Đại biểu QH: Mức giảm trừ gia cảnh quá lạc hậu, người dân thắt lưng buộc bụng vẫn phải nộp thuế

Sáng 29-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và nhiều nội dung quan trọng khác. Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn tỉnh Bắc Kạn) đánh giá cao Chính phủ trong việc điều hành kinh tế-xã hội 6 tháng qua.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân hiện nay chưa phản ánh đúng với thực tế cuộc sống. Đại biểu cho hay theo quy định, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu, cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2 năm nữa, nghĩa là đến năm 2026 mới được thông qua như đề xuất.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu đồng/tháng thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn, đang gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế. Mức giảm trừ này đã được duy trì từ năm 2020, trong khi 5 năm qua, rất nhiều hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng, thậm chí có hàng hóa thiết yếu tăng nhanh hơn tăng thu nhập. Theo số liệu thống kê, so với giá hàng hóa năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng tới 105%...

Nhiều cử tri chia sẻ nếu như gia đình có con nhỏ, phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng chưa kể các khoản chi phí cho trẻ; nếu gia đình có con đi học, chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình, nếu gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc thì không chỉ là tiền ăn uống sinh hoạt mà còn chi phí y tế thuốc men…

Vì vậy, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản thực tế cuộc sống hiện nay. "Nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới được thông qua quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ khiến rất nhiều người dân trong cảnh thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân" - đại biểu nêu.

Đại biểu cũng phân tích về sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Tại buổi họp báo thường kỳ mới đây, đại diện Bộ Tài chính cho biết chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bởi biến động CPI chưa đến 20%, nhưng nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân và các quy định hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức là phải dựa trên rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng là bất hợp lý.

Trong khi đó, các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ có khoảng trên 20 mặt hàng, trong khi phải chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng sẽ rất lâu, thậm chí 6 đến 7 năm. Thời gian 6 đến 7 năm là khoảng thời gian quá dài, sẽ không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình, gây thiệt thòi cho người dân.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu (khoảng 70%). Theo khảo sát của các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế quốc dân cho thấy đối với những quốc gia người dân có thu nhập cao, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chỉ chiếm 30% đến 40%. Do đó, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cho nhu cầu thiết yếu của người dân.

Cạnh đó, theo đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ, lương tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời sẽ dẫn đến bất cập, dự kiến từ ngày 1-7-2024 sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương, dự kiến mức lương của cán bộ công chức viên chức sẽ được tăng khá nhiều trong khi mức thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh chưa được điều chỉnh kịp thời sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng thì thu nhập tính thuế sẽ tăng. Vì vậy, việc không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10-2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5-2025, đúng như chỉ đạo của Chính phủ với phương châm "năm quyết tâm, năm đẩy mạnh và năm bảo đảm".