Đằng sau động thái bất ngờ của Tổng thống Ukraine về đàm phán với Nga và phản ứng của Moskva

Theo kênh CNN của Mỹ, trong một cuộc phỏng vấn mới đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra những tuyên bố đáng chú ý, khác biệt so với lập trường trước đây. Ông Zelensky không loại trừ khả năng đàm phán trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin, mặc dù hai năm trước ông đã ký sắc lệnh cấm các cuộc đàm phán như vậy. Tổng thống Zelensky cũng cho biết giai đoạn căng thẳng của cuộc xung đột sẽ kết thúc trước cuối năm nay.

CNN lưu ý, Kiev hiện đang đối mặt với tình hình khó khăn ở tiền tuyến và sự bất ổn về mức độ hỗ trợ từ các đồng minh phương Tây. Dù tiến độ của quân đội Nga ở miền Đông Ukraine đã chậm lại kể từ khi Kiev nhận vũ khí bổ sung của Mỹ, nhưng lực lượng của Moskva vẫn tiếp tục đạt bước tiến với tốc độ chậm hơn.

Trong khi Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine không nhận được đủ hỗ trợ từ phương Tây để giành chiến thắng trong cuộc chiến, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine, John Herbst, lưu ý sự thay đổi giọng điệu của ông Zelensky có thể phản ánh tình hình chính trị tại Mỹ, nơi cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố người đồng hành tranh cử là JD Vance, vốn chỉ trích việc gửi hỗ trợ tới Ukraine.

Ông Herbst nhận định rằng Tổng thống Zelensky có thể đang tìm cách tiếp cận chính quyền Trump trong tương lai bằng cách nhấn mạnh rằng ông sẵn sàng đàm phán nếu thỏa thuận là công bằng. Tổng thống Zelensky cũng đã có cuộc điện đàm với ông Trump, người cam kết sẽ "mang lại hòa bình cho thế giới" và kết thúc giao tranh.

Phản ứng từ Nga

Phản ứng về động thái mới từ nhà lãnh đạo Ukraine, theo hãng thông tấn TASS, người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, ngày 22/7 nói với các phóng viên rằng tuyên bố của Tổng thống Zelensky về khả năng đàm phán với Nga là một tín hiệu tích cực so với việc từ chối đàm phán hoàn toàn.

"Nhìn chung, tất nhiên, điều này tốt hơn so với việc tuyên bố rằng bất kỳ liên lạc nào với phía Nga và nguyên thủ quốc gia Nga đều bị loại trừ", ông Peskov nêu rõ, nhấn mạnh rằng "tất nhiên, nói về đối thoại, dù bằng giọng điệu nào, cũng tốt hơn nhiều so với việc nói về ý định chiến đấu đến người Ukraine cuối cùng".

Tuy nhiên, ông Peskvo lưu ý phía Nga vẫn chưa thể đánh giá chính xác những gì "ẩn sau những lời này [lời của ông Zelensky về khả năng đàm phán], những kế hoạch cụ thể nào sẽ được thảo luận và những hành động nào sẽ được thực hiện theo hướng này, nếu cuộc thảo luận là nghiêm túc". Ông Peskov gợi ý rằng "chúng ta nên chờ đợi một số hành động cụ thể, nếu có".

Các chuyên gia Nga cũng nhận định rằng có một số lý do đằng sau sự thay đổi trong quan điểm của Tổng thống Zelensky. Trước hết, tình hình ở tiền tuyến không có dấu hiệu cải thiện cho lực lượng vũ trang Ukraine. Thêm vào đó, tình hình kinh tế và xã hội của nước này đang xấu đi do chiến dịch huy động quân vẫn tiếp tục và tình trạng mất điện ngày càng trở nên phổ biến. Sự thay đổi trong bối cảnh bầu cử của Mỹ cũng có thể ảnh hưởng đến quan điểm của ông Zelensky, đặc biệt khi cơ hội chiến thắng của ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump đã tăng sau vụ ám sát hụt, trong khi ông Trump đã cam kết sẽ hòa giải Nga và Ukraine ngay sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.

Nhà khoa học chính trị Bogdan Bezpalko, thành viên Hội đồng Tổng thống Nga về Quan hệ Liên sắc tộc, tin rằng sự cạn kiệt tài nguyên của Ukraine đã khiến Tổng thống Zelensky thay đổi thái độ. Số lượng nam giới đủ sức phục vụ trong quân đội đang giảm ở Ukraine, trong khi nguồn cung cấp vũ khí từ phương Tây không đủ để bù đắp những tổn thất. "Rõ ràng là ông Zelensky đã đánh giá tình hình và kết luận rằng Ukraine đang phải đối mặt với tình huống khó khăn", chuyên gia Bezpalko nói.

Trong khi đó, nhà khoa học chính trị Nga Mikhail Pavliv chỉ ra rằng chính quyền của Tổng thống Zelensky đã nỗ lực để có được thiện cảm của Đảng Cộng hòa trong những tháng gần đây. "Sau màn tranh luận của Tổng thống Mỹ Joe Biden và vụ ám sát hụt ông Trump, khả năng cao chính quyền Nhà Trắng tiếp theo sẽ là của Đảng Cộng hòa. Do đó, chúng ta đang chứng kiến những thay đổi và các quan chức cấp cao của Ukraine đang cố gắng đồng bộ hóa quan điểm của họ với người có thể thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ", ông Pavliv giải thích.