McDonalds vào Việt Nam: Kẻ mạnh nào cũng có “gót chân Asin”

Việc McDonalds đổ bộ vào VN gây hiệu ứng đa chiều, đã có nhiều cách nhìn nhận khác nhau, DĐDN đã có cuộc trao đổi với TS Hoàng Anh Tuấn - Tổng thư ký Hiệp hội Marketing VN, nguyên Giám đốc Marketing Microsoft VN xung quanh vấn đề này.

- Ông đánh giá thế nào cách thức thâm nhập thành công các thương hiệu quốc tế vào thị trường VN, mà điển hình gần đây là Mc Donalds?

McDonalds là hệ thống nhà hàng phục vụ nhanh hàng đầu thế giới với 34.500 cửa hàng, phục vụ hơn 69 triệu khách hàng tại hơn 100 quốc gia mỗi ngày. Hơn 80% các nhà hàng McDonalds trên toàn cầu được sở hữu và điều hành bởi các cá thể độc lập tại mỗi địa phương. VN là thị trường mà McDonalds sẽ thực hiện phương thức “cấp phép phát triển”. Đây cũng là một phương thức nhượng quyền mà McDonalds đã sử dụng hơn 30 năm qua trên toàn thế giới để phát triển thương hiệu.

Các thương hiệu thức ăn nhanh có mặt tại VN, theo tôi đang chạy nước rút để chuẩn bị cho cuộc chiến lớn dự kiến bùng nổ vào đầu năm 2014 khi McDonalds nhảy vào VN. Đứng sau chiến dịch đầy tham vọng này là nhóm Cty tên tuổi nhất trong lĩnh vực bán lẻ. Ngoài thương hiệu Burger King, thông qua Tập đoàn Liên Thái Bình Dương đang phát triển các cửa hàng nhượng quyền của Dunkin Donuts (thuộc sở hữu của Cty Dunkin Brands Group) và Dominos Pizza nhằm phủ rộng tất cả các phân khúc thức ăn nhanh tại VN.

Với dân số trên 90 triệu người, trong đó khoảng trên 65% dưới 35 tuổi, VN thực sự là mảnh đất màu mỡ cho các cửa hàng thức ăn nhanh phát triển. Tốc độ tăng trưởng doanh thu ba chuỗi thức ăn nhanh lớn nhất hiện nay là KFC, Lotteria và Jollibee ở mức trên 30%.

- Theo ông, McDonalds có thể tạo nên  hiệu ứng như Starbucks khi khai trương tại TP HCM?

Cách đây 10 năm, nhiều Cty tìm cách đưa McDonalds vào VN nhưng thất bại. Cuối năm 2012, sau khi Burger King và Subway tuyên bố kế hoạch mở rộng thị phần, lần đầu tiên McDonalds chủ động công bố về ý định thâm nhập thị trường VN theo hình thức nhượng quyền.

Tôi cho rằng McDonalds có thể tạo nên một hiện tượng như Starbucks. Theo khảo sát khách hàng của McDonalds tại VN, trong giai đoạn đầu sẽ là người nước ngoài, Việt kiều, du học sinh… những người chịu ảnh hưởng của văn hóa Mỹ. McDonalds có thể đem lại hiệu ứng tiêu dùng mạnh như Starbucks. Bởi sau hai tháng khai trương cửa hàng đầu tiên tại trung tâm quận 1 TP HCM, khách hàng của Starbucks vẫn thường xuyên phải xếp hàng.

- Tuy nhiên, liệu việc McDonalds đổ bộ vào thị trường VN có ảnh hưởng tới nét văn hóa ẩm thực của VN?

Sắp tới, người tiêu dùng VN sẽ lần đầu tiên được nếm những món ăn nhanh của “đế chế” fast-food McDonalds Theo dự kiến, cửa hiệu McDonalds đầu tiên tại VN sẽ được mở tại TP HCM, với thực đơn bao gồm những món như bánh sandwich Big Mac, bánh kẹp phomát, và khoai tây chiên.

Động thái trên McDonalds sẽ đưa VN trở thành quốc gia Châu Á có sự hiện diện của hãng. Điều này cũng cho thấy, VN đang trở thành một trong những thị trường tiêu dùng hấp dẫn nhất ở khu vực Đông Nam Á, bất chấp tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại. Tuy nhiên, điều này sẽ tác động tiêu cực đến văn hóa ẩm thực của VN, khi mà thế giới đang dần chuyển từ thức ăn nhanh, đông lạnh sang các thực phẩm có lợi cho sức khỏe thì VN lại đang tiếp nhận khá nhiều chuỗi thức ăn nhanh từ các quốc gia phát triển. 

- Theo ông, đâu là khó khăn đối với McDonalds khi tiếp cận thị trường VN?

Cần phải nhắc lại là, McDonalds đã mở rộng kinh doanh ở các quốc gia trên thế giới và hầu hết đều theo mô hình nhượng quyền thương mại. Yếu tố quan trọng giúp McDonalds nhanh chóng bành trướng ra thị trường toàn cầu là chiến lược xuất khẩu mô hình quản lý kinh doanh đã được phát triển và thử nghiệm tại thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, để dễ dàng tiếp cận tốt hơn nhu cầu và thị hiếu của khách hàng trên từng thị trường, McDonalds đã đầu tư thời gian, công sức và tiền bạc để nghiên cứu thị trường. Dựa vào những nghiên cứu đó, tại mỗi quốc gia đặt chân đến, McDonalds có tài điều chỉnh sản phẩm của mình cho phù hợp với văn hóa tiêu dùng. Chẳng hạn, tại Malaysia, Singapore và Thái Lan, McDonalds cung ứng thêm sản phẩm đồ uống với hương vị sầu riêng. Các nhà hàng ở Brazil bán kèm các loại nước giải khát làm từ trái gura hay dâu rừng Amazon. Ở Ấn Độ, thịt bò và thịt lợn được thay bằng thịt cừu để phục vụ các giáo dân có tập quán ăn kiêng. Tại VN, McDonalds dự kiến đưa ra 2-3 món phù hợp với khẩu vị địa phương.

- Còn đối với các DN Việt trong cuộc đua này thì sao, thưa ông?

Nếu Starbucks được đánh giá là nhân tố mới trong thị trường cà phê VN, thì sự xuất hiện của đế chế McDonald sẽ là "hiểm họa" cho các thương hiệu thức ăn nhanh từ Mỹ như KFC, Jollibee, Lotteria từ Hàn Quốc đang kinh doanh tại VN. Theo đó, các DN Việt khó có thể theo kịp những người khổng lồ như McDonalds.

Có thể nói, hiện phí nhượng quyền của McDonalds được coi là khủng nhất. Mức phí ban đầu để mở đại lý nhượng quyền, theo dự tính là không dưới 45.000 USD, chưa kể hơn 20 khoản khác như phí dịch vụ trả cho chủ thương hiệu. Nhìn chung,  DN nhượng quyền thương mại phải chịu phí kép, gồm phí trước khi hoạt động và trong khi kinh doanh. Tổng cộng tổng vốn đầu tư (phí chuyển nhượng, thuê mặt bằng, thiết bị, trang trí nội thất) cho mỗi cửa hàng McDonalds có thể vào khoảng 200.000 - 2,2 triệu USD. Do vậy, phải là những DN có tiềm lực lớn, có khả năng dư dả tiền bạc mới có thể tiếp nhận khoản phí nhượng quyền khổng lồ này.

- Xin cảm ơn ông !

Theo Phương Hà (thực hiện)