Dù có trở thành Tổng thống hay không, Donald Trump cũng thắng lớn!

Ngày 19/10, trong suốt thời gian diễn ra cuộc tranh luận trực tiếp thứ ba và cũng là cuối cùng, tài khoản Facebook và Twitter của ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump được đảm đương bởi Brad Parscale, một chuyên gia marketing đến từ San Antonio. Nhân vật này đã chuẩn bị 400 dòng trạng thái và gọi chiếc laptop của mình là “trung tâm chỉ huy”.

Parscale cũng là một trong số ít người được Trump tin tưởng cho phép thay mặt ông cập nhập trạng thái trên mạng xã hội. Parscale ngồi trên một chiếc bàn dài, trước mặt là màn hình truyền trực tiếp cuộc tranh luận và bên cạnh là Reince Prierbus, Chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Cộng hòa. Bầu không khí nghiêm túc và những màn hình TV, máy tính cỡ lớn mang đến cảm giác của một ngày trọng đại. Trên tường dán một bức poster của Julian Assange với dòng chữ: “Hillary thân mến, tôi đã bỏ lỡ không kịp đọc những bức thư điện tử đã được phân loại của bà”.

10h2’ tối, Trump đứng trên sân khấu, chỉ trích Hillary Clinton đã nhận tiền của nước khác. Ngay lập tức trên tài khoản Twitter của Trump xuất hiện dòng trạng thái: “Quỹ của Hillary mũi khoằm là một doanh nghiệp tội phạm. Hãy rút cạn đầm lầy!”. Cụm từ “DrainTheSwamp” vốn được dùng để chỉ hành động rút cạn đầm lầy nhằm triệt tận gốc lũ muỗi gây nên bệnh sốt rét, nhưng trong trường hợp này ám chỉ mong muốn triệt tận gốc tình trạng tham nhũng ở Washington. “DrainTheSwamp” sau đó cũng trở thành một từ hot trên mạng xã hội.

10h4’, Trump đổ lỗi bà Clinton đã làm thất thoát 6 tỷ USD khi còn là Ngoại trưởng (thực ra đây là một lỗi kế toán). “Những người thân cận của “mũi khoằm” đang lâm vào cảnh xung đột lợi ích nghiêm trọng. Chúng ta phải “DrainTheSwamp”, Twitter của Trump tiếp tục đăng tải trạng thái.

10h9’, Trump tấn công vào những thông tin tiêu cực về bà Clinton trên Wikileaks. Chỉ sau vài giây, trên tài khoản Twitter của ông tiếp tục xuất hiện những dòng chỉ trích nặng nề.

Trong khi cuộc tranh luận gay gắt diễn ra, Parscale đi qua đi lại, cầm laptop trên tay và điều khiển cuộc tấn công trên mạng xã hội. Sau khi cuộc tranh luận kết thúc, Parscale viết lên tài khoản Twitter của chính mình: “24 tiếng tuyệt vời dành cho Donald Trump. 125.000 người tài trợ, đem về hơn 9 triệu USD. Cảm ơn nước Mỹ!”.

Các cuộc thăm dò ý kiến (cả công và tư nhân) đều cho thấy Donald Trump khó có thể chiến thắng, thậm chí là còn có thể thua đau. Nhưng ở thời điểm này, khi mà chỉ còn 12 ngày nữa là ngày bầu cử Chính thức, đội ngũ truyền thông của ông đang gieo mầm cho một công ty mới, với nỗ lực marketing trực tiếp mà họ tin rằng có thể gây sốc cho toàn thế giới.

Từ cuối tháng 11 năm ngoái, khi có nhiều dấu hiệu cho thấy Trump sẽ trở thành ứng viên chính thức của đảng Cộng hòa, người con rể Jared Kushner của Trump đã âm thầm xây dựng một chiến dịch truyền thông xã hội. Những cố vấn hàng đầu không đảm bảo chắc chắn về khả năng thành công, nhưng họ tự tin vào những giá trị có thể tạo ra từ nỗ lực này, vào tham vọng nâng tầm ảnh hưởng cho hình ảnh Donald Trump dù kết quả bầu cử là thế nào đi nữa.

Thời gian gần đây, Donald Trump không còn là một ứng viên cố gắng thuyết phục các cử tri ôn hòa và vẫn còn dao động mà trở nên có nhiều nét giống với các chính trị gia cánh hữu đi theo chủ nghĩa dân túy ở châu Âu. Nhiều quan chức của đảng Cộng hòa hi vọng Trump sẽ lặng lẽ rút lui nếu thua cuộc, nhưng với những gì diễn ra sau hậu trường, có vẻ như Trump sẽ không bỏ cuộc. Có thể một công ty truyền thông mới sẽ ra đời, khuấy động phong trào đấu tranh chính trị.

Đối với những người ngoài cuộc, chiến dịch tranh cử của Trump được tiếp sức bằng những câu nói giật gân gây sốc đánh trúng vào tâm lý cử tri. Ty nhiên, sau khi Trump giành được vị trí ứng viên chính thức của đảng Cộng hòa, Kushner đã tìm đến Parscale – người đang xây dựng các trang web của nhiều công ty cũng như quỹ từ thiện trong tập đoàn của gia đình – để xây dựng dự án Alamo. Dự án này tạo ra hình hài cho các chiến lược đi lại vận động tranh cử của Trump, đặc biệt là chiến lược huy động tiền bạc.

Mặc dù Trump nói rằng ông không tin vào các cuộc thăm dò ý kiến, đội ngũ nghiên cứu ở San Antonio chi 100.000 USD mỗi tuần để thực hiện các khảo sát. Tận dụng cơ sở dữ liệu lớn, chiến dịch đã xác định ra 13,5 triệu cử tri ở 16 bang chiến trường mà họ coi là có thể thuyết phục được. Một mô hình đã được xây dựng để xếp hạng mức độ quan trọng của từng bang mà đội ngũ xây dựng dữ liệu cho là đóng vai trò quan trọng để Trump có thể giành được 270 phiếu đại cử tri. Đến ngày 18/10, bảng xếp hạng như sau: Florida, Ohio, Pennsylvania, North Carolina và Georgia.

Trump tin rằng mình có “sức mạnh tiềm ẩn” chỉ bộc lộ vào ngày bầu cử, trên những lá phiếu thực sự. Ông bắt đầu dự đoán rằng cuộc bầu cử này sẽ cho ra kết quả “chấn động gấp 5 lần Brexit”. Những chuyên gia dữ liệu của ông (trong đó có một số người đến từ một công ty phân tích của Anh) thì cho biết họ đã xác định được một nhóm nhỏ những người vẫn đang chần chừ và có thể vứt bỏ những kết quả thăm dò.

Dẫu vậy để chiến thắng thì Trump vẫn phải có 1 phép màu. Quay trở lại hồi tháng 5, Trump nói ông sẽ khai thác những bang mà đảng Cộng hòa không chú trọng đến từ nhiều năm nay: New York, New Jersey, Oregon, Connecticut, California. Tuy nhiên cho đến nay chiến dịch tranh cử của ông vẫn chưa dành ưu tiên rõ rệt cho 47 triệu cử tri da trắng không có bằng đại học – nhóm cử tri nhiều tiềm ngăng nhất.

Đổi lại, đội ngũ của Trump đang nhằm vào 3 nhóm cử tri mà bà Clinton cần phải có để giành chiến thắng áp đảo: các phụ nữ trẻ, người Mỹ gốc Phi và những người da trắng đi theo chủ nghĩa tự do. Tấn công vào bê bối Wikileaks và thái độ ủng hộ TPP của bà Clinton, Trump muốn giành lấy những người ủng hộ Bernie Sanders (từng là đối thủ của bà Clinton ở đảng Dân chủ). Những người phụ nữ tố cáo Bill Clinton cũng xuất hiện để giảm bớt sự ủng hộ của phụ nữ đối với bà Clinton.

Ngày 24/10, đội ngũ của Trump bắt đầu thực hiện các chiến dịch truyền thông trên các kênh radio của người Mỹ gốc Phi. Ở San Antonio xuất hiện một bức tranh cổ động theo phong cách hoạt hình với dòng chữ “Hillary nghĩ người nghĩ gốc Phi là những con thú ăn thịt khổng lồ”. Hình ảnh này sẽ được gửi tới các cử tri gốc Phi thông qua những “dark posts” trên Facebook, tức là những bài viết không xuất hiện rộng rãi mà hiển thị một cách có chủ đích, nhắm vào một nhóm đối tượng cụ thể.

Dù thua cuộc, Trump sẽ không trắng tay mà đã rất thành công trong việc xây dựng khán giả. Theo kế hoạch, đến ngày bầu cử dự án Alamo có thể tiếp cận với 12 đến 14 triệu địa chỉ thư điện tử và thông tin liên lạc (trong đó có số thẻ tín dụng) của 2,5 triệu nhà tài trợ nhỏ. Họ cũng xây dựng được một chiến dịch tấn công mạnh mẽ trên Facebook.

Vì Trump tự bỏ tiền túi cho việc xây dựng nhóm khán giả này, ông sẽ sở hữu nó sau ngày 8/11 và có thể làm bất cứ điều gì: bán dữ liệu cho các chiến dịch tranh cử Tổng thống 2020 hay mở rộng khán giả cho mạng lưới Trump TV.

Đáng lưu ý hơn, dù quyết định của Trump là gì đi chăng nữa, nhóm này sẽ ảnh hưởng lớn đến đảng Cộng hòa. Theo Cambridge Analytica, đây là những cử tri trẻ tuổi, sống ở nông thôn nhiều hơn và cũng tôn sùng chủ nghĩa dân túy nhiều hơn. Họ giận dữ với thực tại và trung thành tuyệt đối với Trump. Thậm chí Parscale còn mạnh miệng tuyên bố “chúng tôi đang nắm trong tay tương lai của đảng Cộng hòa”.

Không thể chắc chắn rằng nhóm khán giả này vẫn sẽ đứng về phía Trump nếu như ông thua cuộc, nhưng con số chắc chắn sẽ không phải là nhỏ. “Trump có thể giành được 40% phiếu bầu, và ít nhất một nửa trong số đó sẽ tin rằng cuộc bầu cử đã bị thao túng để bà Clinton chiến thắng. Số lượng này thừa đủ để xây dựng một đế chế truyền thông trị giá hàng tỷ USD và tạo ra một phong trào mạnh mẽ trên chính trường Mỹ”, Steve Schmidt – người phụ trách chiến dịch tranh cử Tổng thống của John McCain năm 2008 nói.

Các chuyên gia định giá mỗi email trong danh sách liên lạc mà đội ngũ của Trump xây dựng được có giá 3 đến 8 USD, tức tổng giá trị của danh sách vào khoảng 36 đến 112 triệu USD. Đế chế kinh doanh của Trump sẽ hưởng lợi từ danh sách này theo nhiều cách.

Sự kết hợp giữa chính trị và truyền thông dân túy cánh hữu đang diễn ra, và việc Donald Trump có ảnh hưởng lớn lên quá trình này là điều không phải bàn cãi.