Dùng tiền của dân thì phải công khai

PGS.TS. Trần Hoàng Ngân

Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính Marketing

60 bài viết

• 8 tháng qua điều hành chính sách tiền tệ đang đi đúng hướng. Tôi đánh giá cao điều hành chính tiền tệ của NHNN.
  Tại: Kiên định điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, linh hoạt
• Trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng nhanh, giá nguyên vật liệu trên thế giới tăng cao, dẫn đến chi phí kinh doanh tăng theo, nhu cầu vay vốn của DN tăng mạnh là tất yếu.
  Tại: Mòn mỏi chờ cấp tín dụng

“Công khai như hiện nay khá chậm”

- Nhiều đại biểu khi thảo luận về kế hoạch tài chính, đầu tư công, nợ công trong giai đoạn tới phàn nàn việc các tài liệu được gửi đến rất chậm nên không có nhiều thời gian nghiên cứu. Ông có cùng nhận xét như vậy không?

- Số phân bổ ngân sách đầu tư trong 5 năm khoảng 2 triệu tỷ đồng, nhưng ĐBQH cũng mới nhận được một chồng hồ sơ thì làm sao đủ thời gian nghiên cứu hết. Giá như tài liệu được gửi cho ĐBQH cách đây vài tháng để có thời gian nghiên cứu, phân tích giữa lợi ích, chi phí cũng như tác động lan tỏa của dự án để bấm nút. Thời gian qua, vốn đóng góp 60% vào tăng trưởng, tới đây dù có đổi mới thì vốn cũng quyết định tới 50%. Vì vậy, tôi rất quan tâm tới việc phân bổ vốn đầu tư. Vốn được phân bổ thế nào, có bảo đảm tiêu chí hiệu quả về xã hội, ưu tiên cho an ninh quốc phòng và tái đầu tư cho khu vực đang hiệu quả hay không?

Các bạn có nói tại sao sử dụng tiền của dân đến khi không hiệu quả thì báo cáo lại đóng dấu mật, câu hỏi rất đúng. Đã là vốn của dân thì phải được công khai. Nhưng như tôi đã nói, công khai như hiện nay khá chậm, đáng lẽ những tài liệu này cần phải được gửi tới đại biểu từ trước. Mỗi đại biểu lại nắm lĩnh vực riêng nên cũng cần có tổ tư vấn phân tích các tài liệu này.

- Ông có yên tâm khi quyết định những vấn đề này hay không?

- Tôi rất lo ngại trong phân bổ vốn 2 triệu tỷ đồng tới đây. Hơn 800 nghìn tỷ đồng ngân sách địa phương do UBND tỉnh, thành phố quyết định. Hơn 1,2 triệu tỷ đồng ngân sách trung ương các ĐBQH phải quyết. Số tiền này sẽ dành 1 phần cho các cơ quan trung ương, bộ, ngành, còn lại 63 tỉnh, thành được 435 nghìn tỷ đồng. Với TP Hồ Chí Minh, có ý kiến rằng, phân bổ 435 nghìn tỷ đồng sẽ dựa trên tiêu chí gì? Tỷ lệ dân số tại TP Hồ Chí Minh khoảng trên 10%, vậy ít nhất phải là 42 nghìn tỷ đồng trong khi thực tế chỉ được phân bố 29 nghìn tỷ đồng.

“Tôi thật sự phân vân”

- Trước kỳ họp này cử tri quan tâm rất nhiều đến các dự án nghìn tỷ đang “đắp chiếu”, rồi mức độ an toàn của nợ công... Tuy nhiên, như ông nói thông tin không công khai, vậy đại biểu sẽ trả lời cử tri thế nào?

- Tôi nghĩ rằng đối với báo cáo gửi tới QH thì đại biểu được quyền phát biểu quan điểm của mình trước nghị trường, trên cơ sở đó báo chí vẫn có thể có thông tin. Còn các tài liệu đóng dấu mật, nhiều đại biểu cũng có ý kiến là số liệu thuộc về tài chính, ngân sách... thì phải công khai. Rất nhiều lần chuyện kỷ cương tài chính không nghiêm được QH bàn thảo, lần này QH cũng sẽ phải quyết những số tiền khổng lồ như tái cơ cấu cần hơn 10 triệu tỷ đồng, đầu tư công trung hạn 2 triệu tỷ đồng..., nhưng chưa làm rõ được địa chỉ chi tiêu ngân sách lãng phí.

- Khi chưa làm rõ được trách nhiệm nhưng vẫn phải quyết những số tiền lớn, cảm nhận của ông thế nào?

- Tôi thật sự phân vân, cảm thấy bức xúc trong phân bổ ngân sách. Chính kiến của tôi sẽ phát biểu tại phiên thảo luận trên nghị trường tới đây. Nếu không có sự điều chỉnh, bản thân tôi sẽ không đồng ý thông qua vấn đề này. Tôi nghĩ qua thảo luận trên nghị trường cũng sẽ giúp QH, Chính phủ cân nhắc hết các ý kiến đại biểu để đưa tới quyết định cuối cùng. Về phía đại biểu cũng phải thể hiện chính kiến của mình để phân bổ vốn đầu tư đem lại hiệu quả cho nền kinh tế, giảm nợ công, nợ Chính phủ.

Nợ công đã sát trần, ở mức cao, cao so với các nước đang phát triển trong khu vực và cũng cao so với thu nhập bình quân đầu người. Ví dụ Thái Lan nợ công, nợ Chính phủ 44% GDP, nhưng thu nhập bình quân đầu người 5.800 USD còn Việt Nam nợ công, nợ Chính phủ trên 50% nhưng thu nhập bình quân chỉ khoảng 2.100 USD.

- Xin cảm ơn ông!