Kiên định điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, linh hoạt

PGS.TS. Trần Hoàng Ngân

Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính Marketing

60 bài viết

• Trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng nhanh, giá nguyên vật liệu trên thế giới tăng cao, dẫn đến chi phí kinh doanh tăng theo, nhu cầu vay vốn của DN tăng mạnh là tất yếu.
  Tại: Mòn mỏi chờ cấp tín dụng
• Giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới gần chục triệu đồng/lượng, các đối tượng buôn lậu sẽ dùng nhiều thủ đoạn để vận chuyển trái phép vàng qua biên giới kiếm lời.
  Tại: “Nếu không sớm sửa Nghị định 24 có thể dẫn đến buôn lậu vàng, đô la đen”

Chiều ngày 12/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì Hội nghị về giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Dự Hội nghị có lãnh đạo NHNN Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Xây dựng… Về phía các tổ chức quốc tế có đại diện WB; Văn phòng IMF tại Việt Nam…

Điều hành chính sách tiền tệ "chắc tay"

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại vấn đề giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế trong bối cảnh hiện nay là chủ đề không mới nhưng luôn mang tính thời sự, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Thời gian qua, tình hình thế giới có nhiều biến động nhanh, phức tạp, khó lường, trong đó nhiều yếu tố bất lợi đến kinh tế toàn cầu và kinh tế Việt Nam trong cả trước mắt và lâu dài. Áp lực lạm phát tăng cao, giá dầu mỏ, khí đốt và một số nguyên liệu đầu vào cơ bản biến động mạnh. Các tổ chức quốc tế liên tục điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu…

Trước bối cảnh khó khăn đó, thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự ủng hộ, giám sát của Quốc hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của người dân và doanh nghiệp, sự hỗ trợ của bạn bè đối tác quốc tế, Việt Nam vẫn giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thị trường vốn, thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, thúc đẩy tăng trưởng. Trong quý III, nếu không có thay đổi lớn thì dự kiến tăng trưởng GDP sẽ đạt hơn 7%.

Các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm: Thu NSNN đáp ứng nhu cầu chi - thu NSNN ước đạt 85,6% dự toán, tăng 19,4%; xuất nhập khẩu 8 tháng đạt gần 500 tỷ USD, tăng 15,5%, xuất siêu gần 4 tỷ USD. Tăng trưởng kinh tế tiếp tục phục hồi ở cả 3 khu vực…

Các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực về tình hình và triển vọng phát triển của Việt Nam. Mới nhất, hãng đánh giá tín dụng Moody's vừa nâng xếp hạng của Việt Nam từ Ba3 lên Ba2, với triển vọng ổn định). Nikkei đánh giá chỉ số phục hồi COVID-19 của Việt Nam xếp thứ 2 thế giới, tăng 12 bậc. WB, IMF nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam.

Tại Hội nghị, các chuyên gia trong nước và quốc tế đánh giá cao điều hành chính sách tiền tệ của NHNN chủ động linh hoạt đóng góp tích cực trong kết quả tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát trong 8 tháng đầu năm. GS. Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân nhìn nhận, kết quả tăng trưởng trong 8 tháng vừa qua, hết sức ngoạn mục. Điều này không phải ngẫu nhiên mà đây là một kết quả tất nhiên của việc chúng ta điều hành kinh tế, kiên định trong ổn định kinh tế vĩ mô và thực hiện nhiều biện pháp điều hành linh hoạt, gần như "nghệ thuật" điều hành. Trong đó NHNN điều hành chính sách tiền tệ rất "chắc tay".

Ông Francois Phainchaud, Trưởng đại diện Văn phòng Đại diện Quỹ tiền tệ quốc tế tại Việt Nam (IMF) đánh giá các nỗ lực bao phủ vaccine, các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội được triển khai mạnh mẽ, hiệu quả, dẫn tới sự phục hồi của các lĩnh vực như du lịch.

Nhất là, tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam được kiểm soát rất tốt. Trong đó NHNN có vai trò rất quan trọng nỗ lực điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá… "Việt Nam là quốc gia duy nhất tại châu Á và khu vực ASEAN mà chúng tôi tăng dự báo tăng trưởng. Năm 2023, chúng tôi giảm dự báo xuống còn 6,7% do mức tăng cao của năm 2022, nhưng vẫn là mức rất cao so với các khu vực khác và so với các nước khác, đặc biệt là các nước trong khu vực châu Á", ông Francois Phainchaud chia sẻ thêm.

Ông Andrew Jeffries - Giám đốc ADB tại Việt Nam đánh giá những nền tảng của nền kinh tế cũng đang được phục hồi nhanh, đặc biệt, chính sách tài khóa và tiền tệ đã phát huy rất hiệu quả, tác động rất tích cực đến tiêu dùng.

TS. Trần Hoàng Ngân – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia đánh giá, việc điều hành chính sách tiền tệ trong thời điểm hiện nay là cực kỳ khó khăn và thách thức không chỉ ở Việt Nam mà NHTW trên thế giới đều đau đầu làm sao giải quyết hài hòa giữa kiểm soát lạm phát nhưng lại chống được suy thoái kinh tế. Mỗi một quốc gia đều lựa chọn công cụ điều hành dựa trên điều kiện thực tế của quốc gia mình cho phù hợp. "Điều hành chính sách tiền tệ hướng tới 3 mục tiêu. Thứ nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát hiện đang được kiểm soát tốt. Thứ hai là thúc đẩy phát triển kinh tế, giải quyết công ăn việc làm thì kinh tế đang tăng trưởng tốt. Thứ ba là ổn định an ninh tài khoá, hệ thống ngân hàng quốc gia ổn định, hệ thống của chúng ta đang ổn định. Từ kết quả trên cho thấy, 8 tháng qua điều hành chính sách tiền tệ đang đi đúng hướng. Tôi đánh giá cao điều hành chính tiền tệ của NHNN", TS. Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh.

TS. Trương Văn Phước – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia nhìn nhận, lạm phát của Việt Nam thời gian qua kiểm soát ở mức 3,6%, bên cạnh việc quản lý giá tốt, có sự đóng góp thầm lặng của chính sách tỷ giá của NHNN. Việt Nam cần tiếp tục kiên định ổn định tỷ giá, nếu không để đồng Việt Nam tăng giá thì quyết không để mất giá.

Linh hoạt thận trọng trong điều hành chính sách

Dự báo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư nền kinh tế tiếp tục phục hồi, nhưng tăng trưởng kinh tế khả năng sẽ khó khăn hơn trong Quý IV/2022 và năm 2023; xu hướng chung của nhiều tổ chức quốc tế là nâng dự báo tăng trưởng năm 2022, hạ dự báo tăng trưởng năm 2023 của Việt Nam. Rủi ro, thách thức tới tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô là rất lớn. Khó khăn, thách thức ngày càng tăng, nhất là áp lực lạm phát, tăng chi phí sản xuất, rủi ro về chuỗi cung ứng; nhu cầu các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống suy yếu; khả năng cạnh tranh, bảo vệ và giữ ổn định thị trường trong nước; điều chỉnh chính sách của các nền kinh tế, đối tác thương mại, đầu tư chủ yếu của nước ta; diễn biến bất thường thiên tai, dịch bệnh, bão lũ, an ninh nguồn nước…

Trong bối cảnh đó, giữ vững ổn định chính trị, ổn định kinh tế vĩ mô cùng với tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh sẽ là nền tảng quan trọng để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển.

Mặc dù đạt được những kết quả đáng tình hình kinh tế còn rất khó khăn và xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ và thuận lợi. Nền kinh tế Việt Nam quy mô khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu có hạn nên một tác động nhỏ bên ngoài cũng có ảnh hưởng tới trong nước.

Các xu hướng tác động như tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và có thể ảnh hưởng đến sự phục hồi nền kinh tế trong nội địa. Yếu tố về lạm phát, đặc biệt là từ khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina diễn ra thì có những rủi ro liên quan giá cao, như giá lương thực chẳng hạn, làm cho chi phí về sản xuất, chi phí lao động cũng bị ảnh hưởng và kéo theo những tác động.

Theo ông Francois Phainchaud, việc điều hành chính sách tiền tệ cần hết sức thận trọng và tính toán kỹ lưỡng. Chính sách tài khóa cần hỗ trợ mạnh mẽ hơn, hướng tới mục tiêu cụ thể và trên diện rộng để không đi ngược lại chính sách tiền tệ. NHNN cần tiếp tục xử lý vấn đề nợ xấu, các rủi ro tiềm tàng; tiếp tục tăng cường quản lý hệ thống ngân hàng với những chính sách cẩn trọng để phát triển thị trường vốn bền vững.

Còn ông Andrea Copppla cho rằng, các nhà điều hành kinh tế của Việt Nam cần điều hành cân đối giữa chính sách để phục hồi nền kinh tế và có thể kiểm soát lạm phát đang ngày càng gia tăng và có những yếu tố bất ổn trong nền kinh tế. Chúng ta cần có một chính sách tài khóa hợp lý để có thể xử lý và phát huy hiệu quả hơn nữa những khoản đầu tư công.

Bên cạnh đó, những quyết định của chính sách tài chính, tiền tệ có thể hướng dẫn hành vi của thị trường. Do vậy, chúng ta cần có những thay đổi rất căn bản để phát huy hiệu quả chính sách tiền tệ và cần phải nâng cao sự thanh khoản của nền kinh tế. Bảo đảm vững chắc sự tự cường của nền tài chính quốc gia và của ngành Ngân hàng. Theo đó, các ngân hàng phải có chiến lược tạo ra sự phục hồi cho chính mình để có thể đối mặt với rủi ro có thể xảy ra.