Elon Musk giảm 9kg nhờ bút giảm cân, tạo ra làn sóng người mua khổng lồ nhưng ít ai biết hiểm hoạ thực sự phía sau, nhất là khả năng làm phát triển khối ung thư

Giảm cân kỳ tích

Từ 2020, loại thuốc dạng tiêm Ozempic trở nên nổi tiếng vì giúp nhiều người giảm cân nhanh chóng. Loạt video ghi lại quá trình lấy lại sự thon thả thu hút hàng triệu lượt xem trên TikTok.

"Thần dược" này càng phổ biến hơn khi được tỷ phú Elon Musk và không ít ngôi sao Hollywood sử dụng và công khai khen ngợi. Trên Twitter, Musk từng khoe đã giảm 9kg nhờ kết hợp phương pháp ăn kiêng gián đoạn với tiêm Wegovy, loại thuốc chứa thành phần tương tự Ozempic.

Rất nhanh chóng, nhờ sự ủng hộ của những người có tầm ảnh hưởng như tỷ phú Elon Musk đã tạo ra làn sóng mua bán bất thường.

Ozempic là tên thương mại của thuốc semaglutide, được sử dụng điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 trong hơn 15 năm. Theo chuyên gia dinh dưỡng Diane Tran, Phòng khám Sức khỏe Hong Kong, thuốc mô phỏng hoạt động của loại hormone glucagon-like peptide-1 (GLP-1), xuất hiện tự nhiên trong cơ thể.

GLP-1 có chức năng điều chỉnh lượng đường trong máu, làm chậm tốc độ gia tăng đường huyết sau khi ăn. Nó cũng làm chậm quá trình tiêu hóa, giảm tốc độ đào thải thức ăn khỏi dạ dày, khiến người dùng no lâu hơn. Những hiệu ứng này thường dẫn đến giảm cân.

Những người sử dụng semaglutide thường truyền tai nhau một giai thoại. Họ cho biết sau thời gian dùng thuốc sẽ mất cảm giác thèm ăn. Họ không còn hứng thú dù nhìn thấy món khoái khẩu, thay vào đó là buồn nôn và chán chường.

Chẳng hạn như Stephanie, một nhân viên y tế tại Hong Kong, đã nỗ lực để giảm cân trong nhiều năm nhưng thất bại.

"Tôi đã thử mọi chế độ ăn kiêng, chẳng phương pháp nào có hiệu quả lâu dài", người phụ nữ 38 tuổi, chia sẻ.

Đến tháng 7/2022, cô biết đến Ozempic. Stephanie quyết định sử dụng và thu được kết quả đáng kinh ngạc. Trong 10 tháng, cô giảm thành công 25,4 kg.

Anna, 40 tuổi, giáo viên tại Hong Kong tình cờ nhận ra điều này sau khi sử dụng Ozempic được 7 tháng.

"Tôi từng bị béo phì. Mức insulin và lượng đường trong máu cao khủng khiếp. Ở thời điểm tồi tệ nhất, tôi nặng 119 kg", Anna nói. Có giai đoạn, cô tập thể dục 4 lần mỗi tuần, ăn uống lành mạnh và hiếm khi ăn vặt, song cân nặng không giảm. Khi đi khám, bác sĩ nhận ra cô có vấn đề tuyến giáp và kháng insulin nên đã kê đơn Ozempic.

Kể từ khi dùng Ozempic, cô đã giảm tới 12 kg, tự gọi đây là "kỳ tích khổng lồ". Anna cho biết thừa cân và tiểu đường tuýp 2 là hai vấn đề đi đôi với nhau. Vì vậy, người bệnh càng khỏe mạnh và thon thả thì cơ hội khỏi bệnh càng cao.

Thuốc tiêm Ozempic có phải là "thần dược"

"Trước đây, khách hàng tìm đến tôi chủ yếu để tiêm botox. Còn bây giờ, điều họ cần là một mũi Semaglutide, hoạt chất ngăn cản sự tăng cân. Nhiều người đã thành công, song thứ thuốc này vẫn có những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe của họ", bác sĩ Daniel Ghiyam, chủ sở hữu vài cơ sở làm đẹp tại bang California (Mỹ), nói.

Chưa kịp vui với việc giảm cân, Trish bắt đầu chật vật với những cơn chóng mặt hay nhịp tim tăng cao bất thường.

"Dường như não tôi hoạt động rất chậm trong giai đoạn dùng thuốc. Ngay cả việc nghe, gọi điện thoại cũng thực sự khó khăn. Ngoài ra, tôi cũng chán ghét thức ăn. Chúng khiến tôi buồn nôn. Ngay cả uống nước cũng tạo cảm giác khó chịu, nên tôi luôn trong trạng thái mất nước", bà thừa nhận.

Không riêng gì Trish, nhiều bệnh nhân được kê Ozempic đều rơi vào hoàn cảnh tương tự. Matt Mahowald, chuyên gia dinh dưỡng của nhiều ngôi sao Hollywood, cho hay các khách hàng thường xuyên phàn nàn về chứng chán ăn. Một số người nôn hết mọi thứ dù chỉ mới ăn vài miếng.

"Họ nói rằng phần thịt bít tết yêu thích lại có vị như mảnh giẻ bẩn. Mọi món khoái khẩu đều trở nên kinh tởm, và điều đó khiến họ buồn bã. Thậm chí, vài khách hàng chật vật với rối loạn ăn uống vì tạm dừng thuốc", Matt nói.

Theo chuyên gia dinh dưỡng Diane Tran, nếu được kê toa và sử dụng đúng người, đúng mục đích dưới sự giám sát của bác sĩ, Ozempic rất hữu ích với người gặp khó khăn trong việc giảm cân. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia vẫn thận trọng trước hệ lụy lớn hơn của loại thuốc này.

Trước đó, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cảnh báo tình trạng u tuyến giáp phát triển sau khi sử dụng thuốc. Thuốc có thể kém an toàn với những bệnh nhân bị viêm tụy hoặc ung thư tuyến giáp.

Các chuyên gia khác lo lắng thuốc không giúp hình thành thói quen ăn uống lành mạnh, chỉ có tác dụng hỗ trợ, không giải quyết được căn nguyên của vấn đề. Một số nghiên cứu cho thấy một năm sau khi ngừng thuốc, bệnh nhân có xu hướng tăng cân trở lại, trung bình hai phần ba cân nặng họ đã giảm được.

Nhiều người cho rằng một khi bắt đầu sử dụng thuốc, người dùng sẽ phải duy trì mãi mãi mà không biết rõ về tác dụng kéo dài.

Tiến sĩ Tran lưu ý, thử nghiệm lâu nhất kéo dài 104 tuần. Do Ozempic và các loại thuốc tương tự đã thu hút sự chú ý của công chúng, chuyên gia Tran lo ngại "những người không phù hợp với chỉ định sẽ bất chấp tìm cách để dùng thuốc".

Theo nghiên cứu, semaglutide hoạt động hiệu quả nhất khi được kết hợp với thực đơn lành mạnh và hoạt động điều độ. Đối với những người phụ thuộc vào thuốc, tiếp tục ăn quá nhiều hoặc lựa chọn thực phẩm không lành mạnh, tác động giảm cân có thể là rất nhỏ.

Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng 7% bệnh nhân được điều trị phải ngừng dùng thuốc do các phản ứng có hại, phổ biến nhất là buồn nôn do tốc độ tiêu hóa chậm lại.

Để giảm cân lành mạnh, mọi người nên nạp đủ đạm và chất xơ. Điều này làm chậm quá trình thức ăn di chuyển qua dạ dày, giúp bạn cảm thấy no lâu hơn. Các nguồn protein "sạch" thường đến từ các loại đậu, hạt.

Biện pháp thứ hai là cắt giảm carbohydrate tinh chế, chuyển từ mì ống, gạo, bánh mì sang các sản phẩm nguyên hạt như diêm mạch và kiều mạch. Chúng có hàm lượng chất xơ cao hơn, giúp làm chậm sự gia tăng lượng đường trong máu.

Nhịn ăn gián đoạn cũng là một phương pháp giảm cân hiệu quả. Có hai hình thức nhịn ăn gián đoạn: hạn chế thời gian ăn trong ngày (ăn 6-8 giờ và nhịn ăn trong 16-18 giờ còn lại) hoặc nhịn ăn liên tục trong vòng 16 đến 24 giờ, hai lần một tuần.