Giảm giờ làm là xu hướng tiến bộ, sao lại đề xuất tăng?

Thảo luận về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau trong dự thảo Bộ luật Lao đống sửa đổi tại phiên họp 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 14/8, nhiều ý kiến bày tỏ băn khoăn về đề xuất mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm.

Vi phạm về thời giờ làm thêm khá phổ biến

Bà Nguyễn Thúy Anh – Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành việc mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm (tăng 100 giờ so với quy định hiện hành) nhưng chỉ áp dụng đối với một số ngành, nghề nhất định, trả tiền lương lũy tiến cho thời gian làm thêm giờ và khống chế số giờ làm thêm tối đa theo tháng.

Một số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban về các vấn đề Xã hội và cho rằng nên cân nhắc kỹ vấn đề này để phù hợp với điều kiện làm việc, sức khỏe và thời giờ làm việc của người lao động Việt Nam.

Quan điểm của cơ quan thẩm tra dự án luật là cần cân nhắc kỹ lưỡng. Mặc dù, trên thực tế, nhu cầu làm thêm giờ là có thật từ cả phía người lao động và phía người sử dụng lao động nhưng việc thực hiện quy định về thỏa thuận rất khó khăn, tình trạng vi phạm về thời giờ làm thêm khá phổ biến.

Mặt khác, việc kéo dài thời giờ làm thêm là đi ngược lại với xu hướng tiến bộ, khi trình độ công nghệ ngày càng phát triển, trình độ quản trị doanh nghiệp hiệu quả hơn, tay nghề người lao động được nâng lên thì năng suất lao động, giá trị sản phẩm tăng lên, thời giờ làm việc sẽ giảm xuống để bảo đảm sức khỏe và cải thiện đời sống của người lao động.

Bên cạnh đó, việc tăng thời giờ làm thêm trong điều kiện công tác thanh tra, kiểm tra, chế tài xử lý vi phạm còn hạn chế sẽ có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp lợi dụng thời giờ làm thêm khai thác sức lao động, dẫn đến hậu quả người lao động sẽ cạn kiệt sức lao động sớm hơn so với tuổi lao động.

Quần quận trong nhà máy thì thời gian đâu cho gia đình

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết có ý kiến nhấn mạnh xu hướng tiến bộ là tăng lương, giảm giờ làm thì tại sao lại tăng giờ làm thêm. Người lao động cứ quần quật làm trong nhà máy 48 giờ một tuần thì còn đâu thời gian đâu chăm sóc gia đình, tái tạo sức lao động.

Ông Uông Chu Lưu cho rằng không ủng hộ tăng giờ làm thêm lên 400 giờ, nếu tăng là phải tăng có kiểm soát. Thực tế hiện nay có nhu cầu tăng thêm giờ làm như các mùa vụ cần hoàn thành các đơn hàng nhưng đó chỉ là mùa vụ cá biệt. Do đó phải có cơ chế kiểm soát.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Đồng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân băn khoăn liệu người lao động làm thêm giờ có thực sự được hưởng lương làm thêm giờ như luật quy định hay không? Bởi đa số doanh nghiệp trả lương cho người lao động theo sản phẩm, nên dù người lao động làm thêm giờ, họ cũng không được trả theo giá trị làm thêm. Trong khi đó, doanh nghiệp muốn tăng đơn hàng, tăng doanh thu nhưng lại không muốn tăng thêm chi phí đầu tư cho mở rộng sản xuất và chi phí thuê thêm người lao động. Người lao động luôn ở thế yếu.

“Giảm giờ làm là một xu hướng tiến bộ, là mong muốn của chúng ra. Ta chưa giảm được mà còn tính tăng thêm giờ làm. Xã hội tiến bộ, phát triển văn minh mà tăng thời gian làm thêm cho người lao động thì phải cân nhắc”, bà Ngân nói.

Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang thì cho biết qua khảo sát, phần lớn người lao động không mong muốn tăng giờ làm thêm, mà muốn tập trung giảm chi phí không chính thức cho doanh nghiệp, tăng năng suất lao động. Chỉ có một số ý kiến muốn tăng giờ làm để tăng thêm thu thập.

Ông Nguyễn Đình Khang không nhất trí tăng thời gian làm thêm, trong trường hợp đặc biệt có thể mở rộng khung thời gian làm thêm giờ nhưng phải thỏa thuận trả lương lũy tiến. Cùng với đó phải quy định giới hạn làm việc thêm giờ tối đa trong tháng để tránh tình trạng vắt sức của người lao động.