Hà Nội ngồi trên 'núi vàng' nhân lực

Ngày 14/5, Thành uỷ - HĐND – UBND – Uỷ ban MTTQ thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị gặp mặt chuyên gia, nhà khoa học nhân dịp kỷ niệm Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam (18/5).

Ngồi trên "núi vàng"

Tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học bày tỏ sự trân trọng đối với lãnh đạo thành phố Hà Nội khi tổ chức gặp mặt ngày truyền thống lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nhân dịp này, nhiều đại biểu cũng nêu các góp ý, kiến nghị với lãnh đạo thành phố.

Ông Lê Xuân Rao, Chủ tịch Liên hiệp các hội KHKT Hà Nội nêu vấn đề, hiện nay có một "nghịch lý" là các nhà khoa học cứ nghiên cứu, còn đầu ra của công trình, sản phẩm không được quan tâm. Các cơ quan, đơn vị chức năng của chính quyền không có kinh nghiệm trong tiếp nhận, triển khai các sản phẩm, công trình này.

Ông Rao cho rằng, hiện nay, Hà Nội và nhiều tỉnh, thành đang định hướng phát triển đường sắt đô thị để giảm ùn tắc. Từ vấn đề này, có thể đặt "đầu bài" về nghiên cứu, chế tạo đầu máy, toa xe, nghiên cứu hệ thống vận hành... Chỉ những gì không làm được mới đặt hàng nước ngoài. Như vậy vừa giúp làm chủ công nghệ, vừa đào tạo được chuyên gia, công nhân trong lĩnh vực này.

Theo ông Rao, thành phố nên có cơ chế tập hợp các nhà khoa học để cùng thành phố xử lý những vấn đề nóng về giao thông, môi trường, khoa học công nghệ, giáo dục...

Nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân nêu, thành phố cần tiên phong thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù trong phát triển khoa học công nghệ tại các quy định của Luật Thủ đô (sửa đổi). Ví dụ, lãnh đạo thành phố đặt hàng các nhiệm vụ khoa học công nghệ để xử lý các vấn đề trọng điểm. Một khi lãnh đạo thành phố đặt hàng, có cơ chế bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, sẽ có sản phẩm tốt.

Ông Quân cũng cho rằng, thành phố nên nghiên cứu mô hình Nhà khoa học trưởng của Israel đang áp dụng để tăng cường sự chủ động của các chuyên gia, nhà khoa học; thí điểm cơ chế về quyền sở hữu và định giá kết quả nghiên cứu cho nhà khoa học... quy định cụ thể vào Luật Thủ đô (sửa đổi).

Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận T.Ư Phùng Hữu Phú chia sẻ, bản thân ông từng có thời gian dài công tác ở thành phố. Ông Phú nói, thành phố Hà Nội tập trung rất nhiều đội ngũ trí tuệ, được coi như ngồi trên núi vàng. "Chúng ta phát huy núi vàng ấy được bao nhiêu. Càng ngày làm càng tốt hơn thì rất đáng quý", ông Phú nói.

Ông Phú nêu, Hà Nội cần đi đầu, thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút thêm các tài năng, phát huy tốt hơn nữa trí tuệ của các nhà khoa học trong quá trình phát triển. Lãnh đạo thành phố cần thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe, trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học, đặc biệt là về các vấn đề hệ trọng, nhạy cảm, phức tạp của thành phố.

"Tôi công tác ở Hà Nội gần 10 năm, yêu Hà Nội lắm. Nhưng phải nói là Hà Nội rất khó làm. Nhiều công việc nhạy cảm, phức tạp", ông Phú nói, đồng thời nhấn mạnh, phải tạo được sự đồng cảm, cộng đồng trách nhiệm giữa lãnh đạo thành phố với các chuyên gia, nhà khoa học.

"Các chuyên gia, nhà khoa học cũng rất yêu Hà Nội, muốn đóng góp cho Hà Nội. Làm sao để họ có thể cùng lo với những nỗi lo, trăn trở của lãnh đạo thành phố, làm tăng hàm lượng trí tuệ trong các quyết sách, chủ trương của thành phố. Có cái đó, Hà Nội mạnh hơn rất nhiều. Làm sao xoá được khoảng cách này thì sẽ khai thác được kho vàng ròng chúng ta đang sở hữu", ông Phú nhấn mạnh.

Xoá lời nguyền "Hà Nội không vội được đâu"

GS.Viện sĩ Trần Đình Long nêu thực tế, Hà Nội có nhiều "đặc sản" như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, mưa ngập . Ông Long đồng tình với nhận định Hà Nội có "kho vàng" với tiềm lực về nhân lực và cơ sở vật chất, nhưng hiện chưa khai thác được. Theo ông Long, Hà Nội phải xoá bỏ được lời nguyền "không vội được đâu"; Hà Nội phải xác định "nói được, làm được".

GS.TS Đặng Kim Chi nhấn mạnh vấn đề phân loại rác thải và xử lý rác. Bà Chi cho rằng, nếu phân loại rác từ nguồn thành công, 60% lượng rác thải của Hà Nội sẽ trở thành tài nguyên để phục vụ phát triển. Thành phố cũng cần khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, giải quyết ô nhiễm sông, hồ, xử lý rác thải điện tử... bằng các giải pháp công nghệ.

Trân trọng các ý kiến góp ý tại hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, sẽ tổng hợp, báo cáo Thường trực, Thường vụ Thành uỷ để nghiên cứu, triển khai, với mục đích huy động tối đa nguồn lực tri thức, kinh nghiệm của các nhà khoa học, chuyên gia trong quản trị, phát triển Thủ đô.

Ông Thanh nhấn mạnh việc hoàn thiện cơ chế đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ sẽ góp phần giúp thành phố xử lý, hoá giải các vấn đề được coi là "nỗi đau" , tháo gỡ "nút thắt" để phát triển.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, với các vấn đề chuyên sâu như về giao thông, Hà Nội xanh, Hà Nội thông minh,... thành phố sẽ tổ chức các chuyên đề sâu để lắng nghe các ý kiến góp ý từ các chuyên gia, nhà khoa học.

Chia sẻ thêm về công tác quản trị, phát triển thành phố, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhìn nhận, nếu mọi vấn đề không xuất phát trên nền tảng văn hoá sẽ không đi vào cuộc sống. Như câu chuyện phân loại rác, thói quen mua bán ở vỉa hè... nếu không xuất phát căn cơ từ văn hoá thì rất khó thay đổi...