Hành trình trở thành "kỳ lân" của startup tạo ra trứng thực vật làm từ đậu xanh, có thể thay thế trứng gà

Đó là những gì mà nhà sáng lập 42 tuổi đã phải "đánh đổi" để tạo ra Just Egg, sản phẩm tiêu biểu của công ty khởi nghiệp Eat Just, hiện có giá trị 1,2 tỷ USD. Just Egg là tên gọi của một loại trứng thực vật có thể thay thế trứng gà. Những quả trứng này làm từ đậu xanh và đựng trong một chai nhỏ, có thể được chiên trong chảo giống như một quả trứng gà thực thụ.

Từng là một mô hình thất bại

Nhưng nó không chỉ là một thành tựu khoa học hay một tiến bộ trong công nghệ thực phẩm. Just Egg có thể đã cứu công ty của Tetrick - và có lẽ, cả tương lai kinh doanh của doanh nhân 42 tuổi này.

Khi Tetrick và người bạn thân nhất của mình Josh Balk đồng sáng lập Eat Just vào năm 2011, công ty được biết đến với cái tên Beyond Eggs. Sau đó, nó đổi tên thành Hampton Creek Foods, và tạo ra một loại "mayonnaise" không làm từ các loại trứng phổ biến, có tên Just Mayo. Sản phẩm này đã dẫn đến một vụ kiện với ông lớn Unilever và áp lực đến từ ngành công nghiệp trứng.

Hampton Creek cũng phải trải qua nhiều vụ bê bối và vào năm 2017, toàn bộ hội đồng quản trị của công ty đã từ chức vì bất đồng với Tetrick về tương lai của công ty khởi nghiệp.

Về hành trình phát triển Just Egg, vị doanh nhân đã từng thất bại nhiều lần. Tetrick chia sẻ: "Tôi nghĩ chúng tôi sẽ mất khoảng một năm rưỡi để tìm ra thứ gì đó như một quả trứng. Và thực sự phải đến 4 hoặc 5 năm sau, chúng tôi mới thành công... để tạo ra một loại trứng thực vật có thể chiên trong chảo. [Ngay cả khi đó] vị của loại trứng này chưa thật sự ổn".

Công ty bắt đầu bán Just Egg cho các nhà hàng vào năm 2017 và hệ thống các cửa hàng bán lẻ quốc gia vào năm 2019. Hiện Just Egg đã bán được 250 triệu quả trứng gà, huy động được hơn 800 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm Bill Gates, Marc Benioff và quỹ Vulcan Capital của Pau Allen - đồng sáng lập Microsoft.

Hành trình kiến tạo doanh nghiệp tỷ USD

Từ Just Mayo đến Eat Just

Sau khi tốt nghiệp Đại học West Virginia, Tetrick đã dành một vài năm ở châu Phi cận Sahara để làm việc với trẻ em cho các tổ chức phi lợi nhuận có tác động xã hội. Ông đã đọc rất nhiều và tìm thấy một cuốn sách đặc biệt truyền cảm hứng: "The Fortune at the Bottom of the Pyramid" (Tạm dịch: Kho báu dưới đáy kim tự tháp)  của CK Prahalad, tập trung vào ý tưởng rằng chủ nghĩa tư bản, dưới hình thức các công ty hoạt động vì lợi nhuận, có thể tạo ra những thay đổi xã hội tích cực.

Ông mang ý tưởng đó đến gặp Balk, một người bạn thời thơ ấu và là phó chủ tịch của The Humane Society. Balk đã thuyết phục Tetrick rằng họ nên tìm kiếm một giải pháp thay thế cho những quả trứng từ gà đẻ ra.

Và Tetrick đã khởi nghiệp chỉ với 3.000 USD trong tài khoản ngân hàng. Vào cuối năm 2011, những người đồng sáng lập đã thu được 500.000 USD vòng đầu tư hạt giống từ Khosla Ventures bằng cách hứa hẹn một sản phẩm sẽ ngon hơn, tiết kiệm chi phí hơn và tốt cho động vật hơn trứng gà.

Họ đã dùng số tiền đó để tuyển dụng các chuyên gia và nhà khoa học. Các nhà hóa sinh đã xác định các loại thực vật khác nhau - từ đậu đến ngũ cốc và các loại rau khác - có hàm lượng protein và chất béo tương tự như trứng. Các kỹ sư đã tìm ra "một cách để lấy protein từ đậu hoặc từ ngũ cốc", Tetrick nói. Và các đầu bếp đã mày mò với các yếu tố kích thích vị giác của bạn.

Chẳng bao lâu, công ty đã cho ra đời nhiều sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật với các chất thay thế trứng. Just Mayo, trở thành sản phẩm sốt mayonise bán chạy nhất của Whole Foods vào năm 2014. Công ty đã nhận được tán thưởng, lọt vào danh sách 50 Disruptor của CNBC và nhận được lời khen ngợi từ Bill Gates, vị tỷ phú gọi nó là "tương lai của thực phẩm."

Thành công này khiến cho Eat Just trở thành mục tiêu của ngành sản xuất trứng truyền thống. Năm 2014, Unilever - công ty sản xuất mayonnaise Hellman - đã kiện Eat Just vì quảng cáo sai về tên sản phẩm "Just Mayo", lập luận rằng mayonnaise có chứa trứng theo đúng định nghĩa của nó. (Vụ kiện đã bị hủy bỏ trong vòng vài tháng.)

Hai năm sau, công ty tiếp tục vướng vào các vụ kiện cáo buộc liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm, thổi phòng doanh số khiến cho các sản phẩm của Eat Just buộc phải rời kệ của các nhà bán lẻ.

Cuối cùng, toàn bộ hội đồng quản trị của công ty đã từ chức. Tetrick nói: "Đó là một khoảng thời gian khó khăn. ″[Nhưng] về cơ bản chúng tôi đã phải bắt đầu xem lại việc thay đổi mô hình kinh doanh và chế tạo sản phẩm".

Quay lại trứng thực vật  

Tetrick cuối cùng tìm ra một loại trứng mong muốn thực hiện - trứng bác làm từ thực vật. Vào khoảng năm 2015, nhóm của ông đã tìm ra cách biến đậu xanh thành một chất lỏng màu vàng nhạt có thể đông lại khi nấu chín, giống như một quả trứng bác. Nhưng hương vị không phù hợp, và việc tạo ra nó trong phòng thí nghiệm dễ hơn sản xuất ở quy mô lớn.

Nhóm nghiên cứu phải mất thêm hai năm để tìm ra điều đó - một loại trứng có tên Just Egg. Có thể nói rằng, thành công của họ đã cứu công ty: Với Just Egg, công ty đã trở lại với các kệ hàng của hệ thống bán lẻ nổi tiếng Mỹ Target - rồi tiếp đến Kroger, Walmart, Albertsons, Safeway và các nhà bán lẻ khác đã đưa sản phẩm vào hơn 17.000 cửa hàng trên toàn quốc. Eat Just cho biết Just Egg đã thu hút được hai triệu hộ gia đình ở Mỹ kể từ khi ra mắt vào cuối năm 2017.

Theo công ty, Just Egg không chỉ tốt hơn cho người dùng mà còn cho cả trái đất. Sản phẩm không có cholesterol và ít chất béo bão hòa hơn trứng gia cầm. Công ty cho biết họ sử dụng ít nước hơn 98% và thải ra ít hơn 93% carbon dioxide để tạo ra lượng tương đương với một quả trứng gà.

Năm 2021, công ty đã huy động được thêm 200 triệu USD từ Cơ quan Đầu tư Qatar do nhà nước hậu thuẫn và mức định giá gần đây nhất của Eat Just là 1,2 tỷ USD, theo Pitchbook . Eat Just cũng được phê duyệt theo quy định tại Singapore đối với thịt được nuôi cấy tế bào (hoặc nuôi trong phòng thí nghiệm) và Tetrick đang hy vọng sẽ được chấp thuận tương tự ở Mỹ vào năm sau cho dòng sản phẩm có tên "Good Meat".

Điều đó có nghĩa là sẽ có sự cạnh tranh gay gắt từ thị trường thịt thay thế, dự kiến ​​sẽ tăng lên 140 tỷ USD vào cuối thập kỷ này. Tuy nhiên, nhà sáng lập Tetrick cho rằng, bất kỳ áp lực hay thách thức nào cũng đều đáng giá: Một số nghiên cứu cho thấy việc chuyển sang thịt được nuôi trong phòng thí nghiệm có thể làm giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính của ngành nông nghiệp và việc sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên, như đất và nước.

Mặt khác, nghiên cứu bổ sung cũng đã dự đoán rằng năng lượng cần thiết để sản xuất quy mô lớn các loại thịt nuôi trong phòng thí nghiệm có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, Tetrick có vẻ không nản lòng.

(Theo CNBC)