Hệ thống KRX sắp vận hành và dự báo tác động trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Sau 11 năm, hệ thống KRX đã được triển khai kiểm thử toàn thị trường ngày 6-3-2023 và dự kiến vận hành trong năm. Các sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới như: giao dịch trong ngày, bán khống, rút ngắn thời gian thanh toán, quyền chọn dự kiến có tác động sâu rộng trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thu hút nguồn vốn ngoại thông qua nâng hạng thị trường:

Nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi là mục tiêu lớn của Chính Phủ và cũng là sự kiện rất được mong chờ của tất cả các bên liên quan đến thị trường chứng khoán Việt Nam như nhà đầu tư, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, cơ quan quản lý. Hệ thống KRX vận hành sẽ tạo tiền đề giải quyết các nút thắt trong việc nâng hạng như: thanh toán bù trừ trung tâm (CCP), nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng.

Nâng hạng thị trường sẽ giúp tăng niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam qua đó thu hút được dòng vốn quốc tế. Dự báo 3,5-4 tỷ USD mua mới cổ phiếu Việt Nam sẽ diễn ra khi thị trường được nâng hạng. Dòng vốn quốc tế một khi được kích hoạt sẽ có tác động rất tích cực lên toàn thị trường và thể hiện đặc biệt rõ trong giai đoạn đầu.

Theo nghiên cứu từ học viện CFA, khi một thị trường được nâng hạng từ cận biên sang mới nổi, chỉ số chính sẽ tăng trung bình 23.2% từ ngày thông báo đến ngày có hiệu lực. Như vậy, có thể hiểu rằng vận hành hệ thống KRX là điều kiện tiên quyết để nâng hạng thị trường qua đó thu hút mạnh mẽ dòng vốn ngoại và đưa thị trường chứng khoán Việt Nam lên tầm cao mới.

Do đó, nhà đầu tư dự báo chính xác thời điểm thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng hứa hẹn sẽ có lợi nhuận đáng kể.

Tăng cường tính đa dạng các công cụ tài chính:

Khi hệ thống KRX vận hành, các công cụ tài chính và nghiệp vụ mới quan trọng dự kiến sẽ được triển khai như:

+ Giao dịch cổ phiếu trong ngày (T+0): Cho phép nhà đầu tư bán cổ phiếu vừa mua trong ngày. Nghiệp vụ này dự kiến sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam cải tiến thanh khoản và thu hút các nhà giao dịch trong ngày phát triển trên thị trường chứng khoán cơ sở, điều mà trước đây chỉ xuất hiện trên thị trường chứng khoán phái sinh.

+ Bán khống: Cho phép nhà đầu tư vay mượn cổ phiếu và thực thi bán khống nhằm bảo vệ danh mục hoặc hưởng lợi khi cổ phiếu có định giá quá cao. Bán khống là một phần không thể thiếu giúp tăng thanh khoản và tính ổn định nói chung của các thị trường phát triển. Dự kiến đây sẽ là nghiệp vụ được rất nhiều nhà đầu tư trong nước đón nhận.

+ Hợp đồng quyền chọn (Option): Sản phẩm quyền chọn mua, quyền chọn bán khi xuất hiện sẽ đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận với các thị trường lớn. Hiện nay, tại Việt Nam đã xuất hiện chứng quyền có bảo đảm (Covered Warrant) có tính chất khá tương đồng với quyền chọn mua nhưng bên phát hành bắt buộc là công ty chứng khoán tạo ra sự bất cân bằng về định giá qua đó khó phát triển mạnh mẽ sản phẩm này. Khi hợp đồng quyền chọn xuất hiện bao gồm cả quyền chọn mua và quyền chọn bán đồng thời cho phép nhà đầu tư bán (write) các quyền chọn này chắc chắn sẽ tạo ra một làn gió mới rất tích cực cho nhà đầu tư tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhà đầu tư có thể cân nhắc tìm hiểu các sản phẩm quyền chọn qua đó có lợi thế cạnh tranh ngay khi sản phẩm này đi vào thực tế.

Thúc đẩy phát triển giao dịch thuật toán:

Giao dịch thuật toán (algorithmic trading) sử dụng chương trình máy tính để thực hiện giao dịch hoàn toàn tự động theo thuật toán giao dịch được lập trình sẵn. Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, giao dịch thuật toán cũng đã có những bước phát triển mạnh mẽ khi xuất hiện thị trường chứng khoán phái sinh cùng các hợp đồng tương lai VN30F.

Tuy nhiên, các rào cản công nghệ cũng như sự thiếu đa dạng của các công cụ tài chính hạn chế khá nhiều chiến lược giao dịch thuật toán phổ biến trên thế giới như: Lướt sóng siêu ngắn (Scalping), giao dịch theo cặp (Pair trading) hay giao dịch lưới (Grid). Các công cụ tài chính mới ra đời sẽ đảm bảo các chiến lược trên được thực thi trọn vẹn trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đón đầu làn sóng giao dịch thuật toán có thể kể đến công ty cổ phần chứng khoán BSC và công ty cổ phần chứng khoán SSI với việc công bố API cho phép nhà đầu tư với kỹ năng lập trình thực hiện giao dịch thuật toán. Một số FinTech tại Việt Nam cung cấp miễn phí kiến thức về giao dịch thuật toán trên thị trường chứng khoán Việt Nam như Entrade, Algotrade. Nhà đầu tư quan tâm có thể phát triển kiến thức chuyên môn giao dịch thuật toán để chuẩn bị cho bước chuyển lớn chắc chắn sẽ diễn ra của thị trường.

Như vậy, có thể hiểu rằng, khi hệ thống KRX vận hành sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam đa dạng hóa các công cụ tài chính, nâng hạng từ thị trường chứng khoán cận biên sang mới nổi, thu hút nguồn vốn lớn từ khối ngoại và đặc biệt là phát triển lĩnh vực giao dịch thuật toán. Để tạo lợi thế cạnh tranh, nhà đầu tư nên chủ động tìm hiểu các sản phẩm và nghiệp vụ mới trong tương lai như quyền chọn và giao dịch thuật toán.