Khởi đầu không dễ dàng

Tổng cộng 26 cao ủy cho các lĩnh vực chuyên ngành đã được các nước thành viên EU đề cử. Nhưng như thế không có nghĩa là người phụ nữ đến từ nước Đức này đã có được sự khởi đầu thuận lợi cho nhiệm kỳ thứ hai làm Chủ tịch Ủy ban châu Âu.

Không chỉ có vậy mà nhiều khả năng bà von der Leyen còn gặp khó khăn ở lần thành lập Ủy ban châu Âu này hơn rất nhiều so với cách đây 5 năm.

Bà von der Leyen chủ trương thực hiện cân bằng và công bằng giới trong đội ngũ thành viên Ủy ban châu Âu mới, có nghĩa là số lượng đều nhau giữa cao ủy là nam giới và nữ giới. Rất nhiều thành viên EU bất đồng quan điểm sâu sắc với bà von der Leyen trong vấn đề này, báo hiệu rồi đây sẽ không thể có được sự hợp tác tin cậy và hiệu quả giữa những thành viên EU này với bà Chủ tịch.

Dư luận để ý đến nhiều nhất việc vị cao ủy người Pháp và được cơ cấu vào cương vị Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Thierry Breton tuyên bố không tham gia Ủy ban này nữa và công khai luôn cả lý do là bất đồng quan điểm sâu sắc với bà von der Leyen.

Hay như việc bà von der Leyen kiên quyết dành một ghế phó chủ tịch cho người của đảng Fratelli d’Italia của Thủ tướng Giorgia Meloni, tiền thân là một đảng phát xít ở Italia, đã khiến phe các đảng Xã hội Dân chủ, Xanh và Tự do ở các nước thành viên EU phẫn nộ.

Sự thiên lệch này của bà von der Leyen về phía cánh hữu và dân tuý chắc chắn sẽ khiến cho phe các đảng khác trong Nghị viện châu Âu tới đây không ủng hộ, thậm chí còn bất hợp tác.

Ở châu Âu, người ta cho rằng bà von der Leyen đã bị phê phán rất nặng và rất nhiều về cách thức vận hành và lãnh đạo Ủy ban châu Âu một cách độc đoán ở nhiệm kỳ chủ tịch thứ nhất nhưng giờ có vẻ như không có ý định sửa đổi ở nhiệm kỳ thứ hai.

Bà von der Leyen đã dàn xếp xong xuôi chuyện bộ máy nhân sự cho Ủy ban châu Âu mới nhưng thách thức lớn nhất vẫn còn ở phía trước. Đó là những nhân sự này còn phải được Nghị viện châu Âu phê chuẩn.

Từ tình hình hiện tại trong EU, từ mối quan hệ giữa bà von der Leyen với các nước thành viên EU và từ cục diện quyền lực trong Nghị viện châu Âu mới được bầu có thể dự liệu được rằng sẽ có nhiều chứ không ít nhân sự đã được chuẩn bị sẽ không qua nổi cửa ai phê chuẩn của Nghị viện châu Âu.

Người phụ nữ này hiện chẳng khác gì đang phải dò bước đi trên làn băng mỏng. Việc thành lập bộ máy nhân sự cho Ủy ban châu Âu mới vì thế chắc chắn còn kéo dài và thời gian còn cần cho việc này phải tính bằng tháng chứ không phải bằng tuần. Sẽ có không ít thành viên EU tiếp tục gây khó dễ cho bà Chủ tịch Ủy ban châu Âu cũ và mới.

Tình trạng như thế này không những chỉ bất lợi, mà còn tai hại đối với EU. Chiến tranh ở Ukraine tiếp tục dai dẳng. Nội bộ EU tiếp tục phân rẽ. Hai đầu tàu quyền lực trong EU là Pháp và Đức đều ở trong tình trạng gặp nhiều khó khăn nội bộ.

Ông Emmanuel Macron ở Pháp và ông Olaf Scholz ở Đức đều bị thách thức quyền lực mạnh mẽ. Chừng nào Ủy ban châu Âu mới chưa đi vào hoạt động, chừng đó vẫn còn có thêm một khoảng trống quyền lực trong EU.