Không có trình độ học vấn thì chẳng thể làm gì: Bài học thấm thía từ ông chủ đế chế Mixue trị giá 2,9 tỷ USD, học hết cấp 2 đã đòi khởi nghiệp và cú ‘vả mặt’ đầu đời

Ở tuổi 21, anh chàng Zhang Hongchao đã phải vay tiền từ bà nội để mở một sạp bán đá bào xay ven đường ở Zhengzhou, thế nhưng chẳng bao lâu sau thì sạp này cũng phải dẹp bỏ.

Không từ bỏ, anh Zhang tiếp tục mở một sạp bán đá bào mới sau đó 2 năm mang tên Mixue Bingcheng, nghĩa là "Cung điện tuyết ngọt ngào". Qua thời gian, sạp đá bào ven đường này dần lớn mạnh thành đế chế chuỗi cửa hàng Mixue ngày nay với 36.000 chi nhánh toàn thế giới.

Hiện Mixue đang là chuỗi cửa hàng trà sữa lớn nhất Trung Quốc với tổng trị giá ước tính 2,9 tỷ USD. Doanh thu và lợi nhuận ròng của Mixue trong 9 tháng đầu năm 2023 đã tăng tương ứng 46% và 48% so với cùng kỳ năm trước lên 2,2 tỷ USD và 338 triệu USD.

Kết quả này biến anh em nhà Zhang thành những tỷ phú với mỗi người có tổng tài sản ước tính 1,2 tỷ USD.

Người anh Zhang Hongchao năm nay đã 47 tuổi còn người em Zhang Hongfu 39 tuổi.

Tuy nhiên điều đặc biệt trong quá trình khởi nghiệp là Zhang Hongchao học không giỏi, thậm chí chẳng muốn thi vào đại học vì gia cảnh quá nghèo cũng như nhận thấy bản thân không phù hợp việc học tập. Thế nhưng hàng loạt thất bại đã khiến Zhang phải thay đổi quan điểm về tầm quan trọng của trình độ học vấn.

Học dốt

Sinh năm 1977 trong một gia đình nghèo ở Henan, anh Zhang Hongchao không được đào tạo tốt vì cả cha mẹ đều là nông dân thất học. Bởi vậy từ nhỏ Zhao đã là một cậu bé hiếu động chán ghét học hành cũng như cảnh bị gò bó trong lớp học.

Điều ít ai biết đến là Zhang từng là học sinh cá biệt, nghịch ngợm lười biếng có thành tích học tập kém.

Sau khi tốt nghiệp cấp 2, anh Zhang chẳng muốn đi học nữa mà muốn ra xã hội kiếm tiền, khởi nghiệp kinh doanh riêng dù gia đình phản đối dữ dội. Bất chấp việc cha mẹ khuyên đi học nghề, Zhang vẫn quyết định khăn gói lên thành phố để làm giàu.

Thế nhưng hiện thực lại không như là mơ. Việc Zhang còn quá trẻ khiến cậu thanh niên còn chẳng đủ tiền sống qua ngày chứ đừng nói là khởi nghiệp. Vậy là tạm gác lại giấc mơ làm kinh doanh, anh Zhang phải đi làm nhiều nghề để kiếm sống, ví dụ như bồi bàn.

Bên cạnh đó, Zhang vẫn nung nấu phải kinh doanh gì đó để làm giàu, từ nuôi chim cút, nuôi thỏ, sửa xe đạp đến vô số ý tưởng khác.

Tuy nhiên chẳng dự án nào kéo dài quá 3 tháng và chúng cũng chẳng đi đến đâu.

Năm 1995, anh Zhang đến Zhengzhou xin việc nhưng gặp khó khăn vì trình độ học vấn thấp. Những kinh nghiệm khởi nghiệp trước đây của Zhang chẳng có tác dụng gì khi chúng không thành công và các doanh nghiệp cũng chẳng coi trọng những kỹ năng đó.

Đến tận đây, Zhang mới thấm thía được lời khuyên của cha mẹ và gia đình khi nhận ra trình độ học vấn quan trọng thế nào kể cả khi muốn khởi nghiệp.

Vậy là anh chàng học dốt này bắt tay vào tự học, tự ôn thi để vào Đại học tài chính và luật Henan. Dù không giỏi trong việc học tập nhưng Zhang vẫn quyết chí vừa học vừa làm.

Tốt nghiệp ra trường, Zhang quyết định bắt tay vào dự án khởi nghiệp mới là sạp đá bào vỉa hè như đã nói ở trên nhưng gặp khó khăn khi kinh doanh vào mùa đông, khiến chàng thanh niên này phải chuyển qua bán thêm cam tươi và cuối cùng là đóng cửa tiệm.

Năm 1999, Zhang quyết định thử lại một lần nữa với tiệm đá bào mang tên Mixue Bingcheng nhưng lần này bán thêm nước ngọt và kem bên cạnh sản phẩm đá bào.

Học hỏi từ thất bại trước, Zhang tự tay chế tạo máy bào đá, tiết kiệm chi phí với thiết bị cũ nên hạ giá thành thấp, qua đó thu hút khách hàng. Sạp đá bào của anh Zhang mở gần trường học và để đánh bại đối thủ, chàng thanh niên này đã tìm tòi đủ mọi cách nhằm giảm chi phí cũng như giá thành sản phẩm.

Chiến lược của Zhang là lợi nhuận nhỏ để thúc đẩy doanh số đơn vị.

Sau khi sạp hàng đã có lượng khách ổn định, anh Zhang bắt đầu tìm kiếm những cơ hội mới và đây là lúc chiếc kem nổi tiếng của Mixue ra đời.

Đắt thế mà cũng mua!

Năm 2006, thị trường Trung Quốc xuất hiện những que kem chỉ có giá 10 Nhân dân tệ, tương đương 35 nghìn đồng thu hút được rất nhiều người tiêu dùng.

Do bản thân kinh doanh sạp hàng gần trường học nên Zhang rất nhạy cảm với sản phẩm mới này.

"Kem đắt thế mà tại sao mọi người vẫn mua nhỉ? Sao mình không làm thử một loại kem vừa ngon vừa rẻ hơn", anh Zhang tự nhủ.

Nghĩ là làm, anh Zhang bắt đầu mua đủ loại kem về để nghiên cứu, dành vài tháng trời trong phòng để phân biệt mùi vị. Có những ngày anh Zhang phải uống 3 lít đồ uống chỉ để thử nghiệm ra công thức hoàn hảo nhất.

Cuối cùng, anh Zhang đã tìm ra công thức làm kem ốc quế chỉ với chi phí 2 Nhân dân tệ, khoảng 7 nghìn đồng với hương vị cực kỳ thơm ngon.

Như một hệ quả tất yếu, sản phẩm của anh Zhang đánh bật mọi đối thủ trên thị trường. Mức giá quá rẻ của chiếc kem khiến nhiều người chưa ăn cũng sẵn sàng bỏ tiền ra thử vì tò mò để rồi sau đó bất ngờ vì hương vị tuyệt vời của chúng.

Dần dần, công việc kinh doanh của Zhang mở rộng như quả cầu tuyết với chiến lược nhượng quyền thương hiệu.

Dù nhiều hãng đối thủ muốn bắt chiếc nhưng phần lớn công thức sản phẩm, từ kem cho đến trà sữa, nước chanh của Mixue đều là do Zhang tự mày mò nghiên cứu nên rất khó bắt chước cả về hương vị lẫn chi phí sản xuất.

Mặc dù vậy, Zhang cũng nhận ra Mixue cần một cơ chế để kiểm soát chất lượng sản phẩm nhượng quyền cũng như chống lại đối thủ cạnh tranh. Đây là lúc trình độ học vấn phát huy khi những bài học về kinh doanh bắt đầu được đem ra xem xét lại.

Chàng trai này cho rằng nếu tất cả các cửa hàng cùng sử dụng nguyên liệu cung ứng đồng đều thì sẽ đảm bảo được chất lượng cũng như duy trì được chi phí rẻ.

Vậy là Zhang thành lập nên hãng thực phẩm Henan Daka chuyên tìm đến các hộ nông dân để mua nguyên liệu gốc để cung ứng cho các chi nhánh nhượng quyền.

Sau 5 năm, chuỗi cung ứng của Mixue trở thành một mạng lưới sâu rộng, giúp đảm bảo chất lượng và giá thành sản phẩm thấp mà không đối thủ nào so sánh nổi.

Số liệu của China Insights Industry Consultancy cho thấy các cửa hàng của Mixue đã bán 5,8 triệu sản phẩm trên toàn cầu trong 9 tháng đầu năm 2023, trở thành thương hiệu đứng thứ 2 thế giới về lượng đồ uống tươi tự pha chế sau Starbucks.

Với khả năng bán các sản phẩm từ 3 cent đến 1 USD, chỉ ngang với một lon Coca Cola ở Trung Quốc, Mixue dường như không có đối thủ trong mảng cạnh tranh về giá trà sữa hay kem.

Thành công là vậy nhưng Mixue lại thu lợi phần lớn từ việc cung ứng nguyên liệu cho các chi nhánh nhượng quyền, khi anh em nhà Zhang quyết định lùi ra sau và chia sẻ thành công với những người khác muốn đầu tư mở chi nhánh Mixue.

Rất rõ ràng, giàu một mình không thể bền vững bằng giúp mọi người cùng giàu và anh Zhang hiểu rằng khởi nghiệp với cái đầu có trình độ học vấn sẽ đem lại rất nhiều lợi thế cho nhà sáng lập.

*Nguồn: Tổng hợp