Lo giá đất mới tăng cao, người dân TP.HCM gấp rút chuyển quyền sử dụng đất

Mặc dù để hoàn tất một hồ sơ xin tách thửa, xin chuyển mục đích sử dụng đất khá mất thời gian, nhưng mấy ngày nay, người chưa hoàn thiện hồ sơ theo quy định vẫn chạy ngược chạy xuôi tìm cách làm cho nhanh.

Phần lớn người làm hồ sơ những ngày này đều chung mối lo nếu không hoàn thiện sớm, khi TP.HCM áp dụng bảng giá đất mới thì số tiền chuyển mục đích sử dụng đất từ vài trăm triệu có thể đội lên vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng.

Nhận hồ sơ nhưng chưa thể chốt thuế

Ghi nhận của PV VTC News ngày 6/8 tại huyện Củ Chi, từ sáng sớm, khu vực tiếp nhận và trả kết quả của UBND huyện đông nghịt người. Họ phần lớn là những người dân đi chuyển quyền mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp qua đất ở. Nhiều người cho biết họ đang hoang mang vì muốn đóng tiền thuế nhưng không được.

Vợ chồng chị Trần Thiên Lý (ngụ huyện Củ Chi) có 300m2 đất nông nghiệp, nghe thông tin thành phố chuẩn bị điều chỉnh giá đất, hai vợ chồng gấp rút xoay xở tiền để đi làm thủ tục chuyển đổi sang đất ở. Tưởng chừng thành phố đang tạm hoãn, chưa áp dụng bảng giá đất điều chỉnh theo kế hoạch thì chi phí sẽ đỡ đi phần nào. Thế nhưng, sau khi xong các bước, đến bước đóng tiền thuế thì chị nhận được thông báo phải “chờ”.

“Các thủ tục của tôi xong hết rồi, nhưng đến bước đóng tiền thuế thì cán bộ nói phải chờ. Họ vẫn nhận hồ sơ của tôi, nhưng nói trong thời điểm này chưa chốt được cách tính, tạm chờ đã. Tôi lo là sau này thành phố áp dụng giá đất mới, cơ quan thuế lại quay lại gộp những hồ sơ đang chờ của chúng tôi để tính theo bảng giá mới. Vậy thì đâu có được, hồ sơ của chúng tôi nộp trước ngày quy định có hiệu lực mà”, chị Lý nói.

Ngoài phần lớn người dân đi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nhiều người từng ghi nợ tiền sử dụng đất đợt này cũng tập trung để “tất toán nợ” với Nhà nước.

2 năm trước, anh Nguyễn Văn Hùng ở Củ Chi chuyển mục đích sử dụng đất cho mảnh đất mà cả nhà anh đang ở từ nông nghiệp qua đất ở. Lúc đó, do chưa chuẩn bị đủ tài chính nên anh xin ghi nợ tiền sử dụng đất. Đến hiện tại, nghe tin thành phố chuẩn bị áp dụng bảng giá đất mới, lo tiền nợ “đội” lên quá cao nên anh đi mượn để mong “tất toán” kịp.

“Tôi cũng phải chờ. Tôi cũng không hiểu sao lại bắt dân chờ khi quyết định điều chỉnh giá chưa được ban hành”, anh Hùng thắc mắc.

Trả lời PV Báo điện tử VTC News, bà Phạm Thị Thanh Hiền – Chủ tịch UBND huyện Củ Chi, cho biết hiện Chi cục Thuế huyện vẫn nhận hồ sơ đất đai của người dân. Tuy nhiên, chưa thể chốt cách tính ngay và phải chờ ý kiến từ Cục Thuế TP.HCM.

“Các hồ sơ liên quan đến đất đai tại địa phương hiện đều được thực hiện liên thông. Cụ thể là Chi cục Thuế nhận hồ sơ điện tử từ Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai chuyển qua. Vẫn nhận hồ sơ bình thường chứ không có chuyện dừng nhận. Tuy nhiên, hồ sơ sau ngày 1/8 phải chờ ý kiến về giá. Áp dụng giá mới hay cũ cho dân, hiện Chi cục Thuế vẫn đang xin ý kiến của Cục Thuế TP.HCM” , bà Hiền cho hay.

Tương tự, tại huyện Hóc Môn, lượng người dân đi làm hồ sơ nhà đất cũng rất đông. Tại đây, Chi cục Thuế cũng cùng cảnh chờ chỉ đạo từ Cục Thuế TP như huyện Chủ Chi.

Thành phố nên có văn bản cụ thể về giá đất

Tại TP Thủ Đức, Văn phòng đăng ký đất đai sáng 6/8 cũng trong cảnh rất đông người đi hoàn tất các thủ tục mua bán, chuyển nhượng. Theo phân quyền, Văn phòng đăng ký đất đai Thủ Đức giải quyết các trường hợp hồ sơ đã chứng nhận như mua bán, sang nhượng, thế chấp… còn hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất sẽ thực hiện tại Trung tâm Hành chính công.

Chị Thúy Hằng, một môi giới ở phường Phước Long B, đang làm thủ tục cho 2 khách hàng mà chị môi giới mua bán căn nhà cùng phường với giá 11 tỷ đồng, cho biết hồ sơ mua bán chị đang thực hiện hoàn toàn bình thường, không có gì chậm trễ. Hồ sơ khách hàng chị thực hiện sau ngày 1/8.

Theo lịch hẹn thì khi hoàn tất thủ tục, 2 tuần sau khách của chị sẽ nhận thông báo thuế. Và 24h sau khi hoàn tất thủ tục thuế, khách mua nhà được cấp chứng nhận quyền sở hữu nhà mẫu mới theo quy định của Luật đất đai, Luật nhà ở mới.

Cũng theo chị Hằng, nếu trước đây khách mua bán nhà còn “chia sẻ” với nhau trong việc khai giá thấp hơn giá thực để giảm mức thuế, thì mấy ngày nay không ai còn nghĩ tới việc “bớt” thuế. Chị cho biết khách hàng bán căn nhà 11 tỷ đồng chị vừa môi giới hôm Chủ nhật (4/7) quyết định thực hiện nghĩa vụ thuế đúng với mức giá bán.

Môi giới này nói thêm mấy ngày nay, các hồ sơ khai thuế, mua bán của khách chị đều “xuôi” nếu khai đúng giá bán. Riêng 2 hồ sơ nộp trước 1/8 bị trả về. Lý do bị trả không phải chờ xác định giá đất mới mà do khai quá thấp so với giá bán.

Với người có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa, tại Trung tâm Hành chính công TP Thủ Đức, trong sáng nay có hơn 10 người đến để hỏi về thủ tục này, trong đó chỉ có khoảng 4 người mang theo hồ sơ để nộp theo quy định. Phần lớn người đến đây là để hỏi các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất vì nghe thành phố dừng nhận hồ sơ.

Anh Ngọc Ánh ở phường Long Trường, cho biết ngay trong sáng nay, anh đã hoàn tất hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất 120m2 đất nông nghiệp sang thổ cư với giá đất theo Quyết định 02. Tuy nhiên, hồ sơ của anh thực tế đã làm từ vài tháng trước mà không đủ tiền nên anh chưa nộp. Nay sợ áp dụng mức giá mới, anh gom tiền từ người thân đi làm.

Theo anh Ánh, khá nhiều người xung quanh anh cũng đang sốt sắng, mong làm cho xong trong năm nay, với hy vọng được đóng tiền theo mức giá cũ. “Đó là số tiền mà chúng tôi đã dự tính và có thể chuẩn bị. Nếu theo giá mới thì gấp nhiều lần, lên vài tỷ đồng làm sao chúng tôi có khả năng, trong khi nhà mình chỉ để ở, đâu có kinh doanh gì ra tiền mà dám vay ngân hàng”, anh Ánh nói.

Anh Ngọc Diện ở phường Hiệp Phú cũng đến tìm hiểu thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất cho thửa đất gần 150m2. Anh tính nếu không làm nhanh, sang năm nếu thành phố áp mức giá mới thì số tiền anh phải đóng từ khoảng 300 triệu đồng lên hơn 6 tỷ đồng. Con số khiến mấy ngày nay vợ chồng anh mất ăn mất ngủ.

Luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng Luật Lê Trung Phát, cho rằng Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 không có nội dung hồi tố, tức nó điều chỉnh cho các quan hệ liên quan kể từ ngày 1/8/2024.

Bên cạnh việc không hồi tố, tại Khoản 1 Điều 257 của luật, còn cho phép “bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025; trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương”.

Như vậy, có nghĩa đối với các hồ sơ người dân đã nhận, sẽ tiến hành việc áp giá theo quy định cũ cho đến ngày 1/1/2025, trừ trường hợp UBND cấp tỉnh đã ban hành bảng giá đất mới.

Hiện nay, UBND TP.HCM chưa ban hành Bảng giá đất mới theo Luật Đất đai năm 2024. Vì vậy, việc các Chi cục Thuế ở các quận, huyện không xử lý hồ sơ đối với các hồ sơ mà người dân đã nộp (có liên quan đến nghĩa vụ tài chính mà người dân phải đóng) là không có cơ sở, gây phiền hà rất lớn cho người dân.

“Theo tôi, trước tình hình này, UBND TP.HCM cần ban hành ngay lập tức một văn bản, để xác định rõ việc UBND TP.HCM chưa ban hành bảng giá đất mới theo luật. Việc áp dụng bảng giá đất để giải quyết hồ sơ cho người dân vẫn áp dụng theo quy định cũ. Có như vậy, mới sớm gỡ vướng, tránh tình trạng các Chi cục lại đi hỏi Cục Thuế TP.HCM, Cục Thuế lại làm văn bản đi hỏi UBND TP ”, luật sư Lê Trung Phát nói.