Loài độc lạ ở Đông Nam Á thành loài cá biển đầu tiên “tuyệt chủng do con người”

Loài cá biển vừa "tuyệt chủng do con người", có danh pháp khoa học Urolophus javanicus này thường được gọi là cá đuối gai độc Java hoặc cá đuối Java.

Tin tức được các nhà khoa học mô tả là "lời cảnh tỉnh gây sốc" đã được IUCN đưa ra trong bản cập nhật mới nhất của Sách Đỏ - phiên bản quốc tế của IUCN.

"Quái vật" bí ẩn, chỉ có ở Đông Nam Á vừa được tuyên bố tuyệt chủng do con người - Ảnh: BẢO TÀNG BERLIN

Đánh giá của nhà sinh vật học bảo tồn Julia Constance từ Đại học Charles Darwin (Úc) cho biết loài độc lạ này có kích thước bằng một chiếc đĩa ăn, được biết đến đầu tiên qua một mẫu vật được thu thập ở chợ cá Jakarta - Indonesia vào năm 1862.

Nó vẫn luôn là một loài bí ẩn kể từ đó.

Các loài thuộc quần thể cá đuối Java từ lâu đã bị đe dọa nghiêm trọng bởi việc đánh bắt cá cường độ cao, đôi khi kém kiểm soát, điều đã dẫn đến sự suy giảm của quần thể này vào những năm 1870.

Vịnh Java, nơi loài vừa bị tuyên bố tuyệt chủng do con người xuất hiện, là khu vực bị công nghiệp hóa mạnh mẽ dẫn đến sự suy thoái môi trường.

Những tác động này được đánh giá là "đủ nghiêm trọng tới mức không may gây ra sự tuyệt chủng cho loài này".

Cũng theo bản cập nhật này, một phần tư trong số các loài cá nước ngọt hiện nay được phân loại là "có nguy cơ tuyệt chủng", với 20% bị ảnh hưởng trực tiếp bởi biến đổi khí hậu.

Sách Đỏ hiện chứa ít nhất 120 loài cá biển có nguy cơ tuyệt chủng.

Ngoài loài ở Java, cá đuối Tasmania (Zearaja maugeana), được mệnh danh là "hóa thạch sống" bởi dòng dõi lâu đời hàng triệu năm tuổi, cũng đang tiến gần đến tình cảnh tuyệt chủng khi dòng chảy bị thay đổi từ hoạt động nuôi cá hồi Đại Tây Dương gần khu vực chúng sinh sống đã đẩy số cá thể xuống còn dưới 1.000.

Ngoài ra, hàng loạt cá nước ngọt cũng "bấp bênh" bên bờ vực tuyệt chủng theo danh sách hiện hành.

Tờ Science Alert dẫn lời bà Kathy Hughes, đồng Chủ tịch của Nhóm chuyên gia về Cá nước ngọt thuộc Ủy ban Sinh tồn loài (SSC) của IUCN cho biết cá nước ngọt hiện chiếm hơn một nửa số loài cá được biết đến trên thế giới, một sự đa dạng khó hiểu vì hệ sinh thái nước ngọt chỉ chiếm 1% môi trường sống dưới nước.

Những loài đa dạng này không thể thiếu đối với hệ sinh thái và rất quan trọng đối với khả năng phục hồi chung của hệ sinh thái đó, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng nếu bị tuyệt chủng.