Năng lực phát triển du lịch của Việt Nam tụt hạng, Cục Du lịch Quốc gia chỉ ra những bất cập trong đánh giá

Năng lực phát triển du lịch của Việt Nam đứng thứ 5 Đông Nam Á

Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) vừa công bố báo cáo Chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu năm 2024. Báo cáo này được công bố lần đầu tiên vào năm 2021, đánh dấu sự thay đổi lớn của WEF sau 15 năm áp dụng Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch. Lý do điều chỉnh là WEF muốn thay đổi cách tiếp cận theo hướng phát triển bền vững sau những tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19.

Chỉ số năng lực phát triển du lịch năm 2021 được thiết kế theo 5 nhóm với 17 chỉ số trụ cột và 112 chỉ số thành phần. Tuy nhiên, năm 2024, một lần nữa WEF tái thiết kế bộ chỉ số thành 5 nhóm, 17 chỉ số trụ cột và 102 chỉ số thành phần.

Với một số thay đổi khá căn bản, để đảm bảo tính so sánh đồng bộ, WEF đã tính toán lại điểm số và xếp hạng Chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu năm 2019 và 2021 theo bộ chỉ số mới của năm 2024.

Theo đó, chỉ số năng lực phát triển du lịch của Việt Nam năm 2019 xếp hạng 63/140 nền kinh tế (đạt 3,84 điểm); năm 2021 xếp hạng 56/117 (4,0 điểm); năm 2024 xếp hạng 59/119 (3,96 điểm) - giảm 3 bậc so với năm 2021.

Đáng chú ý, theo khung đánh giá mới, nhiều quốc gia trong khu vực bị tụt hạng như Thái Lan giảm 12 bậc, Singapore giảm 4 bậc, Malaysia giảm 2 bậc, Campuchia giảm 1 bậc. Indonesia, Lào giữ nguyên hạng. Philippines tăng 1 bậc. Tại Đông Nam Á, Việt Nam năm nay đứng thứ 5 sau Singapore, Indonesia, Malaysia và Thái Lan.

Việt Nam có 4 chỉ số lọt vào nhóm hàng đầu thế giới (hạng 1-35). Chỉ số có thứ hạng tốt nhất tiếp tục là Sức cạnh tranh về giá (hạng 16). An toàn, an ninh (23), Tài nguyên tự nhiên (26), Tài nguyên văn hóa (28) tiếp tục được đánh giá cao.

Tuy nhiên, một số chỉ số trụ cột tụt hạng mạnh như Hạ tầng hàng không giảm 17 bậc; Sự bền vững về nhu cầu du lịch giảm 24 bậc. Hai chỉ số mới đều xếp hạng thấp: Mức độ mở cửa du lịch xếp hạng 80; Tác động kinh tế-xã hội của du lịch xếp hạng 115.

Một số bất cập trong đánh giá

Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, chỉ trong 3 năm từ 2021-2024, WEF đã hai lần điều chỉnh chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu, cho thấy bộ chỉ số này vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, từ đó ảnh hưởng đến kết quả xếp hạng các chỉ số của mỗi nền kinh tế.

Cục Du lịch cho rằng việc chỉ số "Tác động kinh tế-xã hội của du lịch" của Việt Nam chỉ xếp hạng 115/119 gây bất ngờ, bởi du lịch luôn được đánh giá là điểm sáng trong nền kinh tế theo các báo cáo định kỳ của Tổng cục Thống kê.

"Kết quả xếp hạng chỉ số này chưa phản ánh thật sự chính xác tác động của du lịch Việt Nam đến phát triển kinh tế - xã hội, có thể do WEF chưa có đầy đủ dữ liệu thống kê cập nhật về du lịch Việt Nam", Cục Du lịch đưa thông tin.

Tương tự, chỉ số "Mức độ mở cửa du lịch" của Việt Nam xếp hạng 80, thuộc nhóm trung bình thấp của thế giới. Chỉ số này gồm 4 chỉ số thành phần, trong đó "Yêu cầu về thị thực nhập cảnh" được đánh giá dựa trên báo cáo của Tổ chức Du lịch thế giới về Độ mở Thị thực năm 2015 là đã lạc hậu, chưa phản ánh được sự cải thiện lớn về chính sách thị thực của Việt Nam vừa qua.

Từ ngày 15/8/2023, Việt Nam đã áp dụng chính sách cấp thị thực điện tử cho công dân tất cả các nước với thời hạn tạm trú được nâng từ 30 ngày lên đến 90 ngày; nâng thời hạn tạm trú từ 15 ngày lên đến 45 ngày cho công dân các nước được miễn thị thực vào Việt Nam.

Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cho biết trong thời gian tới, ngành du lịch cần phối hợp với các cơ quan liên quan cung cấp đầy đủ số liệu cập nhật về du lịch Việt Nam cho WEF để đánh giá đúng tác động kinh tế - xã hội của du lịch, cũng như chính sách thị thực của Việt Nam.

Đối với một số chỉ số bị tụt hạng nhiều như chỉ số "Hạ tầng hàng không", cần kiến nghị ngành hàng không tiếp tục nâng cao năng lực phục vụ vận tải hành khách, cải thiện chất lượng dịch vụ, tăng số lượng ghế cung ứng, mở rộng kết nối mạng bay trong và ngoài nước, giảm giá vé máy bay để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch.

Để cải thiện chỉ số "Sự bền vững về nhu cầu du lịch", ngành du lịch cần phát triển thêm tour, sản phẩm hấp dẫn để du khách quốc tế tăng thời gian lưu trú tại Việt Nam. Đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng nhu cầu quanh năm để giảm tính mùa vụ của du lịch quốc tế. Phát triển thêm các điểm đến mới, điểm đến thứ cấp nhằm giảm thiểu tình trạng quá tải tại một số trọng điểm du lịch.