Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn kể chuyện đi tìm mộ anh trai liệt sĩ sau 40 năm trong "Linh ứng": Hành trình mang đậm tính lịch sử của dân tộc

"Linh Ứng" kể lại hành trình vợ chồng tác giả đi tìm hài cốt của người anh trai - liệt sĩ Nguyễn Minh Khôi đã hy sinh hơn bốn mươi năm trước, với sự trợ giúp của các nhà ngoại cảm. Cuộc tìm kiếm ở thời điểm hiện tại, được kể đan xen với các dữ liệu trong quá khứ. 

Người đọc đi từ không gian đô thị phát triển hiện nay, trở về với Hà Nội vào những năm thập niên 50 với vẻ đẹp cổ xưa, rồi theo bước chân của những thanh niên giàu lý tưởng lên núi rừng gian khổ để đồng hành cùng vận mệnh của đất nước.

Với những ai chưa hề trải qua chiến tranh, cấu trúc kể chuyện xen kẽ theo dòng thời gian này là một giải pháp hữu hiệu để tiếp cận những mất mát, đau thương của những nhân vật, cũng là số phận chung mà chiến tranh đã gây nên cho dân tộc này.

Lịch sử được khám phá bởi những mảng màu ký ức của từng nhân vật trong "Linh Ứng". Có người đã khuất núi giữa bom đạn, có người ở lại chứng kiến những đổi thay. Mỗi người là một câu chuyện, là một nỗi niềm. 

Ta được thấy những liệt sĩ như Nguyễn Minh Khôi hay Danh Hùng với cảm xúc và khát vọng của tuổi trẻ. Họ không chỉ là những cái tên trong danh sách hàng trăm ngàn người lính đã bỏ mạng, mà đối với gia đình và bạn bè. Họ là ruột thịt, là người bạn thời thơ ấu, là mối tình đầu khôn nguôi. 

Cái nhìn gần gũi về các thanh niên đầy sức sống ấy, trong sự tương quan với hiện trạng là hài cốt của biết bao liệt sĩ vẫn bị chôn vùi dưới lớp đất lạnh lẽo không ai biết đến, càng đem lại cảm giác đau đớn cho độc giả trên từng trang sách.

Trong "Linh Ứng", số phận cá nhân được phóng chiếu rộng ra để trở thành số phận dân tộc. Một trong những nhân vật quan trọng nhất của cuốn sách lại là một điệp viên đứng giữa lằn ranh của hai bờ chiến tuyến. 

Chiến tranh chia cách, đặt tình thân ở thế đối đầu; và chiến tranh cũng ẩn chứa những sự thật phức tạp mà người trong cuộc bằng mọi giá phải giữ bí mật vì vận mệnh chung, kể cả phải hy sinh hạnh phúc gia đình. 

Kẻ xấu duy nhất ở đây chính là chiến tranh, còn những cá nhân, dù số phận buộc họ phải chọn phe, thì họ cũng đã luôn mong cầu sự hòa hợp, bình yên. Lật giở những lớp lang, những mối quan hệ chồng chéo giữa các nhân vật, ta hiểu tác giả muốn hướng đến sự hòa giải dân tộc.

Bản thân vợ chồng tác giả Nguyễn Mạnh Tuấn vốn thuộc giới trí thức vô thần, sau mọi nỗ lực lần mò trong biển dữ liệu về cuộc chiến, cũng đành nhờ cậy các nhà ngoại cảm. 

Dù rất dè chừng với phương thức chưa được kiểm chứng này, nhưng lòng trắc ẩn đã khiến họ không đành lòng để người thân đã khuất mãi nằm lại ở nơi đất khách quê người. Ở đây, những tình tiết về cõi âm không chứa đựng sự rùng rợn, mà chính là nguồn cơn dẫn lối đến với đoàn tụ, và cũng là giải thoát cho tinh thần người trong cuộc.

Những trải nghiệm được tác giả thuật lại trong "Linh ứng" là một mảnh ghép của vũ trụ bao la, nơi con người sẽ tiếp tục hành trình khám phá những điều bí ẩn xung quanh sự tồn tại của chính mình. Biết đâu, đằng sau tấm màn che khuất đi những điều chưa thể lý giải ấy, ta sẽ tìm được câu trả lời cho những khắc khoải của đời người.