Xuất khẩu cá tra sang các thị trường chính đều sụt giảm

VASEP cho biết, tính đến hết tháng 11/2015, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt gần 1,44 tỷ USD, giảm 10,5% so với cùng kỳ năm 2014. Giá trị XK sang 6 thị trường lớn nhất là Mỹ; EU; ASEAN, Mexico, Brazil và Colombia đều giảm so với năm ngoái.

Xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ tromg 11 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu đạt 289,7 triệu USD, chiếm 20,2% tổng giá trị xuất khẩu, giảm 4,2% so với cùng kỳ năm trước. Hiện nay, cá tra là sản phẩm thủy sản đông lạnh có giá trị lớn thứ 6 tại thị trường Mỹ, sau tôm ,cá hồi, cua, cá rô phi và tôm hùm. Tuy nhiên, trong năm 2015, sản phẩm cá tra chịu sự cạnh tranh gay gắt từ sản phẩm cá rô phi và cá Cod tại thị trường Mỹ.

VASEP cho biết, có 4 nguyên nhân lớn khiến xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ sụt giảm trong 11 tháng đầu năm 2015 . Thứ nhất là do thuế chống bán phá giá cao; thứ hai thuế nhập khẩu thủy sản của Mỹ giảm; thứ 3 là do Cá tra Việt Nam bị cá rô phi Trung Quốc cạnh tranh thị phần gay gắt; nguyên nhân thứ 4 là do xuất khẩu cá tra bị ảnh hưởng do thông báo chính thức của Bộ Nông nghiệp Mỹ về việc triển khai Chương trình Giám sát cá da trơn đối với cá Tra nhập khẩu vào Mỹ.

Đối với thị trường EU trong 11 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu cá tra sang EU đạt 265,2 triệu USD, chiếm 18,5% tổng giá trị xuất khẩu, giảm 15,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong 4 thị trường XK đơn lẻ lớn nhất, duy nhất giá trị xuất sang thị trường Anh tăng 17%, ba thị trường còn lại là: Hà Lan giảm 11,1%; Tây Ban Nha giảm 33,9% và Đức giảm 23,6%. Hiện nay, nhu cầu NK cá tra của EU không tăng, giá chững.

Theo VASEP cá tra Việt Nam phải cạnh tranh mạnh với các sản phẩm cá thịt trắng tại thị trường này như: Cá Cod, Cá minh thái Alaska, cá Hake… Trong 3 tháng trở lại đây, khối lượng NK cá tra phi lê đông lạnh của EU giảm nhưng khối lượng nhập cá thịt trắng, nhất là cá Cod lại ổn định hoặc tăng mạnh.

Thị trường Trung Quốc – Hong kong 11 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc đạt 146,7 triệu USD, tăng mạnh nhất trong 3 thị trường có mức tăng trưởng giá trị dương: 48,4% so với cùng kỳ năm 2014.

VASEP cho biết có 3 nguyên nhân chính khiến xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc trong 11 tháng đầu năm 2015 tăng mạnh đó là do xuất khẩu khó khăn tại các thị trường nhập khẩu lớn như: Mỹ, EU, ASEAN, Mexico, Brazil buộc các DN chuyển mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc. Thứ 2 là do Nhu cầu tiêu thụ cá tra của Trung Quốc và DN Trung Quốc nhập khẩu để sản xuấtvà xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ tăng. Nguyên nhân thứ 3 là để phát triển bền vững ngành thủy sản trong nước, trong đó có khai thác biển, Chính phủ Trung Quốc đưa ra nhiều chính sách khuyến khích các DN nhập khẩu. Đó là điều kiện thuận lợi cho các DN nước này đẩy mạnh gia tăng nhập khẩu.

Xuất khẩu cá tra sang các nước ASEAN trong 11 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu cá tra sang ASEAN đạt 122,9 triệu USD, giảm nhẹ 3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị XK cá tra sang Thái Lan - thị trường NK lớn nhất trong khu vực tăng khoảng 5,2%; Singapore giảm 6,9% và Philippines giảm 4% so với cùng kỳ năm trước. Cá tra Việt Nam cũng đang bị cạnh tranh với sản phẩm cá Alaska Pollack, cá Cod, cá rô phi tại thị trường Thái Lan vì giá trị nhập khẩu các sản phẩm này của Thái Lan.

Thị trường Mexico 11 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mexico đạt 88,9 triệu USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm trước. Theo thống kê mới nhất của ITC, trên số liệu của Viện Địa lý và Thống kê quốc gia Mexico (INEGI), hiện nay, Việt Nam là nguồn cung thủy sản lớn thứ 3 của Mexico (sau Trung Quốc và Chile).

VASEP cho biết, hiện cá tra Việt Nam đang chịu sự cạnh tranh mạnh của sản phẩm cá rô phi Trung Quốc tại thị trường Mexico. Các DN thủy sản Trung Quốc đang có nhiều chiến dịch quảng bá, xúc tiến thương mại khá tốt tại thị trường tiêu thụ thủy sản lớn tại Bắc Mỹ này.

Với tình hình như hiện nay VASEP nhận định còn nhiều khó khăn tại các thị trường xuất khẩu chính trong năm 2016 do đó có nhiều khả năng tổng giá trị xuất khẩu cá tra trong năm 2016 sẽ giảm 5% so với năm 2015.