Phát hiện 38 mỏ khoáng sản chỉ trong 3 tháng, trong đó có khoảng 19 tấn vàng

Theo Earth.com, năm 2025, Kazakhstan nổi lên là một trong những điểm nóng mới của ngành khai khoáng toàn cầu. Chỉ trong 3 tháng đầu năm, quốc gia Trung Á này đã xác định 38 mỏ khoáng sản mới, trong đó riêng trữ lượng vàng ước tính khoảng 19 tấn. Con số này cho thấy nhịp độ thăm dò tài nguyên đang được đẩy nhanh mạnh mẽ, trong bối cảnh cạnh tranh địa kinh tế xoay quanh khoáng sản chiến lược ngày càng gay gắt.

Phát hiện này được công bố trên tạp chí Minerals, nằm trong chiến dịch quy mô lớn nhằm lập bản đồ khoảng 2,2 triệu km² lãnh thổ Kazakhstan, dự kiến hoàn thành vào năm 2026. Chương trình do ông Yerlan Galiyev, Chủ tịch Cơ quan Khảo sát Địa chất Quốc gia Kazakhstan (JSC), trực tiếp chỉ đạo, kết hợp các phương pháp khảo sát địa chất truyền thống với ảnh vệ tinh và mô hình địa vật lý, nhằm khoanh vùng chính xác các khu vực giàu tiềm năng khoáng sản.

19 tấn vàng chưa phải vàng thương mại

Giới chức Kazakhstan nhấn mạnh rằng, 19 tấn vàng được xác định trong một quý không đồng nghĩa với việc vàng đã sẵn sàng khai thác và đưa ra thị trường. Thực chất, đây là kết quả của các hoạt động lấy mẫu và phân tích ban đầu, cho thấy hàm lượng kim loại đủ cao để tiếp tục khoan thăm dò và đánh giá chuyên sâu.

Trong ngành khai khoáng, quá trình từ phát hiện đến khai thác thương mại thường kéo dài nhiều năm, bao gồm các bước: xác định dấu hiệu khoáng hóa – khoan thăm dò – nghiên cứu khả thi – xây dựng mỏ. Việc công bố trữ lượng sớm chủ yếu nhằm thu hút đầu tư và định hướng chiến lược phát triển tài nguyên.

Người đóng vai trò trung tâm trong quá trình này là Yerlan Galiyev, Chủ tịch Cơ quan Khảo sát Địa chất Quốc gia Kazakhstan (JSC). Tổ chức này chịu trách nhiệm điều phối các hoạt động khảo sát hiện đại, đồng thời xây dựng hệ thống dữ liệu địa chất thống nhất cho toàn bộ ngành khoáng sản.

Không chỉ có vàng, mà là danh mục khoáng sản đa dạng

Danh sách các phát hiện mới của Kazakhstan không dừng lại ở vàng. Các mỏ được xác định còn bao gồm đất hiếm, đồng, niken và than nâu – những loại khoáng sản đóng vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực, từ năng lượng tái tạo, sản xuất pin, điện tử cho đến công nghiệp nặng và phát điện.

Theo đánh giá sơ bộ, tổng tài nguyên tiềm năng lên tới hàng triệu tấn ở nhiều nhóm khoáng sản khác nhau. Việc sở hữu danh mục khoáng sản đa dạng giúp Kazakhstan giảm phụ thuộc vào biến động giá của một loại hàng hóa đơn lẻ, đồng thời nâng cao khả năng linh hoạt trong chiến lược xuất khẩu tài nguyên.

Tuy nhiên, không phải mỏ nào cũng có điều kiện khai thác thuận lợi. Chi phí và hiệu quả khai thác còn phụ thuộc vào độ sâu thân quặng, hàm lượng kim loại, điều kiện nước ngầm và khả năng tiếp cận hạ tầng. Do đó, chỉ một phần trong số các phát hiện mới có thể được đưa vào khai thác trong trung hạn.

Để đạt được kết quả trên, các nhóm khảo sát đã áp dụng cách tiếp cận tổng hợp, kết hợp địa vật lý, khảo sát thực địa và viễn thám. Ảnh chụp từ trên không và vệ tinh được phân tích để xác định cấu trúc địa chất tiềm năng, sau đó các nhóm chuyên gia tiến hành khảo sát mặt đất, khoan lấy lõi và kiểm tra nước – đất nhằm phát hiện dấu vết hóa học liên quan đến quặng.

Những phương pháp này vốn không mới, nhưng khi được tích hợp đồng bộ, chúng giúp giảm đáng kể rủi ro trong việc xác định vị trí khoan. Dữ liệu thu thập được đưa vào các mô hình địa chất số, giúp mỗi mũi khoan tiếp theo dựa trên cơ sở khoa học, thay vì mang tính thử nghiệm.

Phát hiện mỏ đất hiếm gây chú ý

Bên cạnh vàng, Kazakhstan còn công bố phát hiện mỏ đất hiếm quy mô lớn, tại khu vực cách thủ đô Astana khoảng 420 km. Theo thông tin ban đầu, mỏ này có hơn 20 triệu tấn vật chất, với hàm lượng đất hiếm trung bình khoảng 700 gram mỗi tấn.

Đất hiếm là nhóm 17 nguyên tố không thể thiếu trong sản xuất động cơ điện, thiết bị điện tử, vũ khí công nghệ cao và hệ thống quốc phòng. Do nguồn cung toàn cầu hiện tập trung chủ yếu vào một số quốc gia, bất kỳ phát hiện mới nào cũng nhanh chóng thu hút sự quan tâm của thị trường và các cơ quan chiến lược.

Các nhà khoa học Kazakhstan hiện đang thử nghiệm phương pháp chiết tách đất hiếm phù hợp với điều kiện địa chất trong nước. Một nghiên cứu năm 2025 về mỏ Kundybay cho thấy tiềm năng áp dụng công nghệ hòa tách bằng axit sulfuric đối với đất sét phong hóa, mở ra hướng xử lý ở nhiệt độ thấp hơn và thân thiện môi trường hơn.

Tuy nhiên, khai khoáng luôn đi kèm những thách thức về môi trường. Các mỏ mới không chỉ tạo ra việc làm và hạ tầng, mà còn đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về quản lý nước, xử lý chất thải và hoàn thổ. Đặc biệt với đất hiếm, khâu chế biến thường phức tạp và nhạy cảm về môi trường.

Trong bối cảnh khoáng sản chiến lược ngày càng gắn với an ninh năng lượng và địa chính trị, các phát hiện mới của Kazakhstan không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn có thể định hình lại vị thế của nước này trên bản đồ tài nguyên toàn cầu.

 (Theo Earth.com; Dailygalaxy.com)