Phát hiện hệ thống kênh đào 4.000 năm tuổi của tổ tiên người Maya cổ đại

Khai quật di tích lịch sử qua hình ảnh vệ tinh

Sử dụng hình ảnh từ Google Earth và công nghệ drone, nhóm nghiên cứu đã xác định được các kênh đào có hình zigzag độc đáo kéo dài nhiều dặm qua vùng đất ngập nước. Phát hiện này vừa được công bố trên tạp chí Science Advances.

"Những hình ảnh từ trên không đã giúp chúng tôi nhận diện rõ mô hình đặc biệt của các kênh đào này" - Eleanor Harrison-Buck, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học New Hampshire, cho biết.

Stela M và Cầu thang tượng hình được nhìn thấy bên trong di tích khảo cổ Copan, tại Copan Ruinas, Honduras, ngày 3/7/2021. (Ảnh: AP)

Tại khu bảo tồn động vật hoang dã Crooked Tree ở Belize, các nhà khoa học tiến hành khai quật và phát hiện rằng hệ thống kênh đào này được thiết kế để dẫn nước và bắt cá nước ngọt như cá da trơn.

Marieka Brouwer Burg, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Vermont, chia sẻ: "Những mũi giáo có gai được tìm thấy gần đó có thể đã được gắn vào gậy và sử dụng để săn cá".

Hệ thống kênh đào lâu đời và sự chuyển mình của nền văn minh Maya

Theo nghiên cứu, hệ thống kênh đào này được xây dựng bởi những người bán du mục sống tại vùng đồng bằng ven biển Yucatan cách đây khoảng 4.000 năm. Hệ thống này tiếp tục được sử dụng trong khoảng 1.000 năm, bao gồm cả giai đoạn người Maya bắt đầu định cư tại các làng nông nghiệp và phát triển nền văn hóa đặc trưng.

Bức ảnh năm 2019 này do dự án Khảo cổ học phía Đông sông Belize cung cấp cho thấy các cuộc điều tra về các đặc điểm của kênh đất ngập nước tại CTWS của nhóm nghiên cứu tại Belize. (Ảnh: AP)

"Việc chứng kiến những sự thay đổi lớn trong cảnh quan từ thời kỳ sớm như vậy thật sự rất thú vị. Điều này cho thấy con người đã bắt đầu xây dựng và định hình môi trường từ rất sớm"- nhà khảo cổ học Claire Ebert từ Đại học Pittsburgh, người không tham gia nghiên cứu, nhận xét.

Liên kết giữa quá khứ và đỉnh cao của nền văn minh Maya

Ở đỉnh cao của nền văn minh Maya, khu vực này là nơi xây dựng các kim tự tháp, đền thờ và hệ thống đường xá, đồng thời phát triển chữ viết, toán học và thiên văn học phức tạp.

Phát hiện này giúp tạo nên mối liên kết giữa những người sống trước đây với sự hình thành văn hóa Maya sau này. Hệ thống kênh đào không chỉ hỗ trợ nguồn thực phẩm mà còn đặt nền móng cho sự phát triển dân số và văn minh rực rỡ của người Maya.

Các nhà nghiên cứu khai quật trầm tích tại một cơ sở bẫy cá tiền Columbus quy mô lớn ở Belize. (Ảnh: AP)

"Phát hiện này cho thấy tính liên tục giữa các thế hệ" - Jeremy Sabloff, nhà khảo cổ học tại Đại học Pennsylvania, chia sẻ.

Trên thực tế, các kênh đào này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa chế độ ăn uống mà còn giúp cung cấp nền tảng để xây dựng những kỳ quan Maya nổi bật vượt lên trên rừng rậm Yucatan.