Quốc gia Đông Nam Á trở thành "siêu cường" trong một lĩnh vực quan trọng, khiến hàng loạt nhà máy ở những nơi khác đóng cửa, làm thị trường hàng hoá toàn cầu như ngồi trên ‘đống lửa’

Indonesia là quốc gia đứng đầu về sản lượng niken toàn cầu, chiếm 51% tổng sản lượng khai thác của thế giới. Quốc gia này cũng nắm giữ đến 42% tổng trữ lượng toàn cầu. Bởi vậy, đây là trung tâm đầu tư lớn đối với các doanh nghiệp Trung Quốc.

Theo SandP Global Commodity Insights, sản lượng niken của Indonesia dự kiến sẽ đạt 2,1 triệu tấn vào năm 2024, tương đương hơn 50% sản lượng dự kiến trên toàn cầu và cao hơn gấp đôi so với mức của năm 2020.

Ở những thị trường khác trên thế giới, câu chuyện về niken đã trở nên kịch tích hơn trong thời gian gần đây. Các mỏ và lò luyện kim đều đã đóng cửa hoặc sắp phải ngừng hoạt động. Một mối lo ngại khác là giá niken vẫn giảm trong năm 2024 so với mức cao của năm 2022.

Tờ Economist cho biết, hầu hết các chuyên gia trong ngành cho rằng Indonesia là nguyên nhân gây ra sự xáo trộn này, vì trữ lượng niken quá lớn. Cùng với đó là những vấn đề về quy định lao động, môi trường chưa hiệu quả và điện than giá rẻ. Đây là các yếu tố giúp Indonesia nắm giữ lợi thế cạnh tranh.

Theo các trang tin, gã khổng lồ ngành khai thác ở Brazil, Vale, đang cắt giảm việc làm đối với toàn bộ hoạt động kinh doanh trên toàn cầu. Dù công ty chưa tiết lộ có bao nhiêu nhân viên tại Sudbury, Ontario, Canada bị ảnh hưởng, nhưng cho biết việc sa thải chủ yếu tập trung vào “các vị trí không liên quan đến hoạt động điều hành”.

Niken đóng vai trò rất quan trọng với nhiều ngành công nghiệp và ứng dụng khác nhau. Dù không quá nổi bật, nhưng niken là nguyên liệu rất linh hoạt, giúp kim loại này trở thành thành phần không thể thiếu trong nhiều công nghệ và các sản phẩm hiện đại.

Ví dụ, niken là nguyên tố hợp kim chính trong thép không gỉ, được sử dụng trong hoạt động xây dựng, vận tải và hàng tiêu dùng. Niken cũng có thể được sử dụng đề tạo ra loại hợp kim chịu nhiệt độ cao cho ngành hàng không vũ trụ, phát điện và xử lý hoá chất.

Tuy nhiên, lý do trực tiếp nhất giúp niken nhận được nhiều sự chú ý là vì nguyên liệu này được sử dụng trong các loại pin sạc, cũng như các linh kiện điện tử như công tắc, tiếp điểm và đầu nối.

Trong bối cảnh xe điện ngày càng phổ biến ở phương Tây và các quốc gia khác, việc sản xuất và sử dụng niken tiếp tục tăng đột biến. Indonesia đang có kế hoạch tăng tốc sử dụng vào năm tới. Theo Oilprice, 4 nhà khai thác niken lớn của nước này là PT Aneka Tambang (Antam), Merdeka Battery Materials (MBMA), Trimegah Bangun Persada (TBP Harita) và PT Vale Indonesia (Vale) đều đang trong giai đoạn mở rộng quy mô.

Theo báo cáo của Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính, các công ty trên muốn tăng gấp đôi sản lượng trong vòng 5 năm tới. Năm ngoái, 4 công ty này đã sản xuất 353.000 tấn niken. Đồng thời, hoạt động khai thác của họ thải ra 5 triệu tấn khí thải nhà kính.

Vị trí số 1 của Indonesia còn được củng cố bằng việc nước này thực hiện lệnh cấm xuất khẩu quặng niken chưa qua tinh chế vào năm 2020.

Tham khảo Oilprice