Sân bay sắp xây dựng, được đầu tư giai đoạn đầu 7.892 tỷ đồng và điều chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam

Việt Nam sẽ có sân bay nằm hoàn toàn trên vùng mặt nước ven bờ

Trong Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng có nội dung: "Nghiên cứu, khảo sát, đánh giá khả năng quy hoạch thành cảng hàng không đối với một số sân bay phục vụ quốc phòng, an ninh; một số vị trí quan trọng về khẩn nguy, cứu trợ, có tiềm năng phát triển về du lịch, dịch vụ và các vị trí khác có thể xây dựng, khai thác cảng hàng không", trong đó có vị trí tiềm năng tại xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh.

Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 318 ngày 29-3-2023 có nội dung: "Nghiên cứu định hướng khu vực xây dựng cảng hàng không gắn với phát triển Khu kinh tế Vân Phong và phát triển kinh tế - xã hội (vốn đầu tư ngoài ngân sách)".

Trong Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân phong đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 có ghi: "Quy hoạch, đầu tư xây dựng Cảng hàng không Vân Phong tại khu vực xã Vạn Thắng với quy mô sử dụng đất dự trữ (lấn biển) khoảng 500ha".

UBND tỉnh Khánh Hòa cho rằng việc nghiên cứu lập Đề án quy hoạch Cảng hàng không Vân Phong là phù hợp với chủ trương của Đảng, Chính phủ, phù hợp với nhu cầu thực tiễn đặt ra và định hướng phát triển chung của thế giới.

Ngày 13/9 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng chủ trì cuộc họp nghe UBND tỉnh Khánh Hòa báo cáo Đề án nghiên cứu khả năng hình thành Cảng hàng không Vân Phong.

Vị trí nghiên cứu xây dựng Cảng hàng không Vân Phong tại xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh, cách TP. Nha Trang khoảng 65km về phía nam, cách Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh khoảng 101km về phía nam, cách Cảng hàng không Tuy Hòa khoảng 49km về phía bắc.

Tổng diện tích đất quy hoạch 497,10ha, trong đó diện tích đất dùng chung 412,96ha; diện tích đất hàng không dân dụng quản lý 77,64ha; diện tích đất quân sự quản lý 6,50ha. Cảng hàng không Vân Phong được nghiên cứu thiết kế theo tiêu chuẩn ICAO cấp 4E, sân bay quân sự cấp I, đường cất hạ cánh dài hơn 3km, quy mô công suất khoảng 1,5 triệu lượt khách/năm. Tổng mức đầu tư xây dựng Cảng hàng không Vân Phong giai đoạn đầu là khoảng 7.892 tỷ đồng.

Khu vực dự kiến quy hoạch sân bay nằm hoàn toàn trên vùng mặt nước ven bờ. Đây là điều chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam. Đặc biệt, khu vực này không có dân cư, rừng bảo hộ, rừng ngập mặn, di tích lịch sử và không có quy hoạch khu neo đậu tàu thuyền, tránh bão nên thuận lợi cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Thời gian thực hiện dự án dự kiến từ năm 2023 - 2029.

Sau khi nghe báo cáo, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng thống nhất quan điểm về sự cần thiết đầu tư Cảng hàng không Vân Phong tại Khánh Hòa. Bộ trưởng yêu cầu Sở Giao thông vận tải cùng đơn vị tư vấn phải nghiên cứu, đánh giá sâu hơn, kỹ hơn về hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội của việc hình thành Cảng hàng không Vân Phong; đánh giá được nhu cầu hành khách, hàng hóa trong nước và quốc tế.

Đơn vị tư vấn cần rà soát một số yếu tố về kỹ thuật, giải pháp thiết kế để tính toán, đưa ra sơ bộ tổng mức đầu tư cho phù hợp; xem xét, cân nhắc việc đề xuất nguồn vốn đầu tư cho phù hợp, đảm bảo tính khả thi khi triển khai đầu tư.

Bên cạnh đó, Khánh Hòa cần khẩn trương đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội chính trong Khu kinh tế Vân Phong để đưa vào khai thác cùng thời điểm với công trình cảng hàng không. Bộ trưởng cũng gợi ý Khánh Hòa nên làm cảng hàng không quốc tế bởi khu vực Vân Phong đang hướng đến phục vụ du khách quốc tế.

Thu xếp nguồn vốn thế nào để xây dựng Cảng hàng không Vân Phong?

Trước đó, quy hoạch mạng cảng hàng không, sân bay toàn quốc đến năm 2030, tầm nhìn 2050 được Chính phủ phê duyệt chưa có sân bay Vân Phong. Tuy nhiên, trong quy hoạch đưa ra danh sách một số sân bay tiềm năng. Trong số đó, có vị trí san bay tại xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Về nguồn vốn thực hiện dự án, tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất 3 phương án đầu tư cảng hàng không Vân Phong theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Phương án 1, Nhà nước thực hiện công tác hỗ trợ di dời. Nhà đầu tư PPP đầu tư xây dựng hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng cảng hàng không.

Phương án 2, nhà đầu tư PPP đầu tư một số công trình thiết yếu gồm xây dựng nhà ga hành khách, sân đỗ tàu bay, hạ tầng giao thông. Nguồn ngân sách Nhà nước đầu tư các hạng mục còn lại gồm san nền sân bay; xây dựng đường cất hạ cánh và hệ thống đường lăn; xây dựng các công trình đảm bảo hoạt động bay.

Phương án 3, nguồn ngân sách Nhà nước (ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương) thực hiện công tác hỗ trợ di dời; đầu tư các công trình đảm bảo hoạt động bay; hỗ trợ một phần công tác san nền khu bay. Nhà đầu tư PPP đầu tư các hạng mục còn lại, gồm san nền khu hàng không dân dụng; xây dựng khu bay, khu hàng không dân dụng; hệ thống giao thông kết nối.

Cuối cùng, sau khi cơ sở phân tích, đánh giá, nhằm đảm bảo tính hợp lý, khả thi, tỉnh Khánh Hòa đề xuất nghiên cứu thực hiện theo phương án 3. Phần vốn ngân sách Nhà nước được đề xuất hỗ trợ khoảng 2.150 tỷ đồng thực hiện dự án đầu tư các công trình đảm bảo hoạt động bay; hỗ trợ một phần công tác san nền khu bay.

Phần vốn đầu tư BOT khoảng 5.742 tỷ đồng bao gồm phần vốn chủ sở hữu và phần vốn vay thương mại do nhà đầu tư huy động. Thời gian hoàn vốn dự kiến khoảng 47 năm.

Trên thế giới, sân bay quốc tế Kansai (Nhật Bản) cũng được xây dựng hoàn toàn trên biển. Tuy nhiên, sân bay này đang phải đối mặt với tình trạng chìm dần. Do vậy, Bộ Giao thông Vận tải đưa ra ý kiến, khi tư vấn quy hoạch Cảng hàng không Vân Phong cần bổ sung nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật phù hợp, đánh giá nhiều yếu tố để thích ứng với kịch bản nước biển dâng tại Khánh Hòa.