HĐXX: Thực chất là ACBS đổ tiền mua cổ phiếu ACB?

Theo cáo trạng của VKS, năm 2009, Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ra thông báo về việc giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán đang diễn biến thuận lợi cho việc đầu tư nên đã chấp thuận cấp hạn mức 700 tỷ đồng cho Hội đồng đầu tư để mua một số cổ phiếu có giá tốt, thanh khoản cao. Ông Nguyễn Đức Kiên – chủ tịch Hội đồng đầu tư được HĐQT giao trực tiếp thực hiện việc đầu tư này.

Ông Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty ACBS tiến hành đầu tư cổ phiếu Ngân hàng ACB và một số mã chứng khoán khác. ACBS là công ty chứng khoán do ACB sở hữu 100% vốn điều lệ.

Biết pháp luật không cho phép ACBS mua cổ phiếu của ACB, ông Kiên đã chỉ đạo ACBS ký hợp đồng hợp tác đầu tư với công ty cổ phần Đầu tư Á Châu (ACI) và công ty TNHH Đầu tư Tài chính Á châu Hà Nội (ACI-HN) để đầu tư mua cổ phiếu của ACB. Hai công ty này đều do ông Kiên sáng lập. Hành vi nêu trên của Nguyễn Đức Kiên và các thành viên trong Thường trực HĐQT ACB làm cho ACB thiệt hại hơn 687 tỉ đồng.

Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 23/05/2014, trả lời HĐXX, bị cáo Lê Vũ Kỳ (nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB), Trịnh Kim Quang (nguyên phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB), Phạm Trung Cang (nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB) đều khai rằng biết rõ theo luật, công ty ACBS không được trực tiếp mua cổ phiếu ACB của NHTMCP Á Châu.

Tuy nhiên, tại ACB, nhiệm vụ của các bị cáo này không phải là trực tiếp quản lý hoạt động đầu tư nên không tham gia các hoạt động đầu tư nói trên mà chỉ ký văn bản đề xuất.

Bị cáo Lê Vũ Kỳ nói: “Nếu ACBS mua cổ phiếu ACB là không đúng quy định nhưng nếu mua thông qua ACI thì pháp chế giải thích là không sai, vì ACBS không sở hữu trực tiếp cổ phiếu ACB mà chỉ được hưởng quyền lợi, lỗ lãi từ khoản đầu tư này”.

Ông Kỳ khai thêm, khi thực hiện kiểm toán BCTC 6 tháng đầu năm 2010 của ACB, công ty kiểm toán PWC có ý kiến về việc hợp tác đầu tư của ACBS với ACI, trong đó ACI đã đầu tư vào cổ phiếu ACB. Về luật, không sai nhưng có thể bị hiểu là ACBS đầu tư cổ phiếu ACB, tốt nhất là nên tất toán.

Có mặt tại tòa, ông Nguyễn Ngọc Chung, nguyên Tổng giám đốc ACBS khai khi biết chủ trương của HĐQT ACB, ông có báo cáo lên cấp trên là ACBS không mua cổ phiếu ACB được vì có quy định cấm. Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Kiên nói: “Đây là lệnh phải làm, khi mua thì ACI đứng tên chứ ACBS không đứng tên, cứ làm đi”.

Cũng tại phiên tòa này, trong một lần khác khi HĐXX lật lại câu hỏi, ông Chung lại trả lời, khi có ý kiến của công ty kiểm toán PWC rằng việc hợp tác đầu tư như vậy không đúng, ông Chung đã báo cáo lên HĐQT, ông Kiên chỉ đạo dừng lại không mua tiếp nữa, và không rõ sau đó như thế nào.

Khi thẩm vấn, HĐXX luôn xoáy sâu vào câu hỏi “phải chăng việc ký hợp đồng hợp tác đầu tư với ACI thực chất là việc ACBS đổ tiền mua cổ phiếu ACB?” Đây sẽ là cơ sở để buộc tội các bị cáo. Tuy nhiên, tất cả các bị cáo đều khẳng định việc hợp tác đầu tư này không phạm luật, và hợp đồng hợp tác đầu tư chỉ đơn thuần là một hợp đồng.

Ông Lý Xuân Hải – nguyên Tổng giám đốc của ACB khẳng định sự việc bằng lời khai:

“Sau khi có ý kiến của PWC, tôi xin kiểm toán cho 1 tuần để tìm hiểu sự việc nhưng theo cá nhân tôi thì việc mua cổ phiếu ACB là không nên.

ACBS trong quá trình triển khai nghị quyết của HĐQT đã hợp tác với ACI. Nguồn tiền mà ACI mua cổ phiếu ACB là của VietBank chứ không phải của ACB. Cá nhân tôi cho rằng việc hợp tác đầu tư là không sai nhưng hành vi đầu tư ấy có thể bị hiểu thành việc ACBS đầu tư cổ phiếu ACB thông qua ACI nên tôi đã yêu cầu không thực hiện, vì những việc tranh tối tranh sáng rủi ro thì không nên làm.”

Trước lời khai của ông Nguyễn Ngọc Chung, ông Nguyễn Đức Kiên khi được thẩm vấn đã bác bỏ và cho rằng những lời khai của ông này không chính xác, ngay trong lời khai đã chứa đựng sự mâu thuẫn.

Sự việc theo lời ông Kiên như sau:

“Anh Hải không báo cáo tôi về ý kiến của PWC nhưng có nói với tôi là trong báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2010 của ACBS, trong hoạt động hợp tác đầu tư với ACI có xuất hiện cổ phiếu ACB, ngay lập tức tôi và anh Hải tổ chức họp với bên ACBS.

Tại cuộc họp này, tôi và anh Hải đã khẳng định Ngân hàng Á Châu ACB không đầu tư vào cổ phiếu ACB. Do đó, yêu cầu ACBS và ACI xem xét lại việc hợp tác đầu tư, nếu có thỏa thuận nào thì phải loại bỏ ngay từ bây giờ. Tôi lúc đó, với cương vị là chủ tịch HĐQT của ACI, khẳng định toàn bộ cổ phiếu ACB do ACI mua là thuộc thẩm quyền và quyền hạn của ACI.

Và với tư cách chủ tịch của ACI, tôi chỉ đạo ACI tiếp tục mua cổ phiếu ACB theo chương trình làm việc của công ty.”

Hiện tại, HĐXX vẫn chưa hỏi ý kiến của cơ quan quản lý và cơ quan chuyên môn nào vấn đề này.

Hải Minh