Thất nghiệp thấp nhất 50 năm nhưng thị trường việc làm Mỹ có một mảng tối đe dọa chiến dịch tranh cử và vị thế của ông Trump trong chiến tranh thương mại

Thứ 6 tuần trước, báo cáo việc làm cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đã chạm mức thấp nhất 50 năm và Tổng thống Trump ngay lập tức tán dương điều này. Theo ông, nước Mỹ vừa có "những con số về tỷ lệ thất nghiệp tốt đẹp nhất trong 50 năm gần đây ". "Tiền lương tăng gần 3%, mức tăng tuyệt vời dành cho tất cả mọi người đang làm việc", ông nói.

Tuy nhiên, ông đã không đề cập đến một mảng tối của báo cáo: việc làm trong lĩnh vực sản xuất chế tạo – nơi ông nhận được nhiều sự ủng hộ của cử tri nhất – đã suy giảm.

Trong tháng 9, số việc làm tại các nhà máy đã sụt giảm khoảng 2.000 việc làm, trong khi trước đó các chuyên gia phân tích dự báo con số sẽ tăng thêm 3.000.

Số liệu này là chỉ báo mới nhất cho thấy các nhà máy Mỹ đang phải đương đầu với nhiều khó khăn trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế suy giảm trên toàn cầu và chiến tranh thương mại với Trung Quốc không hề có dấu hiệu sẽ sớm chấm dứt – điều không chỉ khiến giá thành sản xuất tăng mà còn làm đầu tư giảm sút do tương lai không chắc chắn.

Kể từ đầu năm đến nay đây là tháng thứ 2 chỉ số việc làm trong các nhà máy bị suy giảm và mức giảm được ghi nhận sau một thời gian dài tăng trưởng tốt. Kể từ tháng 1/2017, khi Tổng thống Trump nhậm chức, ngành chế tạo sản xuất của Mỹ đã tạo ra thêm khoảng nửa triệu việc làm, nối dài xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ được duy trì suốt từ sau khủng hoảng tài chính 2008 – 2009.

Số việc làm của ngành sản xuất chế tạo Mỹ

Mặc dù số việc làm bị mất đi chưa phải là con số quá lớn, điều này vẫn có ý nghĩa quan trọng vì đây là ngành mà Tổng thống Trump luôn hứa hẹn sẽ hồi sinh và "làm cho vĩ đại trở lại".

Trước đó, một báo cáo khác cũng đã cho thấy ngành sản xuất của nước Mỹ bị cho hẹp tháng thứ 2 liên tiếp, với chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) giảm sút tháng thứ 2 liên tiếp, xuống mức thấp nhất kể từ 2016. Số đơn đặt hàng tài sản cố định – chỉ báo quan trọng về hoạt động đầu tư – của tháng 8 tăng chậm nhất trong 4 tháng. Điều này đồng nghĩa các nhà sản xuất đang lùi lại không muốn đầu tư. Theo Chủ tịch Fed Boston Eric Rosengren, những dự đoán cho rằng số liệu xuất khẩu và hoạt động sản xuất yếu giờ đây đang trở thành hiện thực.

Về vùng miền, việc làm bị mất đi trong lĩnh vực sản xuất ảnh hưởng đến những bang chủ chốt trong chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của ông Trump là Pennsylvania và Wisconsin. Chính hai bang bấp bênh này đã bị mất nhiều việc làm trong ngành sản xuất nhất trong năm vừa qua.

Năm 2016, ông Trump đắc cử Tổng thống với thông điệp sẽ hồi sinh các nhà máy Mỹ và cải thiện cuộc sống cho người lao động có thu nhập trung bình. Tuy nhiên, không may là nhiệm kỳ đầu tiên của ông lại trùng với giai đoạn tăng trưởng hoạt động sản xuất suy giảm trên toàn cầu, đặc biệt là các đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Đồng thời thuế đánh vào nhôm thép nhập khẩu và hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc đã tác động tiêu cực đến dữ liệu xuất nhập khẩu cũng như quá trình ra quyết định đầu tư của các doanh nghiệp.