Những doanh nghiệp đứng bên lề cơn bão tăng vốn

Trong vòng quay của cơn sốt tăng vốn, thật ngạc nhiên, trên thị trường vẫn có không ít doanh nghiệp bình thản đến lạ. Họ thản nhiên với vốn điều lệ ít ỏi của mình. Vẫn làm ăn, vẫn huy động vốn (vốn vay), và vẫn gặt hái những kết quả tốt đẹp. Nhưng tăng vốn thì không! Hoặc là “chưa đến lúc” – nếu cổ đông giục giã. Vậy là, trong khi không ít cổ đông cũng như nhà quản lý đang lo lắng, hoài nghi với tốc độ tăng vốn theo cấp số nhân của một số doanh nghiệp, thì ở các doanh nghiệp này, cổ đông lại băn khoăn cái điều ngược lại: Tại sao không tăng vốn?

Ở bài viết này, chúng tôi nói đến việc tăng vốn bằng cách phát hành cổ phiếu huy động vốn từ thị trường. Các trường hợp tăng vốn do phát hành cổ phiếu thưởng hoặc cổ tức gần giống hơn với việc hạch toán lại các khoản mục trong phần nguồn vốn.

Còn nhớ trong cuộc họp ĐHCĐ thường niên 2015 của Sông Đà 505 (S55), đại diện công ty đã thẳng thắn cho biết công ty chưa có dự án kinh doanh nào mới. Khi có nhu cầu, S55 sẽ huy động vốn cũng chưa muộn.

ĐHCĐ thường niên của LHC (CTCP Đầu tư và xây dựng Thủy lợi Lâm Đồng) cũng có “màn đối đáp” tương tự khi cổ đông công ty phàn nàn về tính thanh khoản của cổ phiếu này. Vỏn vẹn 2 triệu cổ phiếu, ai mua cũng muốn nắm giữ (vì tình hình kinh doanh khả quan), cổ phiếu LHC ít thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư, và chưa bao giờ là một cổ phiếu “hot”, mặc dù EPS của công ty này luôn ở mức mơ ước, cao hơn mệnh giá.

Tuy nhiên, chiều lòng cổ đông, sắp tới đây LHC sẽ lên phương án phát hành thêm cổ phiếu, nhằm tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu này. Phương án phát hành của LHC tương đối mới lạ: Đấu giá công khai 200.000 cổ phiếu.

Đây quả là một sự lựa chọn thông minh, tận dụng tối đa sức hấp dẫn của cổ phiếu LHC trong tình hình kinh doanh đang diễn ra thuận lợi, số tiền thu về sẽ tối ưu.

Bên cạnh đó, LHC cũng phát hành thêm 1 triệu cổ phiếu thưởng, 100.000 cổ phiếu ESOP và 300.000 cổ phiếu cho cổ đông chiến lược. Trừ cổ phiếu thưởng, cổ phiếu phát hành thêm của LHC đều...không miễn phí. Với mức giá tham chiếu trên 65.000 đồng/cổ phiếu, số tiền thu về của LHC không phải là nhỏ, nhất là khi so sánh với vốn điều lệ hiện hành vỏn vẹn 20 tỷ đồng của công ty.

Nếu như việc phát hành thêm ồ ạt khiến người ta lo lắng về việc thay đổi cơ cấu sở hữu, về những “bất minh” trong việc sử dụng vốn, về khả năng pha loãng đối với cổ đông hiện hữu..., việc lười tăng vốn hầu như chỉ khiến cổ đông khó chịu khi thị trường thiếu hàng để mua bán, trao đổi.

Thế nhưng đối với lãnh đạo doanh nghiệp, không phát hành cổ phiếu ồ ạt là lựa chọn cẩn trọng khi họ muốn ổn định cơ cấu sở hữu, tránh thâu tóm. Gánh nặng cổ tức cũng khiến doanh nghiệp suy nghĩ kỹ càng hơn trong việc phát hành cổ phiếu.

30/3/2015 vừa qua là ngày giao dịch cuối cùng của cổ phiếu MPC trên sàn chứng khoán. Thủy sản Minh Phú rời sàn là sự tiếc nuối với nhiều cổ đông, và cả với nhà quản lý. Minh Phú là một doanh nghiệp hoạt động tốt, tình hình tài chính minh bạch, cổ phiếu cũng có sức nóng nhất định.

Cũng là một doanh nghiệp lớn, với nhiều dự án sản xuất kinh doanh mới mẻ, thị trường mở rộng, Minh Phú lại tương đối thận trọng khi phát hành thêm cổ phiếu. Sau đợt phát hành cổ phiếu để chia cổ tức năm 2007, cho đến nay Minh Phú chưa một lần phát hành thêm, mặc dù kế hoạch là có.

Cơ cấu cổ đông của MPC tương đối cô đặc khi gia đình ông Lê Văn Quang đã nắm giữ 79% vốn điều lệ công ty này.

Việc phát hành thêm của Minh Phú tuân theo chiến lược phát hành cho đối tác ngoại, nhằm mở rộng thị trường. Hồi 2012, kế hoạch đã bị bỏ lỡ với đối tác CP Foods. Năm nay, một trong những lý do hủy niêm yết của MPC là do giới hạn room ngoại – ông Lê Văn Quang đã cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn Bloomberg. Rời sàn chứng khoán, MPC sẽ được tự do bay nhảy, hợp tác với đối tác ngoại mà không bị hạn chế về tỷ lệ sở hữu. Việc huy động vốn vì thế cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn với công ty này.

Như vậy là, dù quy mô công ty lớn hay nhỏ, không phát hành thêm luôn là một quyết định thận trọng. Huy động vốn từ việc phát hành thêm ồ ạt, trong nhiều trường hợp, chưa hẳn đã là phương án tối ưu, chứng minh được khả năng, tình hình tài chính lành mạnh của một doanh nghiệp.

Đan Nguyên