TÔI ĐẦU TƯ: Tôi tham lam như lời danh ngôn và TÔI SAI

Câu chuyện  dành cho những người mới bắt đầu bước chân vào thị trường chứng khoán, dành cho những nhà đầu tư kì cựu nhớ về kỷ niệm mối tình đầu với chứng khoán của mình. Là một câu chuyện ngắn xảy ra 6 tháng trước.

Tôi là người có sở thích đọc từ nhỏ. Tôi tập thói quen đọc báo mạng 15p-30p/ ngày từ cuối năm lớp 11, đến nay tính ra cũng đã 8 năm.

Dân trí, Cafef, Cafebiz, Genk là những trang mà nay tôi có thói quen bật lên xem trước khi lướt facebook và check email.

Tôi tưởng kiến thức và kinh nghiệm làm kế toán tôi nghĩ sẽ giúp ích nhiều khi tôi bước chân vào chứng khoán, lĩnh vực tôi có biết và nghe nói nhiều trên sách báo và ti vi, nhưng chưa “hành" bao giờ. Tôi quyết định đây sẽ là nghề tay trái đem lại thu nhập thụ động cho mình.

Tình yêu làm cho người ta mù quáng. Tôi chỉ tìm thấy những điểm tích cực

Khi tôi mở tài khoản cũng là lúc sắc đỏ của các cổ phiếu dầu khí lao dốc không phanh cuối 2014 khi giá dầu thế giới sụt giảm mạnh. Các cổ phiếu đầu ngành như GAS, PVD giảm một nữa giá trị. Tôi biết rằng khi giá xăng dầu sụt giảm thì các cổ phiếu vận tải chắc chắn sẽ được hưởng lợi. Tôi vào Cafef tìm kiếm những thông tin về các công ty vận tải. Cũng mày mò đọc báo cáo tài chính, nhưng như Shakespeare nói “ tình yêu làm cho người ta mù quáng”, tôi chỉ tìm thấy những điểm tích cực và triển vọng tươi sáng mà quên đi những tín hiệu xấu, tôi chọn ra 2 mã để đầu tư là PVT và VST.

Tôi học được bài học cắt lỗ

Quan điểm đầu tư của tôi là  sẽ đầu tư 70% vốn vào công ty tốt, còn 30% sẽ đầu tư cho công ty mang tính đầu cơ mạo hiểm, có biên độ tăng giảm cao dẫn tới lợi nhuận và rủi ro cao. Nếu mất đi 30% này thì cũng không ảnh hưởng nhiều đến vốn mình có. Tôi quyết định bỏ 70% vốn của mình và PVT với giá  15.000/cp. Và 30% còn lại cho VST với giá 2.600/cp. Tôi không biết rằng 15.000 chính là đỉnh khi đó của PVT, nó bắt đầu xuống giá dần. Giá cuối cùng khi nghỉ tết là 13.400/cp. Còn VST thì nó cứ lình xình xung quanh giá 2.400 – 2.600 với quyết định hủy niêm yết gần kề.

Tôi học được bài học cắt lỗ đầu tiên với mã VST khi bán ATC được giá 2.300/cp. Tôi chuyển nguyên số tiền 30% trong vốn đó chuyển sang mã OGC với mức giá  5.000/cp trước khi nghỉ tết.

Tôi học được bài học...cắt lãi

Nghỉ tết xong cũng là lúc giá OGC tím và tăng một mạch lên 5.900/cp. Các thông tin lãi khủng của OGC xuất hiện dày đặc trên báo chí là điều kiện hỗ trợ cho cổ phiếu này. Kỳ vọng vượt mức này là điều mà các thành viên trên f319 rỉ tai nhau. Nhưng 5.900/cp cũng là mức đỉnh của OGC cho tới giờ. Sau đó là chuỗi ngày lình xình quanh mức 4.000 -5.000 đồng. Tôi lo sợ khi đọc thông tin  Ocean Bank và Pgbank có thể bị sát nhập trên các bản tin tài chính.

Bài học tiếp theo tôi học được là bài học cắt lãi đầu tiên ở mã OGC  khi bán được giá 5.400/cp.

Tôi tham lam như lời danh ngôn và tôi đã sai

Một trong những “ triết lý đầu tư” tôi thường xuyên được nghe đến là triết lý “không bao giờ bỏ trứng một giỏ”, trừ trứng thối. Tôi bỏ hết  tiền tiết kiệm của mình vào chứng khoán. Chọn một mã khác để đa dạng hóa danh mục của mình. Mã lần này tôi chọn là KBC, đó là thời điểm các mã bất động sản đang xanh cả tuần. Tôi chọn KBC cũng một phần vì ông Đặng Thành Tâm, vị  doanh nhân là đại biểu quốc hội mà tôi khá ngưỡng mộ, khi trước đây tôi đọc các bài viết về ông khá nhiều. Hình chụp về ông bây giờ trông cũng tươi tỉnh hơn cách đây vài năm khá nhiều.

Tôi thường có ấn tượng với những người đứng trên bờ vực phá sản nhưng mạnh mẽ để đương đầu và quay trở lại lợi hại hơn. Tình hình tài chính KBC tốt hơn trước rất nhiều. Cổ phiếu KBC tăng mạnh trong 2014 là minh chứng rõ nét cho nhận định này. Tôi luôn nghĩ ông có nét gì đó giống như Donald Trump khi đã vực dậy công ty trên bờ vực phá sản. Tôi mua KBC ở mức giá 16.300/cp. Một tuần sau giá lên 17.000/cp nhưng tôi không bán vì ngờ nghệch cho rằng mình là nhà đầu tư lâu dài chứ không phải đầu cơ lướt sóng. Tôi “đoán” với thông tin hỗ trợ 200 tỉ thì "con" này 20.000/cp cho cuối tháng là ít.

Triết lý đầu tư thứ 2 tôi được nghe nữa là. “Hãy tham lam khi người khác sợ hãi và sợ hãi khi người khác tham lam” của Warrent Buffett. Tháng 3 là khoảng thời gian mà thị trường liên tục giảm điểm. Giá dầu với các dự báo tiếp tục giảm. Kinh tế của Mỹ khởi sắc. Dòng tiền chạy về Mỹ nhiều hơn. Nước Mỹ hắt hơi thì thể giới sổ mũi. Nay nước Mỹ khỏe mạnh thì Việt Nam cũng thơm lây. Tôi cho rằng đây là cơ hội tốt để tăng thêm tỷ trọng các cổ phiếu mình đang đầu tư. Tôi đầu tư thêm 30 triệu. Mấy ngày đó tôi chỉ sợ chậm một ngày là một ngày cơ hội mất. Cứ nhìn bảng điện tử càng đỏ thì càng mừng. Xanh xanh là chóng mặt vì tiếc.

Tôi tham lam như lời danh ngôn khi bỏ tất cả mua thêm 2 mã KBC và PVT bằng margin. Phần lớn số tiền rót vào PVT khi giá rớt xuống 14.200/cp và 14.000/cp với kỳ vọng 2 tháng nữa thị trường sẽ hồi phục như tôi dự tính. Vô tình quên luôn triết lý 70/30 tôi đặt ra.

Nhưng khi tôi tham lam thì người khác sợ hãi, thị trường điều chỉnh sâu, các khuyến nghị không mua thêm cổ phiếu được đưa ra. Sự sợ hãi này đã đúng, tôi tham lam mới sai.

Tôi mua PVT mà chỉ nhìn vào ngành vận tải mà quên mất rằng PVT chủ yếu là vận tải dầu khí, giá dầu giảm dẫn tới  các công ty dầu khí sẽ có nhu cầu vận chuyển ít hơn và giá thành giảm PVT giảm tương ứng.  Hơn nữa tỷ giá có tác động rất lớn với PVT, nếu USD điều chỉnh  tăng 3% thì PVT sẽ mất 4 tỷ. Thời điểm đó NHNN vừa quyết định nâng tỷ giá.

Tôi sai lầm với con dao hai lưỡi margin

Thời điểm đầu tháng 6 cũng là hạn tôi phải trả nợ ký quỹ. Một bài học nữa tôi được học là về con dao hai lưỡi mang nhãn hiệu Margin khi tôi phải bán PVT với giá 11.700/cp.

Bây giờ tôi vẫn đang tiếp tục bỏ thêm vốn vào chứng khoán với những phương châm và cách suy nghĩ khác, đang tìm cho mình một  phương cách đầu tư hiệu quả nhất. Bài học mà tôi sẽ không bao giờ học được nếu không bước chân vào chứng trường là bài học và quản lý tiền, lợi nhuận so với rủi ro, nhạy cảm hơn với các thông tin báo chí, sự quan trọng của phân tích báo cáo tài chính, chính trị, tình hình vĩ mô... và cuối cùng là biết được đội lái chứng khoán khác đội lái xe vận tải chỗ nào.