Chậm giải ngân gói 30 nghìn đồng do thiếu nguồn cung căn hộ
Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, việc triển khai giải ngân gói tín dụng hỗ trợ nhà ở còn nhiều khó khăn.
Sau 5 tháng thực hiện, số dự án đề xuất vay là 72 dự án với tổng số vay 6.657 tỷ đồng, nhưng mới có 7 dự án được chấp thuận với tổng số tiền 870 tỷ đồng và giải ngân cho 4 DN với số tiền 91 tỷ đồng. Đối với cá nhân, các ngân hàng đã cam kết cho vay 939 khách hàng với số tiền 325 tỷ đồng, giải ngân cho 920 khách hàng với dư nợ 221 tỷ đồng.
Theo NHNN, việc giải ngân còn thấp là do nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại có quy mô dưới 70m2 và có giá dưới 15 triệu đồng/m2 thời điểm này khan hiếm. Trong số các dự án đề xuất vay trong gói 30.000 tỷ, nhiều dự án chưa hoàn tất các thủ tục.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tổng số căn hộ nhà ở xã hội được phê duyệt đến thời điểm này là 13 nghìn căn, hầu hết mới bắt đầu động thổ, khởi công. Trong khi đó, riêng tại Hà Nội, nhu cầu nhà ở xã hội của toàn thành phố, thì con số này lên tới khoảng 80 nghìn. Vì vậy, nguồn cung nhà ở xã hội đang rất thiếu, đặc biệt là thiếu những căn nhà sắp hoàn thành.
Bên cạnh đó là vướng mắc về thủ tục liên quan đến việc cơ quan công chứng không đồng ý công chứng Hợp đồng thế chấp tài sản đảm bảo hình thành trong tương lai là căn nhà hình thành tư vốn vay. Tương tự, thủ tục xác nhận của cấp xã về thực trạng nhà ở hiện còn khó khăn, được đánh giá chưa thuận lợi cho người dân có nhu cầu.
Một nguyên nhân khác khiến gói 30 nghìn tỷ có tiến độ giải ngân chậm là do quy định bắt người có thu nhập thấp muốn vay tiền phải chứng minh khả năng trả nợ tại các ngân hàng thương mại. Nhiều người cho rằng quy định này đang có biểu hiện thiếu khả thi. Đã là người có thu nhập thấp thì khó có thể chứng minh được thu nhập của mình có khả năng để ra một phần thu nhập cho nhà ở. Tất nhiên, việc đòi hỏi của các ngân hàng thương mại là chính đáng vì không thể để khoản tín dụng này lại rơi vào nợ xấu.
Đây là những lý do chính làm cho việc giải ngân đối với 70% gói 30 nghìn tỷ đồng trợ giúp tín dụng cho người có thu nhập thấp mua nhà ở.
Trước thực tế này, mới đây Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Bộ Xây dựng và các địa phương tiếp tục rà soát, đẩy mạnh triển khai các dự án nhà ở xã hội, kiên quyết đảm bảo quỹ đất 20% theo quy định cho loại hình nhà ở này. Bộ Xây dựng trực tiếp đôn đốc, giám sát khối lượng, khảo sát từng dự án cũng như đối tượng thụ hưởng, nắm bắt, xử lý các vấn đề phát sinh để việc triển khai dự án thuận lợi, đúng mục tiêu và hỗ trợ hiệu quả cho việc vay vốn ưu đãi từ các ngân hàng.
Theo NHNN, việc giải ngân còn thấp là do nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại có quy mô dưới 70m2 và có giá dưới 15 triệu đồng/m2 thời điểm này khan hiếm. Trong số các dự án đề xuất vay trong gói 30.000 tỷ, nhiều dự án chưa hoàn tất các thủ tục.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tổng số căn hộ nhà ở xã hội được phê duyệt đến thời điểm này là 13 nghìn căn, hầu hết mới bắt đầu động thổ, khởi công. Trong khi đó, riêng tại Hà Nội, nhu cầu nhà ở xã hội của toàn thành phố, thì con số này lên tới khoảng 80 nghìn. Vì vậy, nguồn cung nhà ở xã hội đang rất thiếu, đặc biệt là thiếu những căn nhà sắp hoàn thành.
Bên cạnh đó là vướng mắc về thủ tục liên quan đến việc cơ quan công chứng không đồng ý công chứng Hợp đồng thế chấp tài sản đảm bảo hình thành trong tương lai là căn nhà hình thành tư vốn vay. Tương tự, thủ tục xác nhận của cấp xã về thực trạng nhà ở hiện còn khó khăn, được đánh giá chưa thuận lợi cho người dân có nhu cầu.
Một nguyên nhân khác khiến gói 30 nghìn tỷ có tiến độ giải ngân chậm là do quy định bắt người có thu nhập thấp muốn vay tiền phải chứng minh khả năng trả nợ tại các ngân hàng thương mại. Nhiều người cho rằng quy định này đang có biểu hiện thiếu khả thi. Đã là người có thu nhập thấp thì khó có thể chứng minh được thu nhập của mình có khả năng để ra một phần thu nhập cho nhà ở. Tất nhiên, việc đòi hỏi của các ngân hàng thương mại là chính đáng vì không thể để khoản tín dụng này lại rơi vào nợ xấu.
Đây là những lý do chính làm cho việc giải ngân đối với 70% gói 30 nghìn tỷ đồng trợ giúp tín dụng cho người có thu nhập thấp mua nhà ở.
Trước thực tế này, mới đây Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Bộ Xây dựng và các địa phương tiếp tục rà soát, đẩy mạnh triển khai các dự án nhà ở xã hội, kiên quyết đảm bảo quỹ đất 20% theo quy định cho loại hình nhà ở này. Bộ Xây dựng trực tiếp đôn đốc, giám sát khối lượng, khảo sát từng dự án cũng như đối tượng thụ hưởng, nắm bắt, xử lý các vấn đề phát sinh để việc triển khai dự án thuận lợi, đúng mục tiêu và hỗ trợ hiệu quả cho việc vay vốn ưu đãi từ các ngân hàng.
Lan Anh
CÙNG CHUYÊN MỤC
