Đề nghị trưng mua mãi chưa được đồng thuận

Phát biểu tại phiên thảo luận dự thảo luật Đất đai sửa đổi sáng nay (6/11), ông Trần Ngọc Vinh nói: Sau hai kỳ họp thứ 4 và thứ 5, sau hàng trăm cuộc hội thảo đã có rất nhiều ý kiến của nhân dân, các chuyên gia và các ĐBQH, đề nghị không thu hồi đất phục vụ các dự án kinh tế - xã hội mà nên áp dụng phương thức trưng mua quyền sử dụng đất nhằm đảm bảo hài hòa, chia sẻ lợi ích giữa nhà nước - doanh nghiệp và người dân.

"Nhưng đến thời điểm này vẫn chưa nhận được sự đồng thuận của cơ quan soạn thảo", ông Vinh chia sẻ. "Nếu vẫn giữ nguyên việc Nhà nước thu hồi đất cho mục đích kinh tế - xã hội thì tình trạng khiếu kiện đất đai vẫn là điểm nghẽn, chưa có lời giải".

Phó đoàn Hải Phòng đề nghị ban soạn thảo làm rõ khái niệm "thu hồi đất vì mục đích kinh tế - xã hội" để tránh bị lợi dụng, tạo ra các bất bình xã hội, phân loại rõ, bỏ các dự án chỉ phục vụ lợi ích thuần túy của nhà đầu tư ra khỏi diện Nhà nước thu hồi đất.

Ông Trần Ngọc Vinh kiến nghị chỉ những dự án do Nhà nước quyết định phê duyệt đầu tư thì Nhà nước mới thu hồi đất, nếu Nhà nước chỉ ra thông báo hoặc chấp nhận đầu tư thì phải trưng mua quyền sử dụng đất. Khi ấy việc thỏa thuận giữa nhà đầu tư và người có đất bị thu hồi là quan hệ dân sự được pháp luật bảo vệ.

Ban soạn thảo cũng cần làm rõ căn cứ "lớn, quan trọng và thiết thực" khi đưa các dự án kinh tế - xã hội vào diện Nhà nước thu hồi đất.

Để tiết kiệm, chống lãng phí tài nguyên đất, dự thảo luật cần bổ sung chế tài đối với các tổ chức có thẩm quyền phê duyệt dự án, quy hoạch và thu hồi đất để tránh tình trạng như hiện nay, nhiều khu công nghiệp bỏ hoang sau khi lấy đất giá rẻ của dân.

Thời điểm thu hồi đất cũng cần cân nhắc, không thể cứ quy hoạch là thu hồi rồi lại để treo.

Theo Phó đoàn Hải Phòng, thẩm quyền của UBND gồm giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất và cả định giá đất là quá lớn, khó tránh việc thiếu khách quan, minh bạch. Ông Vinh kiến nghị cơ quan có thẩm quyền định giá đất phải độc lập với cơ quan có thẩm quyền quản lý đất, không nên vừa đá bóng vừa thổi còi.

Đối với việc cưỡng chế, dự thảo luật cũng cần quy định rõ hơn về các điều kiện và thời gian ở tạm của người bị cưỡng chế, đặc biệt trong trường hợp họ không chịu rời đi.