Mỹ - ASEAN và cú bắt tay Sunnylands

Tổng thống nước chủ nhà Barack Obama cùng lãnh đạo 10 quốc gia thành viên ASEAN bắt đầu thảo luận về kinh tế - thương mại trong ngày làm việc đầu tiên với chủ đề “Thúc đẩy thịnh vượng khu vực dựa trên sự đổi mới và phát triển của doanh nghiệp”.

Theo kế hoạch, các nhà lãnh đạo sẽ thảo luận trong khoảng một giờ, sau đó sẽ có cuộc thảo luận với giới lãnh đạo các doanh nghiệp Mỹ và ASEAN. Các lãnh đạo sẽ có một ngày làm việc dài vì trong buổi ăn tối, họ cũng sẽ tiếp tục thảo luận về viễn cảnh chiến lược khu vực.

Tranh chấp chủ quyền 
ở Biển Đông sẽ được 
nêu ra

Sáng 16-2 (giờ VN), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có các hoạt động song phương như gặp Tổng thống Indonesia Joko Widodo, dự kiến gặp Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha và một số lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao Sunnylands có 11 thành viên.

Đoàn gồm Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Thứ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành, cùng với hai trợ lý Thủ tướng là Bùi Huy Hùng và Bùi Quốc Bảo.

Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh cũng tham gia đoàn đại biểu dự hội nghị cấp cao lần này.

Theo lịch trình, trong ngày làm việc thứ hai 16-2 (giờ Mỹ), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ dự phiên khai mạc về bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, phiên họp hẹp về bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Các chuyên gia nhận định trong phiên họp này, dù vấn đề quan hệ đối tác chiến lược Mỹ - ASEAN là cốt lõi trong thảo luận nhưng vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông sẽ được nêu ra quyết liệt tại đây và các lãnh đạo sẽ tìm cách tạo sự đồng thuận, thống nhất quan điểm đối phó với những hành vi bắt nạt của Trung Quốc trong thời gian qua.

Theo TTXVN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN lần này nhằm triển khai đường lối đối ngoại, đề cao các thành tựu phát triển đất nước, tiếp tục sự nghiệp đổi mới; thể hiện vai trò chủ động, tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN sau Đại hội Đảng lần thứ XII.

Đồng thời, Việt Nam cũng khẳng định nỗ lực góp phần đưa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Mỹ đi vào thực chất, hiệu quả, tranh thủ sự hợp tác và hỗ trợ của Mỹ trong các lĩnh vực ASEAN và Việt Nam có lợi ích như liên kết kinh tế, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, giao lưu nhân dân, hợp tác và xử lý các thách thức xuyên quốc gia;

Thúc đẩy cam kết và hỗ trợ của Mỹ đối với ASEAN trong việc nâng cao năng lực, mở rộng quan hệ với các đối tác và đóng vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực cũng như trong việc duy trì hòa bình và an ninh khu vực.

Về mặt song phương, chuyến đi của đoàn nhằm tăng cường quan hệ song phương Việt Nam - Mỹ, trong đó có hợp tác an ninh - quốc phòng, khoa học - công nghệ, phát triển kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài, triển khai các thỏa thuận thương mại tự do, trong đó có TPP.

Quang cảnh lễ đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại sân bay Palm Spring, bang California, Hoa Kỳ - Ảnh: TTXVN

Quan hệ đối tác 
chiến lược Mỹ - ASEAN

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, ba trụ cột chính trong quan hệ đối tác chiến lược Mỹ và ASEAN gồm chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại và văn hóa - xã hội.

Về chính trị - an ninh, Mỹ coi trọng quan hệ với ASEAN, coi quan hệ với ASEAN là một trọng tâm trong chiến lược tái cân bằng; ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình.

Mỹ dành ưu tiên cao hỗ trợ ASEAN tăng cường năng lực đảm bảo an ninh, nhất là an ninh hàng hải trên cơ sở song phương cũng như thông qua diễn đàn khu vực.

Hai bên cũng tích cực hợp tác trong các lĩnh vực chống khủng bố, chống phổ biến vũ khí hạt nhân, an ninh mạng, chống tội phạm xuyên quốc gia như khủng bố, buôn bán người...

Ngoài ra, Mỹ tích cực tham gia các diễn đàn/cơ chế do ASEAN dẫn dắt như Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), cấp cao Đông Á (EAS), Hội nghị bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Diễn đàn biển ASEAN mở rộng (EAMF).

Trong khuôn khổ ARF, Mỹ cùng Philippines và Nhật Bản đồng chủ trì cuộc họp giữa kỳ ARF (ARF ISM) về an ninh biển và xây dựng kế hoạch công tác ARF về an ninh biển giai đoạn 2015 - 2017; tổ chức một số hội thảo/hội nghị về an ninh biển, chống cướp biển, chống ô nhiễm môi trường biển và an toàn hàng hải trong năm 2014 - 2015.

Ngoài ra, Mỹ tích cực thúc đẩy hợp tác thực chất và cụ thể trong 6 lĩnh vực ưu tiên của ADMM+; đề xuất và tổ chức triển khai chương trình đào tạo người đi biển trong khuôn khổ EAS.

Về kinh tế - thương mại, Mỹ là một trong những đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của ASEAN. Năm 2014, tổng thương mại giữa ASEAN và Mỹ đạt 216 tỉ USD, chiếm 8,2% tổng thương mại của ASEAN và đầu tư của Mỹ vào ASEAN đạt 226 tỉ USD.

Năm 2014, lượt khách du lịch Mỹ vào ASEAN đạt gần 3,2 triệu, chiếm 3,2% tổng khách du lịch đến ASEAN.

Về văn hóa - xã hội, ASEAN khuyến khích Mỹ tăng cường quan hệ hợp tác về khoa học công nghệ, giáo dục và cấp học bổng cho các sinh viên ASEAN; thúc đẩy hợp tác đối phó dịch bệnh, hợp tác khu vực Mekong, an ninh năng lượng, quản lý thiên tai và biến đổi khí hậu; giao lưu nhân dân và đẩy mạnh hợp tác đa dạng sinh học.

Ngoài ra, hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu là một trong các nội dung hợp tác ưu tiên hiện nay của Mỹ đối với ASEAN.