Thương hiệu quốc gia và bài toán làm gì để tránh thành bãi rác đồ cũ?

Tại Diễn đàn Thương hiệu quốc gia với truyền thông và cộng đồng diễn ra vào sáng 20/4 tại Hà Nội, TS. Bùi Thế Đức, Phó trưởng ban Tuyên giáo trung ương đánh giá rằng, thương hiệu hàng hoá Việt Nam đang bộc lộ những bất cập lớn như bị lép vế trước các thương hiệu nước ngoài trên chính thị trường nội địa.

Bên cạnh đó, vẫn tiếp tục phải vào thị trường thế giới thông qua trung gian hoặc dưới dạng gia công cho các thương hiệu nổi tiếng nước ngoài, bị đối thủ cạnh tranh xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, khai thác một cách bất lợi trên thị trường thế giới.

Cũng theo ông Đức, nhiều doanh nghiệp Việt Nam có hàng xuất khẩu phải chịu thiệt đơn, thiệt kép do không hiểu biết pháp luật, không có ý thức xây dựng và bảo vệ thương hiệu. Nhiều người nước ngoài không biến đến hoặc biết không đầy đủ về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm hàng hoá Việt Nam.

Trong khi đó, trong bối cảnh hiện nay, hàng hoá, thương hiệu quốc gia nào chiếm lĩnh thị trường quốc tế càng rộng lớn thì quốc gia đó càng hùng mạnh.

Ông Đức cũng cho biết, biên giới hành chính có khi bị “mờ” đi khi hàng hoá, dịch vụ của quốc gia này chiếm lĩnh lãnh thổ quốc gia khác. Do đó, để tránh bị “xâm chiếm” lệ thuộc vào kinh tế, bị thua thiệt, trở thành nơi tiêu thụ hàng hoá của nước khác, thành bãi rác đồ cũ phải chủ động phát huy nội lực, tạo điều kiện để doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, dựa trên tính độc đáo, sự khác biệt…

TS. Bùi Thế Đức, Phó trưởng ban Tuyên giáo trung ương phát biểu tại Diễn đàn

Ông Đức nhận xét, trong 2 phân khúc đầu trong chuỗi quá trình tạo giá trị gia tăng trên toàn cầu là nghiên cứu, phát triển sở hữu trí tuệ và sản xuất xây dựng thương hiệu, phát triển thương mại, dịch vụ, Việt Nam không có nhiều lợi thế nhưng có thể đua tranh ở 2 phân khúc sau đó là xây dựng thương hiệu và phát triển thương mại, dịch vụ.

Thông tin tại Diễn đàn, ông Đỗ Kim Lang, Phó cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại ( Bộ Công Thương ) cho biết, từ năm 2003, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chương trình Thương hiệu quốc gia, giai đoạn 7-8 năm đầu đưa ra nội dung, định hướng phù hợp mới tham gia tiến trình xây dựng Thương hiệu quốc gia. Kết thúc 2003-2010 sau đó Bộ Công Thương được phép thực hiện chương trình vô thời hạn.

“Mục đích của chương trình là xây dựng Việt Nam là quốc gia có uy tín hàng hoá đa dạng, dịch vụ chất lượng cao, không làm thay du lịch, đầu tư mà thông qua hàng hoá, dịch vụ”, ông Lang nói.

Mục đích thứ 2, theo Phó cục trưởng Cục xúc tiến thương mại, là nâng cao chất lượng hàng hoá, dịch vụ thị trường trong nước và khuyến khích xuất khẩu công nghiệp chế biến, giảm tỷ trọng xuất thô.

Thứ 3, tăng cường nhận biết của người tiêu dùng về hàng Việt Nam chất lượng cao. Cuối cùng là xây dựng hình ảnh hàng Việt Nam chất lượng, đổi mới sáng tạo, tăng uy tín đối với hàng hoá, sản phẩm của Việt Nam góp phần khuyến khích thu hút đầu tư và du lịch vì thương hiệu quốc gia tác động nhiều lĩnh vực khác nhau.

Theo thống kê từ Cục Xúc tiến thương mại, đến nay chương trình đã tiến hành 4 đợt lựa chọn các Doanh nghiệp và sản phẩm tiêu biểu của Việt Nam đạt đủ các tiêu chí được mang biểu trưng Thương hiệu quốc gia.

Cụ thể, năm 2008 là 30 doanh nghiệp, 2010 là 43 doanh nghiệp, 2012 là 54 doanh nghiệp, năm 2014 là 63 doanh nghiệp trong đó có 14 doanh nghiệp lần thứ 2 liên tiếp, 11 doanh nghiệp lần thứ 3 liên tiếp và 23 doanh nghiệp lần thứ 4 liên tiếp đạt Thương hiệu quốc gia.