TikTok trước làn sóng “bị cấm”

TikTok là nền tảng xã hội nổi tiếng được sử dụng nhiều thứ 6 thế giới với các video ngắn, vui nhộn, hiện thu hút hơn 1 tỷ người dùng trên toàn thế giới, trong đó có 150 triệu người dùng trên khắp châu Âu và 150 triệu người dùng tại Mỹ.

Mặc dù có phần tụt hậu so với bộ ba nền tảng trực tuyến thống trị lâu nay của công ty Meta gồm Facebook , WhatsApp và Instagram, nhưng tốc độ tăng trưởng về người dùng là giới trẻ của TikTok vượt xa các đối thủ cạnh tranh.

Là nền tảng xã hội nổi tiếng, thế nhưng, giới chức nhiều nước lo ngại vấn đề quyền riêng tư và tính bảo mật thông tin, thậm chí đe dọa an ninh quốc gia của người dùng TikTok. TikTok cũng bị cáo buộc thường xuyên truyền bá thông tin độc hại, như tin giả hay những thử thách có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của người chơi.

TikTok bị buộc thoái vốn hoặc bị cấm ở Mỹ

Hôm 24/4 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký dự luật yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok trong vòng 9 tháng đến một năm nếu không muốn ứng dụng bị cấm tại Mỹ.

Theo luật vừa được Tổng thống Biden ký, công ty mẹ ByteDance của Trung Quốc sẽ có 9 tháng để bán TikTok, nếu không ứng dụng này sẽ bị cấm khỏi các cửa hàng ứng dụng ở Mỹ. Dự luật cũng sẽ cấm ByteDance kiểm soát thuật toán của TikTok.

Được biết, thời hạn cho Byte Dance sẽ kết thúc vào ngày 19/1/2025 - một ngày trước khi nhiệm kỳ của Tổng thống Biden hết hạn, nhưng ông có quyền gia hạn thêm 3 tháng nếu nhận thấy ByteDance gần hoàn tất các thủ tục thoái vốn.

Trước động thái của Mỹ, phát ngôn viên TikTok Alex Haurek cho biết, công ty sẽ kiện lên tòa án. Điều này có thể kéo dài thời gian nếu tòa án trì hoãn việc thực thi trong khi chờ giải quyết.

Đồng thời, Giám đốc điều hành TikTok cảnh báo một lệnh cấm tiềm năng sẽ gây ra hậu quả cho 7 triệu doanh nghiệp và nền kinh tế Mỹ.

Trong khi đó, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho rằng, các điều khoản của luật vừa ban hành rất rõ ràng, phù hợp với những lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. TikTok vẫn được tiếp tục hoạt động bình thường cho đến thời hạn Byte Dance phải thoái vốn.

Theo thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean Pierre, đã có các nhà đầu tư Mỹ sẵn lòng và quan tâm đến việc mua TikTok: “Vì nó liên quan đến Trung Quốc, nước này nên cho phép việc Byte Dance bán TikTok. Giờ đã có luật. Chúng tôi tin rằng có thể đã có các nhà đầu tư Mỹ sẵn lòng và quan tâm đến việc mua TikTok”.

Chiến dịch cấm TikTok trên thế giới

Dù TikTok có lượng người dùng lớn nhưng chính phủ nhiều quốc gia lại đang lo ngại mạng xã hội này bị sử dụng như một công cụ gián điệp, có thể thu thập thông tin, sở thích và thói quen người dùng.

Các chuyên gia an ninh mạng cảnh báo, TikTok có thể đã chia sẻ với bên thứ ba những dữ liệu mà ứng dụng này thu thập được từ hơn 1 tỷ người dùng thường xuyên trên toàn cầu.

Thời gian qua, nhiều quốc gia đã và đang thực hiện chiến dịch cấm TikTok. Ấn Độ là quốc gia cấm TikTok đầu tiên. Năm 2020, Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm đối với TikTok và hàng loạt ứng dụng khác của Trung Quốc sau cuộc đụng độ giữa quân đội Ấn Độ và Trung Quốc tại biên giới của 2 nước. Đến năm 2021, chính phủ Ấn Độ tuyên bố lệnh cấm đối với TikTok và các ứng dụng Trung Quốc khác có hiệu lực vĩnh viễn.

Sau Ấn Độ, nhiều quốc gia khác cấm người dân sử dụng TikTok như Iran, Somalia, Kyrgyzstan, Nepal. Trong khi đó, chính phủ các nước như Anh, Pháp, Đan Mạch, Bỉ, Na Uy, Canada, Australia, New Zealand đã đồng loạt cấm nhân viên chính phủ sử dụng TikTok trên các thiết bị do chính phủ sở hữu vì lo ngại các vấn đề về an ninh mạng, quyền riêng tư và thông tin sai lệch, tương tự với các tổ chức của Liên minh châu Âu.

Trên thực tế, những quan ngại về bảo mật xuất phát từ việc Trung Quốc năm 2017 công bố một bộ luật yêu cầu các công ty địa phương bàn giao dữ liệu cá nhân cho nhà nước nếu dữ liệu đó có liên quan đến an ninh quốc gia. Bắc Kinh phủ nhận những cải cách đó gây ra mối đe dọa cho người dùng. Trong khi đại diện TikTok đã kiên quyết bác bỏ mọi cáo buộc chuyển dữ liệu người dùng ra bên ngoài.