Trung Quốc ồ ạt gom mua hạt điều của Việt Nam: Hiệp hội điều khuyến cáo gì?

Tháng 9, Trung Quốc vượt qua Mỹ trở thành khách hàng lớn nhất của hạt điều Việt Nam với giá trị xuất khẩu đạt 73,2 triệu USD, tăng 107,6% so với tháng 9 năm ngoái.

Tính từ đầu năm đến nay, thị trường Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng 42,3%, nhưng kim ngạch xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang thị trường này lên tới 433,8 triệu USD, chỉ xếp sau thị trường Mỹ.

Trả lời VTC News sáng 29/10 về nội dung này, ông Trần Hữu Hậu, Phó Tổng thư ký Hiệp hội điều Việt Nam cho biết, trong tháng 9, sản lượng điều xuất khẩu sang Trung Quốc tăng vọt, kéo theo đơn hàng xuất khẩu điều của Việt Nam sang Trung Quốc từ đầu năm nay cũng tăng cao.

Theo ông Hậu, nguyên nhân xuất khẩu điều tăng cao không có gì bất thường, bởi Trung Quốc vốn là thị trường tiêu thụ hạt điều lớn của Việt Nam.

“Tăng là do những năm trước đây ảnh hưởng bởi COVID-19, Trung Quốc thực hiện chính sách Zero COVID nên hạt điều của Việt Nam không xuất khẩu sang được. Bước sang năm nay, khi Trung Quốc trở lại trạng thái bình thường, xuất khẩu trở lại nên xuất khẩu cũng tăng trở  chứ không có yếu tố tăng đột biến”, ông Hậu nói.

Theo ông Hậu, Trung Quốc vốn là thị trường nhập khẩu hạt điều lớn thứ 3 của Việt Nam. Việc tăng nhập khẩu hạt điều của Trung Quốc đối với Việt Nam là việc hết sức bình thường, bởi nhu cầu tiêu thụ hạt điều của Trung Quốc rất lớn.

“Các món ăn của Trung Quốc rất hợp với các loại hạt và họ sử dụng rất nhiều. Trước đây người dân Trung Quốc hay sử dụng các loại hạt như hạnh nhân, óc chó... nhưng giá các loại hạt này cao hơn nhiều so với hạt điều. Chính vì thế, dần dần hạt điều đã trở thành phổ biến và tăng lượng tiêu thụ tại thị trường Trung Quốc để đưa vào các món ăn”, ông Hậu nói.

Ông Hậu cũng cho biết, Trung Quốc hiện đang kiểm soát chặt chẽ vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, trong đó có nhập khẩu thực phẩm.

“Liên quan đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, Trung Quốc ban hành 2 lệnh liên quan đến nhập khẩu và doanh nghiệp Việt Nam đã nỗ lực rất lớn để đảm bảo yêu cầu của phái đối tác Trung Quốc.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ vẫn làm theo cách cũ, tức là vẫn sản xuất thủ công, điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm không cao nên phải xuất khẩu theo đường tiểu ngạch, không đảm bảo về chất lượng cũng như giá trị”, ông Hậu cho biết.

Cũng theo ông Hậu, thị trường Trung Quốc nhiều năm trước nổi tiếng là thị trường dễ tính nên có một số doanh nghiệp nhỏ của Việt Nam chế biến hạt điều chất lượng không đạt như mong muốn của đối tác. Do đó họ thường tìm cách xuất khẩu qua đường tiểu ngạch.

Thời gian qua Trung Quốc đã tăng cường kiểm soát về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như xử lý nghiêm việc nhập lậu hàng hoá thực phẩm, nông sản. Do vậy họ đã bắt, tịch thu số lượng lớn hạt điều nhập lậu, thực ra là nhập khẩu qua đường tiểu ngạch. Do đó, việc xuất khẩu qua đường tiểu ngạch hạt điều của Việt Nam sang Trung Quốc đã không còn phù hợp.

“Chính vì thế, chúng tôi khuyên cáo các doanh nghiệp cần phải thực hiện nghiêm việc sản xuất, chế biến phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm theo yêu cầu của phía đối tác, đóng gói bao bì, có nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, đồng thời xuất khẩu theo đường chính ngạch để đảm bảo giá trị cao, tránh rủi ro.

Đây cũng là điều hết sức tích cực, giúp cho các doanh nghiệp của Việt Nam không chỉ xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, mà còn vươn ra xuất khẩu cho nhiều thị trường khác trên thế giới”, ông Hậu nói.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, tháng 9/2023, Việt Nam xuất khẩu khoảng 56,8 nghìn tấn hạt điều, thu về 310 triệu USD, tăng mạnh 47,6% về lượng và tăng 31,8% về giá trị so với tháng 9 năm ngoái.

Lũy kế 9 tháng năm nay, xuất khẩu hạt điều của nước ta đạt 452.600 tấn, trị giá 2,59 tỷ USD, tăng 18,8% về lượng và tăng 13,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.

Giá bình quân xuất khẩu hạt điều đạt 5.722 USD/tấn, giảm 4,5% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong “câu lạc bộ xuất khẩu tỷ USD" của ngành nông nghiệp, hạt điều là mặt hàng ghi nhận mức tăng trưởng đứng thứ 3, chỉ sau ngành rau quả và gạo.

Về thị trường, trong tháng 9, xuất khẩu hạt điều sang tất cả các thị trường truyền thống và tiềm năng đều tăng mạnh 2-3 con số so với tháng 9/2022.

Theo yếu tố chu kỳ, hoạt động xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sẽ diễn ra sôi động trong các tháng cuối năm. Nhu cầu tiêu thụ hạt điều phục vụ cho các dịp lễ, tết sẽ tăng mạnh. Xuất khẩu hạt điều sang thị trường Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng cao sẽ đóng góp vào tốc độ tăng trưởng xuất khẩu chung ngành hàng này.