Trước thềm đàm phán thương mại, Trung Quốc bất ngờ đổi lập trường với thoả thuận vì "nắm thóp" Tổng thống Trump?

Theo Bloomberg, các quan chức Trung Quốc đang phát đi tín hiệu rằng họ lưỡng lự với thoả thuận thương mại lớn mà chính quyền Tổng thống Trump đang theo đuổi. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán được tái khởi động trong tuần này đã giúp tăng hy vọng về một thoả thuận "ngừng bắn".

Trong các cuộc họp với quan chức Mỹ đến thăm Bắc Kinh ở những tuần gần đây, các quan chức cấp cao Trung Quốc đã chỉ ra một loạt các chủ đề mà họ sẵn sàng thảo luận đã được thu hẹp đáng kể, theo nguồn thạo tin. Phó Thủ tướng Lưu Hạc - đứng đầu đoàn đàm phán Trung Quốc, cho biết ông sẽ đưa ra một đề nghị với Washington, trong đó không bao gồm các cam kết cải cách chính sách công nghiệp của Trung Quốc hay trợ cấp của chính phủ, dù đây là những chủ đề đã được Mỹ nhắm đến từ lâu.

Theo đó, một trong những yêu cầu cốt lõi của chính quyền ông Trump sẽ không được Trung Quốc đáp ứng. Các nhà phân tích nhận định, động thái này cho thấy Trung Quốc đang cứng rắn hơn với Mỹ, khi Tổng thống Trump đang phải đối mặt với "cuộc khủng hoảng luận tội" và nhiều ý kiến chỉ trích rằng nền kinh tế Mỹ giảm tốc là do chiến tranh thương mại.

Nguồn tin thân cận với chính quyền ông Trump tiết lộ, cuộc điều tra luận tội không ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Bất kỳ nỗ lực nào đưa ra nhằm làm suy yếu vị thế của Mỹ trên bàn đàm phán sẽ tính toán sai lầm của Trung Quốc. Tuy nhiên, phía Trung Quốc đang chịu áp lực lớn về chính trị từ các cuộc biểu tình ở Hồng Kông, hứng chịu nhiều lời chỉ trích từ Washington, sau khi ông Trump kêu gọi nước này điều tra về đối thủ thuộc đảng Dân chủ Joe Biden và con trai ông này và đe doạ sẽ đẩy chiến tranh thương mại leo thang.

Hôm thứ Sáu, ông Trump cũng nhấn mạnh rằng những động thái này không có mối liên hệ nào. Dẫu vậy, những lời bình luận gần đây nhất cho thấy lý do tại sao các nhà lãnh đạo Trung Quốc, vốn đã chán nản về một vị tổng thống tỏ ra nóng nảy trong các cuộc đàm phán, đang nhận thấy cơ hội để tận dụng. Jude Blanchette, một chuyên gia về chính trị Trung Quốc, nhận định: "Các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhận thấy cuộc điều tra luận tội đang làm suy yếu vị thế của ông Trump. Họ tính toán rằng ông Trump cần phải chiến thắng và sẵn sàng thoả hiệp."

Ông Trump nhiều lần đã nói rằng chỉ hứng thú với một thoả thuận toàn diện với Trung Quốc và nguồn tin thân cận khẳng định ông vẫn kiên định với quan điểm đó. Mới đây, ông Trump phát biểu với báo giới: "Chúng tôi đã có cả những khoảnh khắc tốt đẹp và tồi tệ với Trung Quốc. Giờ đây, chúng tôi đang ở giai đoạn cực kỳ quan trọng trong việc đi đến một thoả thuận tiềm năng. Nhưng những gì chúng tôi đang thực hiện là thảo luận về một thoả thuận không hề dễ dàng. Nếu thoả thuận này không 100% nghiêng về phía Mỹ, thì chúng tôi sẽ không chấp nhận."

Kỳ vọng về việc 2 nước đạt được thoả thuận luôn bị hạn chế, bởi không chắc rằng Trung Quốc sẽ đồng ý từ bỏ mô hình kinh tế hiện tại theo yêu cầu của Mỹ. Một bản dự thảo của thoả thuận 2 bên đồng ý vào tháng 4, trước khi đàm phán "đổ bể", bao gồm một số cam kết thực tế từ Trung Quốc rằng sẽ từ bỏ chính sách công nghiệp của mình mà trước đây Mỹ và các nước khác phàn nàn. Bản dự thảo này tập trung vào việc đảm bảo tính minh bạch hơn nữa từ phía Trung Quốc về quy mô đưa ra trợ cấp của họ, trong đó cũng bao gồm một cam kết chủ yếu liên quan đến Made in 2025.