Vật dụng quen thuộc trong mọi gia đình không ngờ lại là thủ phạm hàng đầu gây dị ứng cho trẻ

Dị ứng là căn bệnh khổ sở với nhiều trẻ nhỏ và cơn ác mộng đối với các ông bố bà mẹ. Nhẹ thì mẩn ngứa, phát ban, nặng hơn thì khó thở, ngất xỉu, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Tình trạng này đang ngày càng có xu hướng gia tăng nhất là trong các gia đình có trẻ nhỏ.

Cho đến giờ, cơ chế gây dị ứng thực phẩm ở trẻ nhỏ vẫn là một câu hỏi với các nhà khoa học. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây, họ đã chỉ mặt kể tên những thứ có thể là nguyên nhân chính thúc đẩy tình trạng dị ứng ở trẻ em. Đó là bụi bẩn, thực phẩm và một vật dụng có mặt trong mọi gia đình: Khăn ướt.

Nghiên cứu này do các nhà nghiên cứu của Đại học Northwestern (bang Illinois - Mỹ) thực hiện và được đăng trên Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch Lâm sàng. Các nhà khoa học bắt đầu cuộc nghiên cứu bằng việc xem xét các yếu tố nội sinh, đó là gen di truyền. Họ khảo sát các tàu liệu lâm sàng để chỉ ra rằng, có tới 35% trẻ em bị dị ứng thực phẩm cũng mắc bệnh viêm da dị ứng – một loại eczema. Nguyên nhân của các trường hợp eczema này là do đột biến gen, phá vỡ lớp bảo vệ tự nhiên trên da của trẻ.

Tuy nhiên, đột biến gen không phải là điều kiện tiên quyết gây dị ứng. Giáo sư Joan Cook-Mills, chuyên gia về miễn dịch, và nhóm nghiên cứu của bà đã nuôi cấy chuột với các đột biến gen tương tự, sau đó tiếp xúc với các chất gây dị ứng khác nhau, để xem eczema có liên quan thế nào đến dị ứng thực phẩm. Kết quả rất bất ngờ: Chuột không thể hiện sự dị ứng nào, cho đến khi chúng tiếp xúc với các thực phẩm và chất gây dị ứng trong vòng 2 tuần. Sau đó, các phản ứng dị ứng mới bộc phát ra khi chuột ăn trứng hoặc đậu phộng (lạc) – mặc dù chúng chưa lộ dấu hiệu viêm da eczema nào.

Hóa ra, việc tiếp xúc với các chất gây dị ứng bên ngoài môi trường gây ra phản ứng dị ứng, và điều quan trọng, bất cứ thứ gì phá vỡ lớp bảo vệ tự nhiên của da, như xà phòng trong khăn ướt, đều có thể kích hoạt tình trạng dị ứng.

Trẻ em thường tiếp xúc với nhiều chất gây dị ứng môi trường như bụi trong nhà, các loại hạt. Chúng có thể không ăn các thức ăn gây dị ứng vì chúng chỉ là trẻ sơ sinh, nhưng các chất gây dị ứng có thể tiếp xúc với da trẻ. Ví dụ, một người vừa ăn bơ đậu phộng mà hôn một đứa trẻ sơ sinh, thì đứa trẻ này cũng có thể bị dị ứng với lớp bơ đậu phộng dính trên mặt.

Giáo sư Joan Cook-Mills, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, cho biết: Trẻ nhỏ tiếp xúc với rất nhiều yếu tố gây dị ứng, không chỉ đến từ bên trong, mà tấn công ngay từ bên ngoài. Nói cách khác, tiếp xúc da là yếu tố kích hoạt dị ứng còn lớn hơn cả gen di truyền. Đặc biệt, “trong nhiều loại khăn ướt trẻ em có chứa một thành phần xà phòng gọi là natri lauryl sunfat (SLS), có thể tấn công da và phá vỡ lớp bảo vệ tự nhiên của da”.

“Đây là công thức làm phát sinh dị ứng thực phẩm”, chuyên gia Cook-Mills khẳng định. “Đó là một tiến bộ lớn trong sự hiểu biết của chúng ta về nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ nhỏ”.

Cần phải nói thêm, không phải tất cả các nhãn hiệu khăn ướt đều chứa SLS và đây chỉ là một nghiên cứu trên đối tượng chuột. Vẫn còn quá sớm để để ban hành lệnh cấm trên toàn cầu đối với sản phẩm vệ sinh mang tính tiện dụng này. Tuy nhiên, đây chắc chắn là kết luận đáng chú ý và có giá trị để làm cơ sở cho những cuộc nghiên cứu sâu rộng hơn.

Trước đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra, bụi bay trong nhà có chứa protein đậu phộng có thể gây dị ứng. Kết hợp thêm với nghiên cứu mới này, bức tranh nguyên nhân gây dị ứng đã trở nên rõ ràng hơn. Từ đây, chúng ta có thể tìm cách để hạn chế tối đa việc tiếp xúc da với các chất gây dị ứng.

Hiện tại, các nhà khoa học khuyến cáo, việc hạn chế sử dụng khăn ướt có thể giúp giảm nguy cơ phát sinh dị ứng. Nếu đã sử dụng khăn ướt hoặc xà phòng, chúng ta cũng nên rửa bằng nước sạch để tránh tồn dư hóa chất xà phòng trên da.

Theo thống kê mới nhất, có khoảng 6-13% trẻ em ở Mỹ bị dị ứng thức ăn, trong khi ở Anh con số này là nửa triệu người. Cho đến nay, chưa có phương pháp điều trị nào ngoài việc cố tránh những chất gây dị ứng trong suốt cuộc đời. Nghiên cứu mới được hy vọng sẽ giúp các chuyên gia xác định chính xác cơ chế phát sinh dị ứng ở trẻ từ lúc sơ sinh, từ đó tìm cách phòng tránh và điều trị dị ứng ở con người.