Ông Phùng Quốc Hiển: Ngân sách chưa cân đối được đừng nghĩ tới tăng lương

Trao đổi bên hành lang Quốc hội về phương án tăng lương cho cán bộ, công chức, ông Phùng Quốc Hiển - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội cho rằng trong bối cảnh ngân sách đang khó khăn, chưa cân đối được thì việc tính toán phương án tăng lương cần phải hết sức thận trọng.

Dự kiến đến tháng 3 sang năm sẽ trình Quốc hội phương án tăng lương nhưng hiện đang có hai luồng ý kiến là không thể nào tăng được do không có nguồn hoặc chỉ tăng cho đối tượng thấp là 2,34. Quan điểm của ông nghiêng về phương án nào?

Hiện vấn đề tăng lương đang có hai luồng ý kiến khác nhau trong Ủy ban Tài chính Ngân sách, với quan điểm ngang nhau. Cụ thể, quan điểm cho rằng chưa thể có điều kiện tăng lương căn cơ được, mà chỉ đảm bảo được những chế độ cho những người có mức lương dưới 2,34 theo Nghị quyết trước đây của Quốc hội.

Song Chính phủ bổ sung thêm những trường hợp với những người có mức lương hưu trước năm 1995 mà thu nhập dưới 2 triệu thì được tính thêm, và đối tượng giáo viên mầm non để họ đạt được mức lương cơ bản. Còn đối với những đối tượng có mức lương từ 2,34 trở lên thì việc bố trí lương là rất khó khăn.

Nhưng cũng có ý kiến của Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng nên đưa vấn đề tăng lương vào ngày, thực hiện ngay, chỉ có thể thời điểm là khác nhau thôi, hoặc là 1/5 hoặc 1/7.

Theo quan điểm này thì trên cơ sở mặt bằng , ngân sách đã giao cho địa phương và bộ ngành thì phải tiết kiệm trong chi tiêu, như xăng, xe, điện, nước và hội nghị để bố trí tăng lương. Song tôi cho rằng đây cũng chỉ là giải pháp mang tính ngắn hạn.

Để tăng lương được thì cần phải có 10.000 tỷ đồng nữa, chưa kể phải điều chỉnh chuẩn nghèo theo đa chiều. Do đó, nếu theo phương án tăng lương mà Chính phủ đưa ra thì ngân sách chưa cân đối được. Phương án nào cũng có những điểm riêng, nhưng tôi ủng hộ phương án để đến tháng 11/2016.

Vậy ông có thể cho biết cụ thể hơn tình hình ngân sach khó khăn tác động đến việc tăng lương như thế nào?

Nếu giờ muốn tăng chi lương thì phải tính toán lấy nguồn ở đâu? Mà tinh thần của Quốc hội là khi đưa ra chính sách mới thì phải chỉ ra được là nguồn đó từ đâu. Đó là nguyên tắc. Trong khi tình hình thu của ta đang khó khăn. Đầu tiên là thu từ giá dầu, dự toán là 100 USD/thùng nhưng giờ xuống 45 – 47 USD/thùng, bình quân năm nay khả năng chỉ là 50 USD/thùng thôi.

Việc hụt tới 50 USD/thùng khiến ta hụt thu khoảng 61.000 tỷ đồng từ giá dầu, rơi chủ yếu vào ngân sách Trung ương. Nếu ngân sách Trung ương có tăng để bù đắp thì vẫn hụt thu 31.000 tỷ đồng nữa, cho dù Chính phủ vẫn đang quyết tâm để hoàn thành.

Thứ hai là thu nội địa, năm 2016 tất cả chính sách về thuế thực hiện theo luật. Đơn cử như Thuế Thu nhập doanh nghiệp sẽ giảm xuống chỉ còn 20% theo lộ trình, thuế thu nhập cá nhân không thể nâng lên. Đúng ra, chúng ta giảm thuế thu nhập doanh nghiệp thì phải tăng thuế thu nhập cá nhân lên, nhưng khó làm như vậy.

Cuối cùng ngân sách huy động GDP ngày càng thấp đi. Giai đoạn trước là 24,8% nhưng giờ chỉ còn khoảng 21% thôi, năm nay 2015 huy động GDP chỉ còn 19,6% cho thấy ngân sách khó khăn rồi.

Chính phủ cố gắng từ giờ cuối năm khai thác từ các nguồn thu, đặc biệt chống thất thu, nợ đọng thuế để bù đắp được nhưng cái đó chỉ năm nay thôi. Nhưng tiền lương giải quyết là cả quá trình dài, nên phải cân đối thu chi cả quá trình trung hạn.

Do đó, trong năm 2016 Chính phủ muốn xem tình hình giá dầu thế nào, khả năng thu ngân sách thế nào thì mới trình ra Quốc hội, xin ý kiến về toàn bộ lộ trình cải cách tiền lương vào kỳ họp thứ XI, tức là vào tháng 3. Tôi cho đó là đề nghị, đề xuất tương đối chắc chắn.

Chúng ta có tới 4 triệu người hưởng lương và ông cũng là một người ăn lương, ông suy nghĩ thế nào nếu lộ trình tăng lương bị kéo dài?

Lương và thu nhập luôn là vấn đề của cuộc sống và xã hôi, ai cũng muốn thu nhập cao hơn nhưng trong điều kiện ngân sách khó khăn, liên quan tiền lương và an sinh xã hội thì phải hết sức thận trọng, hoàn toàn tính đến yếu tố cân đối ngân sách.

Nếu chưa cân đối được thì đừng nghĩ đến chuyện đó. Ta có nhiều bài học của các nước rồi, Hy Lạp chẳng hạn, đưa ra thu nhập, tiền lương, phúc lợi trong khi các khoản thu, thuế các thứ thấp, thì chỉ tiến tới đổ vỡ, nợ công. Lúc đó ta lại càng mất ổn định xã hội, và gặp khó khăn hơn rất nhiều.

Xin cảm ơn ông!