Vì sao các đồng minh của Ukraine trong đảng Cộng hòa đang dần quay lưng?

Sự quay lại của ông Donald Trump

Khi Tổng thống Biden đưa ra yêu cầu vào phút chót với Quốc hội gần đây rằng các nghị sĩ nên đưa thêm 24 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine vào gói chi tiêu cuối năm thì yêu cầu này không nhận được nhiều sự chú ý và không được các thành viên của cả hai đảng cân nhắc nghiêm túc.

Một phần là vì Ukraine vẫn chưa chi khoản tiền hỗ trợ hàng tỷ USD cuối cùng mà các nghị sĩ đã thông qua vào đầu năm nay. Tuy nhiên, phản ứng lạnh nhạt trên cũng phản ánh thực tế đang diễn ra trên Đồi Capitol rằng việc ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua đã thực sự chấm dứt kỷ nguyên hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine.

Tổng thống đắc cử Donald Trump không hề che giấu thái độ không hài lòng của mình với Ukraine và số tiền gần 175 tỷ USD mà Mỹ đã đầu tư hỗ trợ Kiev trong cuộc xung đột với Nga. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson - nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Louisiana, đã bác bỏ yêu cầu trong tuần lễ Tạ ơn của ông Biden bằng cách chỉ ra rằng câu hỏi về cách thức và việc liệu có nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine đã không còn do ông quyết định nữa.

"Ông Joe Biden không có thẩm quyền đưa ra quyết định đó", ông Johnson nói và cho biết thêm rằng, đảng Cộng hòa sẽ chờ chỉ đạo từ ông Trump liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.

Trong khi Quốc hội từ lâu đã có sự đồng thuận lưỡng đảng về việc ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga thì phần lớn thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện phản đối việc hỗ trợ quân sự trong hơn 1 năm qua. Trong những tuần sau khi ông Trump giành chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống, một số thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ mạnh mẽ nhất việc hỗ trợ tài chính cho Ukraine đã thay đổi đáng kể giọng điệu để phù hợp với ông, ngay cả khi họ vẫn tiếp tục nói về tầm quan trọng của việc hỗ trợ Kiev.

Họ cho rằng việc chấm dứt xung đột ở Ukraine là vì lợi ích của cả Kiev và Washington.

"Tôi không thấy hứng thú với điều đó", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Texas - ông John Cornyn cho hay. Ông Cornyn từng là một trong những tiếng nói kiên quyết nhất trong đảng tuyên bố rằng mệnh lệnh đạo đức là tiếp tục ủng hộ Ukraine. Ông cũng bày tỏ hy vọng; "Tổng thống đắc cử Trump có thể giúp đưa vấn đề này đến một giải pháp nào đó".

Đây là một sự thay đổi đáng chú ý khi chỉ vài tháng trước, đa số thành viên của cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ bỏ phiếu thông qua hơn 60 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine, bất chấp sự phản đối của ông Trump và những người ủng hộ ông. Hiện tại, sự nhiệt tình của các thành viên đảng Cộng hòa với việc tài trợ các gói vũ khí đang giảm dần.

"Sự quan tâm đang giảm dần", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Indiana Todd Young, người trước đây từng bỏ phiếu ủng hộ các gói viện trợ quân sự cho Ukraine, chia sẻ. Theo ông: "Kể từ khi ông Trump ra tranh cử với quyết tâm cố gắng hết sức đưa vấn đề này đến một giải pháp thì việc tôi trao cho ông ấy cơ hội đàm phán nhằm tìm ra một giải pháp tích cực là điều hợp lý".

Cái giá chính trị ngày càng lớn

Tại Quốc hội, sự ủng hộ đối với việc tài trợ cho cuộc xung đột ở Ukraine đang dần suy giảm trước áp lực liên tục từ các đồng minh của ông Trump trong phe cực đoan bảo thủ theo chủ nghĩa biệt lập. Họ đã kêu gọi chuyển hướng các khoản hỗ trợ cho Ukraine sang cho các đồng minh khác, chẳng hạn như Israel hoặc các dự án trong nước như an ninh biên giới.

"Chúng ta không nên cung cấp thêm tiền nữa", Nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Georgia Marjorie Taylor Greene, một trong những người phản đối mạnh mẽ nhất việc viện trợ cho Ukraine, cho hay, đồng thời nói rằng, cuộc xung đột "sẽ kết thúc ngay khi ông Trump vào cuộc".

Yêu cầu gần đây của Tổng thống Biden về việc viện trợ bổ sung, được coi là một nỗ lực tuyệt vọng để khóa chặt tiền cho Ukraine trước khi ông Trump nhậm chức, có thể được cho là còn quá sớm. Kể từ khi Quốc hội bắt đầu chỉ đạo khoản tài trợ đặc biệt cho cuộc xung đột vào đầu năm 2022, các nghị sĩ thường xuyên đợi cho đến khi nguồn lực gần cạn kiệt mới phân bổ khoản tiếp theo. Chính quyền còn khoảng 16 tỷ USD viện trợ cho Ukraine, bao gồm 5,6 tỷ USD cho các vũ khí từ kho dự trữ hiện có và 1,2 tỷ USD để mua vật tư trong thời gian dài hơn.

Khi ông Trump nhậm chức, ông sẽ có quyền kiểm soát số tiền viện trợ chưa được sử dụng trị giá hàng tỷ USD cho Ukraine.

"Chúng ta sẽ không cạn kiệt nguồn tài trợ trong tương lai gần. Hy vọng sẽ có thời gian để giải quyết vấn đề này", ông Tom Cole - Nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Oklahoma và là Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Hạ viện chia sẻ.

Tuy nhiên hiện chưa rõ liệu việc tiếp tục tài trợ có được cân nhắc như một phần của các giải pháp dài hạn hay không. Những nhân vật ủng hộ Ukraine trong đội ngũ cố vấn thân cận của ông Trump, chẳng hạn như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham bang Nam Carolina đã xa rời ý tưởng thúc đẩy thêm viện trợ quân sự và coi đề xuất của ông Trump như cung cấp các khoản vay thay thế là một giải pháp hợp lý.

"Tôi nghĩ giờ là lúc áp dụng các giải pháp mang tính xây dựng và sáng tạo để chấm dứt cuộc xung đột này", ông Graham cho hay khi được hỏi liệu ông có tiếp tục ủng hộ việc cung cấp cho Ukraine hàng chục tỷ USD như trước đây hay không.

Kể từ khi ông Trump giành chiến thắng, phe cực đoan bảo thủ trong đảng ngày càng được đà tiến tới trong các yêu cầu cắt hoàn toàn tài trợ của Mỹ cho Ukraine - nghĩa là cái giá chính trị của việc thúc đẩy viện trợ đang ngày càng cao hơn.

"Mỗi lần như vậy lại càng khó khăn hơn vì nó không thể kéo dài mãi", Nghị sĩ đảng Cộng hòa Dan Crenshaw từ bang Texas cho hay khi nói về những nỗ lực hỗ trợ thêm cho Ukraine.

"Những người đảng Cộng hòa đang bỏ cuộc nhưng hãy nhớ rằng, nhiều người bỏ cuộc không phải vì họ tin Nga nên chiến thắng", ông Dan Crenshaw nói, kết luận rằng lý do của sự thay đổi này là do những người đó "sợ các cuộc tấn công" từ những người ủng hộ ông Trump.

Trong bối cảnh đó, nhóm các nghị sĩ đảng Cộng hòa công khai ủng hộ viện trợ cho Ukraine tại cả Thượng viện và Hạ viện đang ngày càng giảm đi.