Vì sao lãi suất liên ngân hàng và tỷ giá cùng tăng mạnh sau Tết Nguyên đán?

Sau khi hạ nhiệt vào 2 phiên giao dịch sau kỳ nghỉ, lãi suất liên ngân hàng đã liên tục tăng vọt trong tuần này.

Theo số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính, chiếm khoảng 90 - 95% giá trị giao dịch) trong phiên 21/2 đã tăng lên 4,14% - mức cao nhất kể từ cuối tháng 5/2023. So với mức ghi nhận vào cuối tuần trước, lãi suất qua đêm liên ngân hàng đã tăng lên gấp gần 4 lần và cao hơn nhiều mức đỉnh trong giai đoạn cao điểm thanh toán Cận Tết Nguyên đán (2,38% ghi nhận vào ngày 7/2).

Trong bối cảnh trên, NHNN đã có 2 phiên liên tiếp bơm ròng thanh khoản cho hệ thống ngân hàng qua kênh cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO). Cụ thể, trong phiên 20/2 và 21/2 đều có 1 thành viên thị trường trúng thầu OMO với tổng khối lượng lũy kế là hơn 6.037 tỷ đồng, kỳ hạn 7 ngày và lãi suất 4%/năm.

Đây là lần đầu tiên kể từ đầu năm 2024 hệ thống ngân hàng cần nguồn hỗ trợ lớn từ phía Nhà điều hành. Trước đó, mức trúng thầu kênh OMO chỉ lác đác 1 - 2 tỷ đồng trong tháng 1 và không xuất hiện giao dịch trong nửa cuối năm 2023.

Chia sẻ với người viết, một chuyên gia có nhiều năm làm việc tại mảng Nguồn vốn và Trái phiếu của ngân hàng cho biết, lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh sau kỳ nghỉ do một phần lượng tiền gửi người dân, doanh nghiệp rút ra khỏi hệ thống để chi tiêu dịp Tết Nguyên đán chưa kịp trở lại hệ thống. Đồng thời, nhu cầu bù đắp dự trữ từ một tổ chức tín dụng cũng góp phần gây áp lực lên thanh khoản hệ thống.

Vị chuyên gia này dự báo, lãi suất liên ngân hàng sẽ sớm hạ nhiệt trong thời gian tới khi tiền gửi tăng trở lại.

Thực tế, sau 2 phiên bơm ròng liên tiếp, NHNN đã không còn phải hỗ trợ thanh khoản hệ thống trong phiên 22/2. Bên cạnh đó, lãi suất kỳ hạn qua đêm cao hơn các kỳ hạn 1 tuần – 3 tháng cho thấy thị trường kỳ vọng lãi suất liên ngân hàng sẽ hạ nhiệt trong thời gian tới.

Trên thị trường ngoại tệ, tỷ giá USD cũng bật tăng mạnh sau kỳ Nghỉ Tết. Theo ghi nhận tại Vietcombank, ngân hàng có doanh số giao dịch ngoại tệ lớn nhất hệ thống, giá USD hiện được mua - bán ở mức 24.420 – 24.790 VND/USD, tăng 220 đồng ở cả hai chiều giao dịch so với mức ghi nhận trước kỳ Nghỉ Tết. Giá USD tự do cũng đã tăng thêm khoảng 100 – 120 đồng ở cả hai chiều giao dịch và hiện đang được mua – bán ở mức 25.000 – 25.100 đồng/USD.

Theo giới phân tích, tỷ giá USD/VND chịu áp lực do nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm xăng dầu gia tăng liên quan đến kế hoạch bảo trì sắp tới của Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR). Bên cạnh đó, tỷ giá cũng chịu nhiều sức ép trong bối cảnh đồng bạc xanh hồi phục mạnh trên thị trường quốc tế và chênh lệch lãi suất USD – VND vẫn ở mức cao.

Chứng khoán Bản Việt (VCSC) nhận định, trong cuộc họp đầu tiên của năm 2024, Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (Fed) quyết định giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 5,25% - 5,50%, nhưng Ủy ban cũng cho biết khả năng giảm lãi suất vào tháng 3 là khá thấp. Tuyên bố của Fed, cùng với chênh lệch lãi suất VND và USD liên ngân hàng âm sâu có thể tiếp tục gây áp lực lên tỷ giá. Tuy nhiên, dòng vốn nguồn cung ngoại tệ dồi dào từ FDI, kiều hối, thặng dư thương mại cao, và thâm hụt thương mại dịch vụ thu hẹp (nhờ lượng khách quốc tế liên tục cải thiện) có thể giúp giảm bớt áp lực lên tỷ giá USD/VND