"Việt Nam đã có sự hợp tác khá chặt chẽ với các sàn tiền số trên thế giới để kiểm soát các giao dịch 'lòng vòng', di chuyển dòng tiền từ ví này sang ví khác"

Ngày 23/12/2025, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Công ty Cổ phần Tổ hợp Việt Nam Đầu tư, cùng đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo “Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số” tại Hà Nội.

Phát biểu tại phiên thảo luận thứ 2 “Chương trình hành động toàn diện An ninh mạng sau Công ước Liên Hợp Quốc về phòng chống tội phạm mạng”, bà Phan Thị Kim Dung, Phó trưởng Phòng 1, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) đánh giá cao ý nghĩa thực tiễn của việc mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (còn được gọi là Công ước Hà Nội), cũng như những hiệu quả mà công ước này có thể mang lại trong công tác điều tra tội phạm tài chính xuyên biên giới.

Công ước Hà Nội được ký tại Hà Nội vào tháng 10/2025. Theo bà Kim Dung, việc Việt Nam đăng cai và thúc đẩy quá trình này thể hiện rõ vai trò và trách nhiệm của Việt Nam trong bối cảnh an ninh số toàn cầu.

Công ước quy định cụ thể việc hình sự hóa các hành vi phạm tội mạng, cơ chế thu thập và bảo toàn chứng cứ điện tử, hợp tác quốc tế và trách nhiệm của các quốc gia thành viên, nhằm đối phó với các phương thức tội phạm mạng mang tính toàn cầu. Đây là những nội dung then chốt, trực tiếp hỗ trợ cho công tác phòng, chống và điều tra tội phạm tài chính trong môi trường số.

Theo bà Dung, Công ước Hà Nội tạo nền tảng pháp lý chung cho hợp tác quốc tế, đồng thời thiết lập các cơ chế phối hợp chuyên biệt, giúp các quốc gia có cơ sở thống nhất hơn trong việc trao đổi thông tin, bảo toàn dữ liệu, thu thập chứng cứ điện tử, phối hợp điều tra, tương trợ tư pháp, cũng như áp dụng các biện pháp ngăn chặn, phong tỏa và thu hồi tài sản có nguồn gốc từ tội phạm. So với trước đây, các quy định trong công ước rõ ràng hơn, qua đó nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật trong điều tra tội phạm mạng.

Trong phiên tọa đàm 2, ông Nguyễn Đình Thắng đặt câu hỏi tới bà Phan Thị Kim Dung: Từ khi chúng ta ký Công ước Hà Nội đến nay, đã có vụ nào bắt được tội phạm hay chưa?

Bà Kim Dung cho biết, sau khi ký Công ước Hà Nội, công tác phòng, chống tội phạm mạng gặp rất nhiều thuận lợi. Đã có nhiều vụ án lớn được giải quyết.

Cũng tại phiên thảo luận, thiếu tá Trần Trung Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Quốc gia chia sẻ thêm, đối với các giao dịch tài sản số hoặc đồng tiền số (coin), hiện nay Việt Nam đã có sự hợp tác khá chặt chẽ với các sàn giao dịch tiền số trên thế giới để kiểm soát các giao dịch "lòng vòng", di chuyển dòng tiền từ ví này sang ví khác. Khuyến cáo đối với người dân khi tham gia giao dịch tiền số, Thiếu tá Hiếu cho rằng: "những gì quá dễ dàng thì thường không nên quá tin tưởng".

Theo ông Hiếu, cơ quan chức năng đang trong quá trình quy hoạch hệ thống sàn giao dịch tiền số và cần thêm thời gian để hoàn thiện cơ sở pháp lý. Việc xây dựng sàn giao dịch tiền số nhằm mục tiêu bảo vệ an ninh mạng, đồng thời giúp các nhà đầu tư yên tâm hơn. Nếu tiền số được nhận diện là tài sản được Nhà nước công nhận, thì cũng sẽ có cơ chế bảo vệ tương tự như đối với hệ thống ngân hàng.

Khi được hỏi về khả năng trong vài năm tới, AI có thể thông minh hơn tất cả những người thông minh nhất trên thế giới hay không và đâu là sự khác biệt cơ bản nhất giữa con người và AI, Thiếu tá Trần Trung Hiếu cho biết hiện nay chưa thể có câu trả lời chính xác cho vấn đề này. Tuy nhiên, nếu so sánh về mặt kiến thức, một con người bình thường chắc chắn sẽ thua AI. Dù vậy, AI vẫn có những điểm yếu riêng và cũng may mắn là AI còn tồn tại những điểm yếu đó; nếu không, con người sẽ phải đối mặt với rất nhiều lo ngại khi không còn nhiều công việc để làm. Thiếu tá Hiếu mong muốn AI sẽ trở thành công cụ thực sự hỗ trợ con người, chứ không thể thay thế con người, và con người cũng không nên quay lưng lại với AI.