Xin ý kiến thêm về việc đổi tên "thẻ căn cước công dân" thành "thẻ căn cước"

Ủy ban Quốc phòng an ninh nhất trí phương án đổi tên thành Luật Căn cước

Chiều 18/8, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) một số nội dung lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Căn cước công dân (sửa đổi), ông Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh (UBQPAN) đã nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban về tên gọi, phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày báo cáo.

Theo đó, các đại biểu Quốc hội có 2 loại ý kiến về vấn đề này. Loại ý kiến thứ nhất cho rằng việc đổi tên Luật Căn cước công dân (sửa đổi) thành Luật Căn cước là cần thiết. Theo đó, Người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch là một bộ phận không nhỏ, không tách rời của dân tộc ta và cần được Nhà nước, xã hội thừa nhận. Trong số này có những người có trình độ cao muốn cống hiến cho đất nước nhưng vướng về giấy tờ tùy thân, số còn lại phần lớn là những người yếu thế, dễ bị tổn thương; qua nhiều thế hệ không được cấp giấy tờ tùy thân và gặp khó khăn trong việc thực hiện các quyền cơ bản của con người.

Thực tiễn hiện nay, các cơ quan quản lý không có giấy tờ, dữ liệu quản lý đối tượng này nên gặp khó khăn trong quản lý, nhất là trong vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự và dễ bị một số tổ chức, cá nhân cố tình lợi dụng vấn đề về nhân quyền để gây rối, gây mất trật tự an toàn xã hội, chống phá chính quyền.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng: quy định việc quản lý và cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam như Chính phủ trình là cần thiết, tuy nhiên đối tượng này chiếm tỷ lệ rất nhỏ nên việc đổi tên luật thành Luật Căn cước là chưa phù hợp.

Thường trực UBQPAN và Ban soạn thảo nhất trí với loại ý kiến thứ nhất và thấy rằng, việc đổi tên Luật thành Luật Căn cước sẽ bao quát được phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Luật.

Đổi tên thẻ căn cước công dân không tác động đến chi ngân sách, chi phí của xã hội

Về nội dung thể hiện trên thẻ căn cước, một số ý kiến của ĐBQH đề nghị giữ tên là thẻ căn cước công dân như Luật hiện hành bảo đảm tính kế thừa, tránh sự xáo trộn trong các hoạt động và tâm lý người dân, tốn kém kinh phí của Nhà nước.

Ông Lê Tấn Tới cho biết, với việc mở rộng, tích hợp nhiều thông tin vào thẻ căn cước thì thông tin trên thẻ và thông tin được tích hợp vào thẻ không chỉ đơn thuần là thông tin cơ bản của công dân như trước đây. Do đó, việc đổi tên thẻ sẽ bảo đảm tính bao quát hơn; đồng thời, việc đổi tên thẻ căn cước công dân thành thẻ căn cước sẽ không tác động đến chi ngân sách nhà nước, chi phí của xã hội và cũng không ảnh hưởng lớn đến các giao dịch và tâm lý người dân.

Vì vậy, Thường trực UBQPAN đề nghị UBTVQH cho giữ tên thẻ căn cước như dự thảo Luật Chính phủ trình.

Một số ĐBQH đề nghị rà soát, đánh giá thêm về việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước; chỉ nên thể hiện những thông tin mang tính chất ổn định, giúp nhận diện lai lịch của một con người; đề nghị không nên sử dụng QR code, chỉ nên dùng chip điện tử trên thẻ căn cước; đề nghị cân nhắc nội dung giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định tại khoản 2.

Theo Thường trực UBQPAN, việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước đã được đánh giá cụ thể trong quá trình xây dựng Luật, bảo đảm thống nhất giữa các loại giấy tờ tùy thân phổ biến hiện nay của công dân, tương thích với các quy định pháp luật có liên quan; tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân; việc tích hợp cả QR code và chíp điện tử trên thẻ căn cước nhằm tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng thông tin công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự; việc giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể về quy cách, ngôn ngữ, hình dáng, kích thước, chất liệu... của thẻ căn cước là vấn đề kỹ thuật, được kế thừa từ Luật Căn cước công dân hiện hành.

Vì vậy, Thường trực UBQPAN đề nghị UBTVQH cho giữ các nội dung trên như dự thảo Luật Chính phủ trình.

Về tích hợp thông tin vào thẻ căn cước, một số ý kiến của ĐBQH đề nghị chọn lọc các loại thông tin cần thiết để tích hợp vào thẻ căn cước bảo đảm thực hiện được ngay, không giao Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết; quy định cấp quyền khai thác thông tin phù hợp với lĩnh vực, yêu cầu quản lý, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc khai thác, sử dụng, bảo mật thông tin được khai thác, sử dụng; bổ sung quy định về hình thức, lộ trình tích hợp thông tin; trình tự, thủ tục thu thập, tích hợp thông tin.

Ông Lê Tấn Tới báo cáo cho biết, dự thảo Luật chỉ quy định tích hợp một số thông tin có tính ổn định, được sử dụng thường xuyên; đồng thời, dự thảo Luật giao Thủ tướng Chính phủ quyết định việc tích hợp các giấy tờ khác để bảo đảm linh hoạt khi có thay đổi, phù hợp với việc xây dựng, phát triển các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, thực hiện chuyển đổi số ở nước ta.

Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Thường trực UBQPAN đã rà soát, nghiên cứu, chỉnh lý, bổ sung các quy định tại Điều này và các điều khoản có liên quan trong dự thảo Luật để bảo đảm thông tin tích hợp vào thẻ căn cước được chính xác, kịp thời, an toàn và hiệu quả trong khai thác và sử dụng.

Phải đảm bảo việc cấp thẻ cho người gốc Việt chưa có quốc tịch

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị làm rõ việc đổi tên luật, quy định về thu thập, cập nhật, quản lý, kết nối, chia sẻ, khai thác, sử dụng thông tin. Theo đó, cần tách thông tin người dân tự nguyện cung cấp và thông tin bắt buộc.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu.

Về việc tích hợp thông tin như bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, chứng nhận kết hôn… , Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần rà soát quy định tích hợp theo đề nghị của người dân hoặc cơ quan nhà nước phải thống nhất với Bộ Luật dân sự 2015 và các luật khác

Bên cạnh đó, cần làm rõ quy định về khóa và mở thẻ căn cước điện tử. Cân nhắc các quy định khi chưa có trung tâm dữ liệu quốc gia để đảm bảo tính khả thi, tương thích, phù hợp với phương án của Bộ Công an chủ trì nhằm tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, dù chọn phương án tên gọi nào về thì cũng đảm bảo việc cấp thẻ cho người gốc Việt chưa có quốc tịch. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, dự án luật được hoàn thiện càng sớm thì chính phủ số mới có thể triển khai được.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với sự ban hành luật để chuẩn bị trình Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu.

UBTVQH đề nghị cơ quan soạn thảo chỉnh lý dự thảo luật bảo đảm chất lượng cao, không vi phạm quyền công dân của con người, vấn đề kỹ thuật phải dễ hiểu dễ thực hiện.

Về tên gọi luật và thẻ, UBTVQH đề nghị cơ quan chủ trì cơ quan soạn thảo phân tích tên Luật Căn cước công dân hay Luật Căn cước để xin ý kiến ĐBQH chuyên trách và các cấp có thẩm quyền.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, đối với người gốc Việt thì dù phương án nào cũng phải cấp thẻ cho đối tượng này. UBTVQH đề nghị khảo sát, thống kê, làm rõ khái niệm người gốc Việt.

Bên cạnh đó, UBTVQH đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, bổ sung một số Luật, đề xuất phương án sửa các luật khác cho thống nhất. Đề nghị Ủy ban QPAN phối hợp các cơ quan Quốc hội, cơ quan soạn thảo để tiếp thu chỉnh lý về trường thông tin bắt buộc và tự nguyện, thông tin tích hợp để đảm bảo tính tương thích với các luật khác…

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị làm tốt hơn công tác thông tin, tuyên truyền để tạo sự thống nhất trong nhân dân, để người dân thấy ý nghĩa của chuyển đổi số, giá trị pháp lý của căn cước.