Xuất khẩu trúng lớn, ngành cá tra vui như trẩy hội, riêng "nữ hoàng cá tra" tài sản cổ phiếu đã vượt 7.400 tỷ đồng

Xuất khẩu cá tra "trúng lớn", riêng thị trường Trung Quốc tăng trưởng ba con số

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng giá trị xuất khẩu cá tra 2 tháng đầu năm đạt 384,8 triệu USD, tăng 93,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị xuất khẩu cá tra sang một số thị trường hàng đầu tăng trưởng tới ba con số.

Cụ thể, tính tới hết tháng 2-2022, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 94,57 triệu USD, tăng 119,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, tháng 2 đạt gần 42 triệu USD, tăng 167%. Kết thúc tháng 2, Mỹ là thị trường xuất khẩu cá tra số 1 của các doanh nghiệp Việt Nam.

Dự báo sự phục hồi và nhu cầu tiêu thụ mạnh của thị trường Mỹ vẫn tiếp tục trong nửa đầu năm nay. Giá cá tra nguyên liệu trong nước tăng lên mức từ 30.000 - 32.000 đồng/kg thúc đẩy giá xuất khẩu trung bình tăng.

Thị trường Trung Quốc - Hong Kong: tổng giá trị xuất khẩu 2 tháng đầu năm đạt 85,8 triệu USD, tăng 239,6% so với cùng kỳ năm 2021, chiếm 22,3%. Với kết quả này, Trung Quốc - Hong Kong đang đứng vị trí thứ 2 (sau Mỹ).

Khối CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương gồm 11 nước): xuất khẩu cá tra sang khối này trong hai tháng đầu năm nay đạt 52,5 triệu USD, tăng 51,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, sang Mexico đạt 18,3 triệu USD, tăng 23,3%; Canada đạt 9,6 triệu USD, tăng 81,5%; Úc đạt 6,8 triệu USD, tăng 19%; Malaysia đạt 5,6 triệu USD, tăng gần 165%.

Theo VASEP, nếu tình hình COVID-19 trên thế giới được kiểm soát tốt, kinh tế bình thường trở lại, dự báo trong ít nhất hai quý tới, xuất khẩu cá tra sang CPTPP tăng trưởng dương tới hai con số.

Thị trường châu Âu (EU): Hai tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu cá tra sang EU đạt gần 28 triệu USD, tăng gần 76% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, giá trị xuất khẩu sang Hà Lan đạt gần 10 triệu USD, tăng 78,3%; Đức đạt 3,4 triệu USD, tăng 98%; Bỉ đạt 2,8 triệu USD, tăng 64,3%; Tây Ban Nha đạt 2,7 triệu USD, tăng 53%.

Ngoài các thị trường chính trên, giá trị xuất khẩu cá tra sang các thị trường tiềm năng khác như Brazil, Thái Lan, UAE, Anh cũng tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu cá tra "trúng lớn" khi tăng mạnh ở hầu hết các thị trường

Ngành cá tra vui như trẩy hội

Xuất khẩu cá tra tăng trên tất cả các thị trường, đặc biệt có thị trường Trung Quốc tăng 3 chữ số. Trên nền tảng này, các doanh nghiệp cá tra xuất khẩu "trúng lớn" kết quả kinh doanh thăng hoa. 

Là nhà xuất khẩu cá tra hàng đầu thế giới chiếm 40% thị phần ở Mỹ, các thị trường chính của Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (mã: VHC) bao gồm Mỹ, EU và Trung Quốc. Công ty có kết quả kinh doanh tăng rất mạnh đầu năm nay. Theo Vĩnh Hoàn, tháng 2/2022, công ty ghi nhận tổng doanh thu 1.075 tỷ đồng (bao gồm Sa Giang), tăng 137% so với cùng kỳ và tăng 30% so với tháng trước. Trong đó, sản phẩm chủ lực là cá tra phile tăng 160%, đạt 785 tỷ đồng và chiếm hơn nửa tổng doanh thu tháng. Tăng mạnh nhất vẫn là tạp phẩm (miscellanous) với 852% lên 118 tỷ đồng. Ngoài ra, sản phẩm phụ tăng 29%, chăm sóc sức khỏe tăng 18%, bánh phồng tôm tăng 87% trong khi sản phẩm giá trị gia tăng giảm 38%.

Về thị trường xuất khẩu, doanh số xuất khẩu vào Mỹ tăng mạnh 221% lên 627 tỷ đồng, Trung Quốc tăng 73%, châu Âu tăng 19%. Trong khi đó, thị trường nội địa (đa phần qua công ty con Sa Giang) đạt 192 tỷ đồng, tăng 147%. So với tháng trước, thị trường Mỹ tăng 89% và Trung Quốc tăng 170%, ngược lại châu Âu giảm 44% và nội địa giảm 5%.

Lũy kế 2 tháng đầu năm, doanh thu Vĩnh Hoàn đạt 1.900 tỷ đồng, tăng 73% so với cùng kỳ năm trước.

Kết quả kinh doanh tăng mạnh, cổ phiếu VHC thăng hoa. Chốt phiên 25/3, VHC đã tăng lên mức 94.000 đồng/cổ phiếu đưa vốn hoá của doanh nghiệp lên mức 17.102 tỷ đồng. Tính từ đầu năm đến nay, VHC đã tăng 32.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng mức tăng 51%. Đây là mức tăng mạnh so với mặt bằng VN-Index hầu như không tăng trong đầu năm nay. 

Cổ phiếu VHC tăng mạnh trong 3 tháng đầu năm 2022

Chủ tịch Hội đồng quản trị Vĩnh Hoàn là Bà Trương Thị Lệ Khanh - người được mệnh danh là "Nữ hoàng cá tra" tại Việt Nam có mức tăng tài sản nhanh chóng nhờ sự thăng hoa của cổ phiếu VHC. Theo danh sách, bà Khanh là cổ đông lớn nhất sở hữu 43,5% vốn của Vĩnh Hoàn, tương ứng 79,15 triệu cổ phiếu. Tại ngày 25/3, tổng giá trị cổ phiếu VHC của bà Khanh đã đạt 7.440 tỷ đồng, tăng hơn 2.540 tỷ đồng so với đầu năm nay. Với sự gia tăng tài sản nhanh chóng đầu năm nay, bà Lệ Khanh đã vươn lên vị trí 24 người giàu nhất trên sàn chứng khoán Việt. 

Công ty Cổ phần Nam Việt (mã: ANV) với thị trường xuất khẩu rộng mở Trung Quốc, Mỹ được dự báo hưởng lợi rất lớn từ việc doanh số xuất khẩu cá tra tăng mạnh. Theo POR16, ANV là một trong 2 doanh nghiệp được hưởng lợi khi miễn thuế chống bán phá. ANV đã phải rời thị trường Mỹ trong năm 2014. Và với thông tin được quay trở lại thị trường kỳ vọng đây sẽ là sự tăng trưởng lớn đối với ANV trong năm 2022 do Mỹ là thị trường có giá cá tra nhập khẩu cao nhất. 

Công ty Chứng khoán EVS dự phóng doanh thu năm 2022 của ANV có thể đạt 5.300 tỷ đồng, tăng 49% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế 600 tỷ đồng tương đương với EPS 2022F là 4.720 đồng. 

Giá cổ phiếu ANV chốt ngày 25/3 đạt 43.000 đồng/cổ phiếu, tăng 30,3% so với đầu năm. Vốn hoá doanh nghiệp đạt 5.681 tỷ đồng.

Công ty cổ phần Xuất Khẩu Cửu Long – An Giang (mã: ACL), là nhà doanh nghiệp chế biến xuất khẩu fillet cá tra đông lạnh đứng thứ 7 về doanh thu trong số các công ty niêm yết tại Việt Nam. Hàng năm, ACL xuất khẩu khoảng 13.000~15.000 tấn fillet cá tra đông lạnh tới hơn 70 quốc gia trên thế giới, trong đó chủ yếu là Nam Mỹ, Trung Đông và Châu Á. Năm 2021, ACL đạt tổng doanh thu 1.200 tỷ đồng (+27.5% so với cùng kỳ) và lợi nhuận sau thuế 43 tỷ đồng (+50.9% so với cùng kỳ). Với việc xuất khẩu tăng mạnh, nhiều công ty chứng khoán dự báo ACL sẽ tăng mạnh doanh thu và lợi nhuận trong năm nay. Cổ phiếu ACL đã tăng 30,8% lên mức 23.550 đồng/cổ phiếu. Vốn hoá doanh nghiệp đạt 1.180 tỷ đồng. 

Cổ phiếu IDI của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia những ngày gần đây cũng liên tục tăng trần lên mức 25.650 đồng/cổ phiếu, tăng 70% chỉ trong 2 tháng đầu năm. Kể từ sau đợt sụp đổ cuối năm ngoái, cổ phiếu IDI có sóng mạnh trong tháng 3. IDI là doanh nghiệp chuyên về cá tra, doanh thu hàng năm rất lớn nhưng giá vốn bán hàng cao khiến cho lợi nhuận của doanh nghiệp bị lép vế so với các doanh nghiệp cùng ngành. Tuy vậy, với sự tăng trưởng mạnh xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc thì IDI được dự báo sẽ hưởng lợi. 

Cổ phiếu IDI tăng mạnh trong tháng 3

Hưởng lợi từ cuộc chiến Nga - Ukraine, xuất khẩu dự báo còn tăng

Theo các chuyên gia, chu kỳ ngành cá tra đi lên trên nền thấp của năm 2020 - 2021 do ảnh hưởng bởi đại dịch. Do đó, sau đại dịch nhu cầu cá tra tăng trở lại mạnh mẽ chính là cơ sở để các doanh nghiệp cá tra thăng hoa về doanh thu và lợi nhuận.

Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC) lại cho rằng, động lực cung cầu thuận lợi sẽ nâng cao giá bán cá phi lê của doanh nghiệp. Tính đến giữa tháng 2/2022, giá cá tra nguyên liệu của Việt Nam tăng 27% so với cùng kỳ lên 1,2 USD/kg do nhu cầu mạnh mẽ nói trên và nguồn cung cá tra Việt Nam bị kìm hãm do (1) dịch COVID-19 làm gián đoạn sản xuất cá tra ở như hoạt động nuôi trồng và chế biến bị gián đoạn trong năm 2021 và (2) giá cá tra thấp không khuyến khích hoạt động nuôi trồng trong năm 2021. Do đó, tình trạng khan hiếm nguồn cung này có thể kéo dài đến gần hết năm 2022 do nguồn cung cá tra của Việt Nam sẽ không phục hồi hoàn toàn cho đến năm 2023.

Ngành cá tra còn được đánh giá là hưởng lợi từ cuộc chiến Nga - Ukraine. Cụ thể, theo Công ty Chứng khoán Mirae Asset, cá tra Việt Nam hưởng lợi trực tiếp từ việc Nga bị cấm vận. Cá Minh Thái là loại cá thịt trắng cạnh tranh trực tiếp với cá tra Việt Nam trên thị trường thế giới. Hàng năm Nga xuất khẩu khoảng 400 triệu USD cá Minh Thái. Năm 2022 khi nga bị cấm vận bởi Mỹ và các quốc gia Tây Âu sẽ là cơ hội lớn cho cá tra Việt Nam.

"Giá xuất khẩu tăng và nguồn cung trong nước khan hiếm đã đẩy giá cá tra nguyên liệu trong nước cuối tháng 2/2022 tăng 20% so với đầu năm 2022. Căn cứ tình trạng nhu cầu thế giới và nguồn cung trong nước như hiện nay, chúng tôi tin rằng giá cá tra sẽ tiếp tục được hưởng lợi cho tới cuối quý 3/2022", Mirae Asset nhận định. 

Công ty Chứng khoán Rồng Việt cho biết, thị trường năng lượng và thực phẩm trên thế giới đang xáo trộn khi Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và các quốc gia khác áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Nếu việc tiếp cận thị trường quốc tế bị hạn chế, ngành thủy sản của Nga sẽ đối mặt với một tương lai không rõ ràng.

Năm 2021, giá trị xuất khẩu thủy sản của Nga đạt 5,85 tỷ USD. Hàn Quốc là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Nga với 50% thị phần trong khi Trung Quốc chiếm 18% tổng giá trị xuất khẩu. Các cảng của Hàn Quốc có thể đóng vai trò là điểm trung chuyển hàng thủy sản của Nga đến Trung Quốc, nhưng kênh phân phối này có thể sẽ sớm đóng cửa. Hàn Quốc ngày 28/2 cho biết sẽ cố gắng giảm bớt hoạt động thương mại với Nga. Mỹ, EU và Hàn Quốc hiện đang xem xét các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với hàng hóa của Nga, với một số chính trị gia Mỹ đặc biệt thúc đẩy lệnh cấm đối với thủy hải sản của Nga. Trung Quốc cũng đã và đang giảm mua hải sản của Nga vì chính sách Zero Covid.

Doanh số cá minh thái phi lê của Nga đạt 76.000 tấn (MT) và trị giá 247 triệu USD; và doanh số cá tuyết đạt 34.200 tấn, trị giá 239,5 triệu USD vào năm 2021. VDSC tin rằng cá tra của Việt Nam có thể là một lựa chọn thay thế lý tưởng cho sự thiếu hụt phi lê của Nga do giá cả cạnh tranh.

"Năm 2021, giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt 1,6 tỷ USD với 800.000 tấn. Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất các sản phẩm cá thịt trắng của Nga. Do đó, các công ty cá tra xuất khẩu sang Trung Quốc có thể hưởng lợi bằng cách bù đắp sự thiếu hụt của Nga trong thời gian tới, bao gồm Vĩnh Hoàn (VHC), Nam Việt (ANV), Công ty I.D.I (IDI).

Tuy nhiên, với nhu cầu cá thịt trắng toàn cầu ngày càng tăng, các công ty đủ năng lực xuất khẩu sang các nước phương Tây sẽ tiếp tục tăng xuất khẩu sang các thị trường này thay vì tận dụng cơ hội xuất khẩu sang Trung Quốc, do giá xuất khẩu của thị trường phương Tây ở mức cao sẽ giúp họ tối đa hóa lợi nhuận", báo cáo của VDSC nhận định. 

Theo VASEP, xuất khẩu cá tra đang hồi phục sau hơn 2 năm ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu đang phải đối mặt với thiếu nguyên liệu, giá cá nguyên liệu tăng đột ngột, cước vận tải tăng theo giá xăng dầu thế giới… Do đó, dù tăng trưởng cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái nhưng xuất khẩu vẫn còn ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh nên sự phục hồi này mới chỉ ở bước đầu.