Bá chủ thế giới nhưng Mỹ sắp bị Trung Quốc đuổi kịp trong một lĩnh vực quan trọng, hiện mô hình 'made in China' đã xuất hiện khắp mọi nơi

Nỗ lực thống trị mảng trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc đang được đền đáp, trong bối cảnh nhiều mô hình AI của Trung Quốc dần trở nên phổ biến, theo kịp và thậm chí vượt qua các mô hình Mỹ về hiệu suất.

AI đã trở thành chiến trường mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc, khi cả hai bên đều coi đây là công nghệ chiến lược. Mỹ tiếp tục hạn chế quyền truy cập của Trung Quốc vào các con chip tiên tiến bởi lo ngại rằng công nghệ này có thể đe dọa an ninh quốc gia. Trong khi đó, Trung Quốc theo đuổi cách tiếp cận riêng của mình để thúc đẩy sức hấp dẫn và hiệu suất các mô hình AI, bao gồm cả việc dựa vào công nghệ nguồn mở và phát triển phần mềm, chip siêu nhanh.

Giống như một số công ty hàng đầu của Mỹ, các công ty AI của Trung Quốc đang phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn, hay LLM, được đào tạo trên một lượng lớn dữ liệu và hỗ trợ các ứng dụng như chatbot. Đa số đều tập trung vào LLM nguồn mở để các nhà phát triển có thể tải xuống và xây dựng miễn phí thay vì yêu cầu cấp phép.

Trên Hugging Face, một kho lưu trữ LLM, LLM Trung Quốc được tải xuống nhiều nhất, theo Tiezhen Wang, một kỹ sư học máy tại công ty. Trong đó, Qwen, họ mô hình AI do gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba tạo ra là phổ biến nhất.

“Qwen đang nhanh chóng trở nên phổ biến do hiệu suất vượt trội của nó trên các tiêu chuẩn cạnh tranh”, Wang trả lời CNBC qua email và nói thêm rằng Qwen có “mô hình cấp phép rất thuận lợi”, cho phép các công ty sử dụng mà không cần “đánh giá pháp lý”.

DeepSeek, một công ty khởi nghiệp, gần đây cũng tạo nên làn sóng mới với một mô hình có tên DeepSeek-R1. Tháng trước, DeepSeek cho biết mô hình R1 của họ cạnh tranh với o1 của OpenAI — mô hình được thiết kế để lý luận hoặc giải quyết các nhiệm vụ phức tạp.

Các công ty này tuyên bố rằng mô hình của họ có thể cạnh tranh với các dịch vụ nguồn mở khác như Llama của Meta, các LLM đóng như của OpenAI, trên nhiều chức năng khác nhau. “Trong năm ngoái, chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng các đóng góp nguồn mở của Trung Quốc với hiệu suất thực sự mạnh mẽ, chi phí phục vụ thấp và thông lượng cao”, Grace Isford, đối tác tại Lux Capital, trả lời CNBC qua email.

Việc cung cấp nguồn mở phục vụ một số mục đích, bao gồm thúc đẩy đổi mới khi nhiều nhà phát triển có quyền truy cập vào công nghệ, đồng thời xây dựng thành công một cộng đồng xung quanh một sản phẩm. Theo CNBC, các LLM nguồn mở còn mang lại cho các công ty Trung Quốc một lợi thế khác: cho phép mô hình của mình được sử dụng trên toàn cầu.

“Các công ty Trung Quốc muốn thấy các mô hình của họ được sử dụng bên ngoài Trung Quốc. Đây chắc chắn là cách để họ trở thành những người chơi toàn cầu trong lĩnh vực AI”, Paul Triolo, đối tác tại công ty tư vấn toàn cầu DGA Group, trả lời CNBC qua email.

Theo CNBC, các mô hình AI ngày nay đã được so sánh với các hệ điều hành, chẳng hạn như Windows của Microsoft, Android của Google và iOS của Apple, với tiềm năng thống trị thị trường, giống như những công ty này làm trên thiết bị di động và PC. Nếu đúng như vậy, kịch bản sẽ khiến cho việc xây dựng một LLM thống trị trở nên khó khăn hơn.

“Các công ty Trung Quốc coi LLM là trung tâm của hệ sinh thái công nghệ tương lai”, Xin Sun, giảng viên cao cấp về kinh doanh Trung Quốc và Đông Á tại King's College London, trả lời CNBC qua email. “Các mô hình kinh doanh trong tương lai sẽ dựa vào việc các nhà phát triển tham gia hệ sinh thái, phát triển ứng dụng mới dựa trên LLM và thu hút người dùng. Lợi nhuận có thể được tạo ra sau đó thông qua nhiều phương tiện khác nhau”.

Các mô hình AI được đào tạo trên một lượng lớn dữ liệu, đòi hỏi sức mạnh tính toán siêu việt. Hiện tại, Nvidia là nhà thiết kế hàng đầu về GPU thay vì các công ty Trung Quốc.

Trong khoảng một năm trở lại đây, Mỹ tăng cường các hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip và chất bán dẫn tiên tiến sang Trung Quốc. Điều này có nghĩa là các chip tiên tiến của Nvidia không thể xuất khẩu sang quốc gia này và công ty đã phải tạo ra các chất bán dẫn tuân thủ lệnh trừng phạt để xuất khẩu.

Tuy nhiên, bất chấp những hạn chế này, các công ty Trung Quốc vẫn có thể tung ra các mô hình AI tiên tiến.

“Các nền tảng công nghệ lớn của Trung Quốc hiện có đủ khả năng tiếp cận sức mạnh tính toán để tiếp tục cải thiện mô hình. Điều này là do họ đã tích trữ một lượng lớn GPU Nvidia và cũng đang tận dụng GPU trong nước từ Huawei và các công ty khác”, Triolo của DGA Group cho biết.

Thật vậy, các công ty Trung Quốc đã và đang thúc đẩy nỗ lực tạo ra các giải pháp thay thế khả thi cho Nvidia. Huawei là một trong những công ty hàng đầu theo đuổi mục tiêu này tại Trung Quốc, trong khi các công ty như Baidu và Alibaba đẩy mạnh đầu tư vào thiết kế chất bán dẫn.

Robin Li Yanhong, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Baidu, cho biết vào tháng 4 rằng hiệu quả đào tạo Ernie LLM hàng đầu của hãng đã cải thiện 5,1 lần trong vòng một năm. ByteDance cũng cho biết họ giảm giá vì tự tin giảm được chi phí thông qua cải tiến kỹ thuật.

Sự bùng nổ AI đang giúp doanh thu tăng lên. Alibaba Cloud cho biết mức tăng trưởng 3% trong quý III một phần được hỗ trợ bởi thu nhập liên quan đến AI. Baidu Cloud cũng báo cáo mức tăng trưởng doanh thu 12% trong cùng quý. Các dịch vụ mô hình nền tảng và AI tổng quát chiếm 6,9% tổng doanh thu từ đám mây AI.

“Tuy nhiên, khoảng cách về mặt tính toán phần cứng tiên tiến sẽ ngày càng lớn hơn theo thời gian, đặc biệt là vào năm tới khi Nvidia tung ra các hệ thống dựa trên Blackwell bị hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc”, Triolo cho biết.

Isford của pital đã chỉ ra rằng Trung Quốc đã “đầu tư và phát triển toàn bộ cơ sở hạ tầng AI trong nước một cách có hệ thống bên ngoài Nvidia bằng các chip AI hiệu suất cao từ các công ty như Baidu”.

“Việc chip Nvidia có bị cấm ở Trung Quốc hay không sẽ không ngăn cản Trung Quốc đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng của riêng mình để đào tạo mô hình AI”, bà nói thêm.

Tuy nhiên, theo Le Couedic của AIQ, vẫn còn quá sớm để dự đoán người chiến thắng cuối cùng trong cuộc chiến giá AI. Mô hình kinh doanh và lợi thế kỹ thuật đều sẽ là yếu tố chính quyết định những người chơi thống trị. “Cuối cùng thì… những công ty có dịch vụ tốt, nền tảng công nghệ tốt sẽ giành chiến thắng”, Le Couedic cho biết.

Theo: CNBC, SCMP