Bỏ biên chế giáo viên: Sẽ trình Trung ương xem xét

Ông Bùi Sỹ Lợi chỉ rõ, theo luật Viên chức, “Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”.

Do đó, giáo viên hợp đồng hoàn toàn khác với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động được quy định trong bộ luật Lao động.

“Cần phân biệt rõ viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc và người lao động làm việc theo hợp đồng hoàn toàn khác nhau cả về căn cứ tuyển dụng, hình thức tuyển dụng, tiền lương…”, ĐB Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Phó chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội của QH Bùi Sỹ Lợi

Xác định rõ chủ thể có quyền ký hợp đồng với giáo viên

Khi Bộ GD-ĐT phát đi chủ trương chấm dứt biên chế đối với giáo viên - tâm lý chung rất lo lắng vì nếu kiểm soát không tốt sẽ gây nên tình trạng bất ổn trong giáo dục. Ý kiến của ông về vấn đề này?

- Đây là quan tâm hàng đầu khi xem xét việc đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các đơn vị sự nghiệp công lập trong hệ thống GD-ĐT nói riêng.

Với mục tiêu là đổi mới cơ chế hoạt động để các đơn vị này phát huy được tốt hơn, tạo điều kiện tốt hơn cho hệ thống GD-ĐT chứ không phải là việc giảm sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với hệ thống này.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã nêu “Để nâng cao chất lượng giáo dục phải bắt đầu từ đội ngũ giáo viên, muốn thu hút và giữ chân được giáo viên giỏi cần có chế độ đãi ngộ lớn. Nếu chúng ta cứ giữ mãi định biên như hiện nay sẽ khó tạo ra được động lực cho những người tâm huyết và lâu dài khó tạo được đột phá cho quá trình đổi mới giáo dục”.

Vậy theo ông muốn thực hiện chủ trương này cần có bước đi như thế nào để tránh được những xáo trộn?

- Việc đổi mới cơ chế là cần thiết, nhưng cũng sẽ được tiến hành một cách thận trọng, có lộ trình và trước mắt có thể xem xét việc tổ chức thí điểm thực hiện.

Theo tôi, đối với hệ thống giáo dục ĐH, CĐ và TCCN thì có thể thực hiện thí điểm trước và từng bước chuyển dần sang cơ chế hợp đồng đối với các giảng viên, giáo viên.

Đối với hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông, cần xem xét kỹ hơn.

Muốn thực hiện chủ trương này cần xác định rõ về chủ thể có quyền ký hợp đồng với các giáo viên là ai, cơ quan, tổ chức nào, quy trình thực hiện và cơ chế kiểm soát ra sao.

Chế độ tiền lương cần tính toán rõ thực hiện theo hướng nào, dựa theo mức lương cơ sở hay theo mức lương tối thiểu vùng, dù như thế nào cũng cần đảm bảo một nguyên tắc là chỉ có thể tốt hơn chứ không thể làm ảnh hưởng đến thu nhập của giáo viên.

Điều quan trọng nhất là chính sách phải nhất quán, bình đẳng và tổ chức đồng bộ chung chứ không thể riêng lẻ áp dụng riêng cho hệ thống GD-ĐT. Tránh sự chênh lệch trong các đơn vị sự nghiệp công lập giữa các ngành, lĩnh vực với nhau.

Bộ GD-ĐT cần phối hợp với các ngành

Muốn thực hiện chủ trương này, về mặt thể chế, pháp luật có thay đổi gì không thưa ông?

- Nếu thực hiện chủ trương này, người đứng đầu phải giữ vai trò chi phối hoạt động của đơn vị. Do vậy, tiêu chuẩn, điều kiện, trình tự, thủ tục, thẩm quyền bổ nhiệm người đứng đầu được quy định rất chặt chẽ.

Theo pháp luật cán bộ, công chức, người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập được xác định là công chức, việc bổ nhiệm thực hiện theo trình tự, thủ tục bổ nhiệm công chức. Cụ thể đối với các trường trực thuộc các bộ ngành do bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ bổ nhiệm người đứng đầu đơn vị sự nghiệp đó.

Còn đối với các trường thuộc tỉnh thành thì chủ tịch UBND cấp tỉnh bổ nhiệm công chức, viên chức theo thẩm quyền. Đối với đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong một số lĩnh vực, việc bổ nhiệm người đứng đầu các đơn vị này thực hiện theo pháp luật chuyên ngành.

Do đó, song hành với quá trình tổ chức thí điểm chuyển từ chế độ viên chức sang hợp đồng đối với giáo viên cần phải xem xét, nghiên cứu hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung quy định của luật Viên chức cho phù hợp.

Ủy ban Các vấn đề xã hội đã có yêu cầu gì khi Bộ GD-ĐT đưa đề xuất này, thưa ông?

- Đây là vấn đề có thể tác động đến hàng triệu thầy cô giáo, do đó, Bộ GD-ĐT cần phối hợp với các ngành liên quan nghiên cứu kỹ. Trước mắt từng bước xin chủ trương thí điểm để có lộ trình phù hợp, tổng kết thực tiễn đề xuất sửa đổi luật Viên chức một cách căn cơ.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện báo cáo đề án này để báo cáo Ban chỉ đạo nhà nước về đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Từ đó hoàn thiện đề án tổng thể trình Ban chấp hành TƯ xem xét, quyết định vào tháng 10/2017.