Buồn của Apple: iPhone hết thời, ngày càng ít người muốn đổi máy mới, vết xe đổ Nokia có lặp lại?

"Thi thoảng, một sản phẩm mang tính cách mạng lại xuất hiện và thay đổi mọi thứ", Steve Jobs đã phát biểu như vậy trong lễ ra mắt iPhone năm 2007.

Lời tuyên bố của Steve Jobs là chính xác khi thế giới smartphone đã không còn như trước, thế nhưng trớ trêu thay, người dùng hiện nay chẳng còn mặn mà với iPhone 16 như trước.

Tờ Business Insider (BI) cho hay iPhone 16 đã có mặt tại các cửa hàng từ tháng 9/2024 nhưng tình hình kinh doanh lại khá ảm đạm. Chuyên gia phân tích Ming Chi Kuo của Apple ước tính doanh số đặt hàng trước iPhone 16 trong tuần đầu tiên mở bán đã giảm gần 13% so với iPhone 15.

Thậm chí chính iPhone 15 cũng có sự mở đầu kém ấn tượng khi trong khoảng tháng 1-3/2023, Apple đã báo cáo doanh thu điện thoại giảm 10% so với cùng kỳ.

Theo BI, đã 17 năm kể từ khi chiếc iPhone đời đầu ra mắt và sự kiện công nghệ đình đám khi Apple trình làng sản phẩm mới nay đã biến thành một bản cập nhật phần mềm bọc trong giấy bóng không hơn không kém.

Nói cách khác, iPhone mới chẳng có nhiều thay đổi hay sáng tạo đủ để kích thích người mua đổi điện thoại.

Thay vào đó, thị trường điện thoại iPhone cũ lại lên ngôi.

Điều này đang lặp lại chính vết xe đổ của Nokia khi các sản phẩm mới sau này của họ chẳng có nhiều cải tiến sau khi đã thống trị thị trường. Những dòng điện thoại đắt tiền của Nokia không đủ sức thu hút người tiêu dùng khi không có những cải tiến xứng đáng với số tiền bỏ thêm ra. Cuối cùng, Nokia bị chính Apple thay thế.

Hàng Secondhand

Báo cáo của Counterpoint Research cho thấy thị trường điện thoại cũ trên toàn cầu đã tăng trưởng 5% trong khoảng 2021-2022, riêng Apple chiếm một nửa thị phần.

Đồng quan điểm, công ty nghiên cứu thị trường International Data Corporation cho rằng Apple chiếm ¼ số smartphone được bán vào cuối năm 2023 bao gồm cả những mẫu iPhone đời cũ.

Khảo sát của Vodafone và Recommerce Group tại Châu Âu thì cho thấy 43% người dân đang sở hữu một chiếc điện thoại cũ mua lại.

Số liệu của Zion Market Research ước tính rằng tại Mỹ, thị trường điện thoại đã qua sử dụng có thể tăng trưởng khoảng 13% mỗi năm cho đến năm 2032.

Chuyên gia Glen Cardoza của Counterpoint cho biết một trong những yếu tố khiến iPhone cũ được ưa chuộng hơn đời mới là do truyền miệng. Rất nhiều người dùng iPhone đời cũ vẫn có thể sử dụng được nhiều tính năng hiện đại, thậm chí trong những mảng như chụp ảnh còn nhỉnh hơn đời mới về chất ảnh.

Thế rồi do các quy định chống độc quyền, chất lượng sửa chữa và bảo hành iPhone cũng tăng lên khiến điện thoại đời cũ trở nên ít rủi ro hơn trước.

Mặt khác, giới trẻ ngày nay cũng quan tâm đến vấn đề môi trường khi mỗi lần thay điện thoại là một lần xả rác ra hệ sinh thái.

Tuy nhiên theo Cardoza, nguyên nhân chủ yếu nhất vẫn đến từ giá cả trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn hiện nay.

"Với những cải tiến không đáng kể của các dòng iPhone mới, người dùng cảm thấy các đời điện thoại cũ vẫn tốt hơn và số tiền bỏ thêm để mua mới là không đáng", ông Cardoza nói.

Thị trường cũng nhanh chóng nắm bắt xu thế này khi nền tảng Back Market ở Pháp đã huy động được hơn 1 tỷ USD và đang trên đà có lãi trong năm nay nhờ bán được 30 triệu sản phẩm cũ cho 15 triệu khách hàng.

Việc người tiêu dùng liên tục quay lại Back Market trong 10 năm qua cho thấy thị trường đồ công nghệ cũ đang phát triển rực rỡ trước bối cảnh khách hàng siết chặt chi tiêu.

Thậm chí CEO Thibaud Hug de Larauze của Back Market còn dự đoán chỉ trong 10 năm tới, khoảng 90% người tiêu dùng sẽ mua sản phẩm công nghệ cũ rồi sửa chữa tân trang lại thay vì tốn tiền mua mới.

"Mọi người nhận ra chẳng có nhiều cải tiến gì nữa trong các sản phẩm mới đắt tiền", CEO Lazauze nói.

Theo CEO Lazauze, công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) tích hợp vào iPhone chưa chứng minh được nhiều và cũng chẳng đủ thu hút người dùng rút số tiền lớn đổi máy mới.

"Công nghệ AI mới trong iPhone liệu có thay đổi được gì cho cuộc sống của bạn?", CEO Lazauze đặt nghi vấn.

Thậm chí ông Lazauze còn ví iPhone như một chiếc xe đắt tiền nhưng bị mất giá và người dùng chẳng còn muốn đổi xe mới nữa. Thay vào đó, mọi người mua ô tô cũ, sửa chữa và sử dụng chúng bình thường.

Rõ ràng, iPhone đời mới đang trở thành một khoản đầu tư tồi so với số tiền bỏ thêm ra.

Sự phấn khích qua đi

Tờ BI cho hay Apple và Steve Jobs trong suốt nhiều năm đã tận dụng chiêu trò tiếp thị "Newphobia", nhắm đến cảm giác phấn khích khi người mua được mở một món đồ chơi công nghệ mới mang tính cách mạng.

Thế nhưng chiêu trò này dần cũ khi một loạt doanh nghiệp bắt chiếc theo, thế rồi bản thân sản phẩm Apple cũng không còn gây được sự đột phá công nghệ nào so với các đối thủ khiến người dùng thất vọng.

Nếu nhìn vào những chiếc điện thoại gập của Huawei hay các mẫu smartphone 5G của các nhà sản xuất Trung Quốc, người mua dễ dàng đoán trước được tương lai của iPhone sẽ là gì thay vì được gây bất ngờ như trước đây.

Bên cạnh đó, tờ BI cho rằng việc Apple nới lỏng chương trình sửa chữa điện thoại đã khiến người dùng chẳng còn mặn mà với sản phẩm mới.

Nếu trước đây việc thay màn hình iPhone tại một cửa hàng sửa chữa địa phương có thể khiến chủ nhân không nhận dạng khuôn mặt được để mở khóa may thì chuyện đó giờ đây đã chấm dứt.

Vào tháng 4/2024, Apple đã thông báo rằng họ sẽ bắt đầu thực hiện những thay đổi cho phép một số bộ phận chính hãng đã qua sử dụng của Apple được lắp vào các iPhone khác. Điều này đồng nghĩa việc sửa chữa iPhone cũ tại các cửa hàng địa phương sẽ thuận lợi hơn.

Vấn đề ở đây là Apple không thể từ bỏ doanh số bán các sản phẩm đời cũ chỉ để hỗ trợ iPhone đời mới, nhất là khi rất nhiều người dùng hệ sinh thái nhà táo khuyết chưa lên đời máy.

Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là liệu Apple sẽ đi con đường nào trước khi lâm vào lụi tàn như Nokia? Liệu AI có thể cứu giúp đứa con tinh thần của Steve Jobs khỏi chính số phận đế chế mà họ từng đạp đổ trước đây?

*Nguồn: BI