Các nhà khoa học chỉ ra: Huyết áp bình thường chưa chắc đã giúp bạn thoát khỏi nguy cơ bị bệnh tim mạch, tuyệt đối không nên chủ quan

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), một người có mức huyết áp bình thường nếu chỉ số huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) trong khoảng 90-130 mmHg và/hoặc chỉ số huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) trong khoảng 60-95 mmHg. 

Tuy nhiên, mức huyết áp được cho là lý tưởng này đang bị các nhà khoa học hoài nghi, sau một nghiên cứu được tiến hành trên nhiều nhóm sắc tộc trong thời gian dài. Nghiên cứu này đã được công bố vào tháng 6/2020 trên tạp chí JAMA Tim mạch. 

Các nhà khoa học phát hiện, khi mức huyết áp tâm thu cao trên 90 mmHg, nguy cơ tổn thương động mạch vành cũng tăng theo. Huyết áp tâm thu thể biểu thị áp lực bên trong động mạch khi tim bơm máu. 

Kết quả này khiến mọi người đặt ra câu hỏi: Chúng ta đã tìm cách để giảm thiểu các yếu tố nguy cơ trong suốt những thập kỷ vừa qua, nhưng tại sao bệnh tim mạch vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu?

Như đã chỉ ra trong nghiên cứu, ngay cả chỉ số huyết áp được cho là “bình thường” trên cũng đủ cao để để thúc đẩy sự phát triển của bệnh xơ vữa động mạch. Nguy cơ này cao gấp bốn lần so với nguy cơ mà những người có huyết áp tâm thu lý tưởng về mặt sinh lý phải đối mặt.

Các chuyên gia tim mạch cho biết, vào thập niên 90 của thế kỷ trước, huyết áp tâm thu của con người không tăng dần theo thời gian. Tuy nhiên, lối sống ít vận động và chế độ ăn uống nhiều calo, nhiều muối như hiện nay đã khiến động mạch dần cứng và hẹp lại. Vì thế, huyết áp có xu hướng tăng dần theo tuổi tác. 

Nghiên cứu được chỉ đạo bởi bác sĩ Seamus P. Whelton - chuyên gia tim mạch và dịch tễ học tại Trung tâm Phòng ngừa tim mạch Johns Hopkins ở Baltimore (Mỹ). Các nhà khoa học tập trung vào sự gia tăng huyết áp tâm thu theo tuổi tác, điều chỉnh dữ liệu theo những thay đổi về nguy cơ tim mạch. 

Nhóm nghiên cứu đã theo dõi 1.457 phụ nữ và đàn ông trong độ tuổi trung niên trong vòng 14,5 năm. Tất cả các tình nguyện viên đều không mắc bệnh xơ vữa động mạch hay có yếu tố nguy cơ nào đã biết.

Họ phát hiện rằng huyết áp tâm thu cứ tăng 10 mmHg thì nguy cơ lắng đọng canxi và xảy ra biến cố tim mạch cũng tăng theo. Những người có huyết áp tâm thu ở mức 120-129 mmHg có nguy cơ xảy ra biến cố tim mạch cao hơn 4,58 lần so với những người có huyết áp tâm thu ở mức 90-99 mmHg.

Tuy nhiên, bác sĩ Whelton khuyên mọi người không nên chỉ tập trung vào huyết áp. Ông cho biết, những người bị cao huyết áp thường có mức cholesterol và đường huyết cao hơn.

“Chiến lược lý tưởng là tập trung vào mọi yếu tố nguy cơ, bao gồm mỡ máu, đường huyết và huyết áp”, bác sĩ Whelton nói. “Duy trì một chế độ ăn khỏe mạnh, tập thể dục, không hút thuốc và uống ít rượu bia sẽ giúp bạn ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch”.

Mức huyết áp tâm thu được các bác sĩ cho là khỏe mạnh đã giảm dần trong vòng nửa thế kỷ qua. Vào thời điểm năm 1950, chỉ số huyết áp tâm thu ở mức 140-160 mmHg vẫn chưa được coi là cao.

Đến năm 2017, Hiệp hội Tim mạch Mỹ và Trường đại học Tim mạch Mỹ ban hành hướng dẫn quy định 120 mmHg là mức tối đa trong ngưỡng bình thường của chỉ số huyết áp tâm thu. Một người có chỉ số huyết áp tâm thu từ 130 mmHg trở lên sẽ được chẩn đoán là cao huyết áp và phải điều trị bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống.

Tuy nhiên, giờ đây các nhà khoa học tin rằng nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tiếp tục giảm khi huyết áp tâm thu giảm xuống mức thấp nhất là 90 mmHg.

Bác sĩ Daniel W. Jones - chuyên gia về cao huyết áp tại Trung tâm Y tế thuộc Đại học Mississippi (Mỹ) - cho biết: “Đây là mức thường huyết áp tâm thu thường thấy ở những người phụ nữ trẻ, trước khi hệ thống mạch máu của họ bị tổn thương dần do huyết áp theo thời gian”.

Ông cũng nói thêm, việc phòng tránh cao huyết áp nên bắt đầu từ khi còn nhỏ. Mọi người nên duy trì chế độ ăn ít muối, tập thể dục thường xuyên và tránh tăng cân theo năm tháng.

“Chúng tôi có thể nói rằng, đối với những người khỏe mạnh, chỉ số huyết áp tâm thu ở mức 90 mmHg không phải là quá thấp. Đó là một dấu hiệu tích cực. Chúng ta cần phải giữ huyết áp tâm thu ở mức này nếu có thể bằng lối sống lành mạnh”, bác sĩ Welton nhắn nhủ.

“Chỉ tới vài thập kỷ gần đây, mọi người mới chấp nhận rằng việc giữ cho chỉ số huyết áp ở mức thấp theo thời gian mới thực sự tốt cho não bộ, thận và tim”.

(Theo New York Times, Medscape, Health Harvard Publishing)