Công thức bữa ăn 1 món súp, 3 món phụ: Nghệ thuật ăn uống lành mạnh giúp người Nhật có sức khỏe dồi dào, kéo dài tuổi thọ

Theo báo cáo về béo phì của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) năm 2017, hơn 1 trong 2 người trưởng thành và 1 trong 6 trẻ em ở các nước thành viên OECD bị thừa cân, béo phì. Đây là con số trung bình toàn cầu nhưng Nhật Bản lại là ngoại lệ với tỉ lệ béo phì chỉ chiếm 6% và tuổi thọ trung bình thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Bí mật của sự khác biệt này chính là nhờ Ichiju-sansai – một thuật ngữ chỉ bữa ăn truyền thống của người Nhật. Khác với các quốc gia khác là thường ăn bằng tô lớn với toàn bộ thức ăn ở bên trên, trên bàn ăn của mỗi người Nhật ngoài có một bát cơm thì quan trọng là luôn có một bát súp cùng ba món phụ.

Hầu hết người Nhật Bản đều ăn như thế này và nó gần như đã trở thành một cách ăn uống in đậm trong tiềm thức. Phong cách ăn Ichiju-sansai mang đến ba lợi ích chính, cho phép người Nhật có sức khỏe dồi dào và tuổi thọ cao. Đó là:

1. Sự đa dạng cân bằng

Ichiju-sansai có sự đa dạng trong hương vị và các thành phần. Món súp thường là biến thể của súp miso phổ biến, trong khi ba món phụ thì thường gồm một món giàu protein và hai món rau. Đây đều là những chất dinh dưỡng cần thiết để cơ thể hoạt động tối ưu, lại có thể thay đổi rất linh hoạt phong phú chứ không bó chặt vào một thực đơn nào cố định.

Với người Nhật, cơm rất quan trọng và vì thế họ hoàn toàn có thể đầu tư những chiếc nồi có giá đến 2.000 USD để nấu cơm. Trong tủ bếp các gia đình người Nhật cũng luôn có hộp đựng súp miso chống tràn và hộp đựng thực phẩm chia ngăn để có thể xếp cơm hộp đúng tiêu chuẩn Ichiju-sansai.

2. Khẩu phần được đo lường

Với một phần ăn Ichiju-sansai cho một người, khẩu phần đã được thiết lập và nhờ thế bạn có thể thưởng thức các món ăn yêu thích nhưng không sợ vượt quá giới hạn (gây nên bệnh tật). Vì nó còn phối hợp với các món ăn khác nên bạn vẫn có thể ăn gà rán hay súp kem mà không lo thừa protein và chất béo cần thiết.

3. Tập trung ăn uống

Thật khó để ngồi trước máy tính để đọc email hay xem phim với một đĩa thức ăn lớn với các món ăn hỗn độn trước mặt. Não bộ chúng ta không thể tập trung cho cả việc ăn và xem cùng lúc, vì thế nó thường “mặc kệ” việc ăn và dẫn đến chúng ta ăn rất nhanh mà không thực sự ‘thưởng thức’ bữa ăn đó. Đó là nguyên nhân vì sao sau khi xong công việc kia bạn thường cảm thấy đầy bụng hoặc không thực sự thỏa mãn với món ăn.

Nhưng với Ichiju-sansai, vì có nhiều món ăn khác nhau được sắp xếp đẹp mắt, bạn buộc phải ngồi xuống và lựa chọn ăn gì trước, ăn gì sau. Nó khuyến khích bạn tập trung cho việc ăn uống, thiết lập thói quen lành mạnh để tốt cho quá trình tiêu hóa sau này.

Khi đó, hệ thống thần kinh của chúng ta ở chế độ nghỉ ngơi và chỉ tập trung cho tiêu hóa mà thôi, các tuyến nước bọt tiết nhiều amylase để phân giải tinh bột trong khi tuyến tụy tiết nhiều enzym để phân hóa thức ăn. Còn nếu bạn ăn trong khi đang làm một việc nào khác, sự không tập trung sẽ khiến cơ thể không thể phân giải thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng, từ đó gây rối loạn chức năng tiêu hóa và các vấn đề mãn tính khác.

Bạn có thể không nhất thiết phải sống đến 120 tuổi, nhưng tất cả chúng ta đều muốn có thể già đi một cách mạnh khỏe, không bị các bệnh như tim mạch, tiểu đường hoặc mất trí nhớ… Ichiju-sansai chính là một cách để bạn tham khảo, để có thể thay đổi chất lượng cuộc sống từ chính cách ăn uống hàng ngày.

Theo Kaki Okumura - tác giả chuyên viết phong cách sống, sức khỏe.