Cuộc sống ở quốc gia lạm phát vượt 100%: Tiền tiết kiệm cả đời ‘teo tóp’ chưa đủ 2 gang tay, mua sắm như truy tìm kho báu, ô tô tăng giá gấp 3 chỉ trong 18 tháng

Rất ít người được tưởng tượng được đống tiền mặt trị giá 334.200 USD (khoảng 7,8 tỷ VNĐ) trông như thế nào. Nhưng bà Ana đã được chứng kiến điều đó.

Bà mang theo một ba lô tiền tiết kiệm cả đời mình để mua một mảnh đất xây nhà ở Patagonia, Argentina. Không đặt cọc, không thế chấp, chỉ thanh toán bằng tiền mặt trong một lần duy nhất.

Sau nhiều thập kỷ vất vả tích cóp từng xu, giá trị khối tài sản bà Ana tiết kiệm được giờ “teo tóp” lại chỉ là 22 cọc tờ 100 USD cong queo. Nếu xếp chồng lên nhau, chúng cao không quá 2 gang tay.

Nhà giáo nghỉ hưu chia sẻ: “Ở đây hầu như không có tín dụng ngân hàng. Tôi đã tiết kiệm trong 20 năm để mua mảnh đất đó”. Ở Argentina, việc các ngân hàng cấp vốn là rất hiếm. Hầu hết mọi người mua nhà, mua xe hoàn toàn bằng tiền mặt.

Bà Ana nói rằng những giao dịch bằng tiền mặt lớn như vậy luôn có những rủi ro như bị cướp hoặc lừa đảo. Nhưng khi được hỏi có thuê bảo vệ cho những thương vụ mua bán như thế không, thì bà phá lên cười và nói: “Không, chắc chắn là không rồi”.

Câu chuyện của bà Ana chi là một trong nhiều điểm “độc lạ” của nền kinh tế Argentina, nơi mà lạm phát đã vượt 100%, cao nhất kể từ đầu thập niên 90. Ngày 15/5, Ngân hàng trung ương Argentina đã nâng lãi suất lên đến 97% để đối phó với lạm phát.

Khi giá cả không còn ý nghĩa

Một trong số những vấn đề đau đầu nhất do lạm phát phi mã gây ra là không ai biết giá của bất kỳ thứ gì. Ông Guido Mazzei là người quản lý các căn hộ cho thuê ngắn hạn ở trung tâm thủ đô Buenos Aires. Ông cho biết: “Giá cả tăng lên hàng ngày đến mức bạn chẳng biết mỗi thứ có giá bao nhiêu”.

Người đàn ông 39 tuổi này hậm hực khi nói về lạm phát: “Bạn sẽ không bao giờ chỉ mua sắm ở một nơi. Bạn sẽ phải so sánh giá ở 5 đến 6 siêu thị. Việc đi mua sắm giống như cuộc truy tìm kho báu vậy. Siêu thị này để mua xà phòng, cửa hàng kia để mua trứng… Và cuối cùng, bạn trả tiền mà chẳng biết nó đắt hay rẻ”.

Ông Rudy Rindlisbacher là chủ sở hữu của một doanh nghiệp làm khung thép ở Trenque Lauquen cho biết nhiệm vụ định giá cũng phức tạp không kém. Mỗi tháng người đàn ông 57 tuổi và con trai ông sẽ cùng ngồi lại để điều chỉnh bảng giá dựa trên giá chính thức của đồng đô la Mỹ.

“Việc này rất, rất phức tạp. Bởi vì không có cách nào để biết trước giá của một sản phẩm tại thời điểm nhập hàng. Các công ty lớn có thể giữ hàng và chỉ đưa lên kệ khi biết giá. Nhưng doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi vẫn phải bán, vì chúng tôi cần phải sống”, ông chia sẻ.

Ông Eduardo Rad, một tài xế đến từ tây bắc Argentina cho biết khi nhận đặt hàng cũng là một “canh bạc rủi ro”. Ngoài lái xe, ông còn kiếm tiền bằng công việc khắc móc chìa khoá, bút, bật lửa và một số sản phẩm nhỏ khác.

Giả sử một công ty đặt mua 200 chiếc bút và ông Eduardo Rad báo giá cho họ, cả hai bên chốt thoả thuận. Nhưng khi mua hàng và khắc những chiếc bút, giá nhanh chóng thay đổi, khiến ông Rad có thể mất một phần, hoặc thậm chí toàn bộ lợi nhuận.

Một cuộc khủng hoảng không hồi kết

Trước cuộc Đại Suy thoái năm 1930, Argentina nằm trong số 10 quốc gia giàu nhất thế giới theo GDP bình quân đầu người. Nhưng kể từ những năm 1950, một số quốc gia chìm vào suy thoái dài hạn. Hiện tại, cứ 10 người Argentina thì có hơn 4 người sống trong nghèo khó.

Argentina đã vượt mức lạm phát ba chữ số. Ngân hàng trung ương Argentina tiếp tục in thêm đồng peso để đối phó tình trạng bội chi. Đồng tiền này liên tục bị mất giá, cộng hưởng thêm từ cú sốc giá toàn cầu sau xung đột tại Ukraine.

Các nhà phân tích vẫn còn những quan điểm trái chiều trong cách giải quyết vấn đề. Nhưng hầu hết họ đều đồng ý rằng thiếu nỗ lực chính trị là một vấn đề quan trọng.

Giảng viên kinh tế Adam Fabry tại Đại học Quốc gia Chilecito ở Cordoba cho biết: “Điều quan trọng là phải hiểu khía cạnh văn hóa của vấn đề này… Lịch sử lạm phát tại Argentina kéo dài đến mức nhiều thế hệ nghĩ rằng lạm phát 30% là mức bình thường”.

Tiến sĩ Benjamin Gedan của Trung tâm Wilson cảnh báo mức lạm phát vượt 100% là cột mốc nguy hiểm cho nền kinh tế của quốc gia Mỹ Latinh này. “Đúng là người dân Argentina đã thích nghi với môi trường lạm phát cao. Nhưng thực ra lạm phát 20-30% là điều không tưởng đối với hầu hết các nền kinh tế khác”, ông nói.

Chi tiêu như thể đó là cơ hội cuối cùng

Mặc dù giá cả lên xuống từng ngày, người dân Argentina vẫn chi tiêu rất nhiệt tình. Tiến sĩ Gedan cho biết: “Bạn sẽ thấy các nhà hàng ở Buenos Aires đầy ắp khách, không phải vì mọi người ăn nên làm ra, mà là họ đang ‘quema la plata’, nghĩa là đốt tiền”.

Rất nhiều người dân Argentina chi tiêu như thể đây là cơ hội cuối cùng. Họ mua trả góp mọi thứ, từ khăn tắm đến tivi. Bởi vì miễn là tính bằng đồng peso, thì hàng hoá có giá trị hơn tiền.

Ông chủ doanh nghiệp thép Rudy Rindlisbacher chia sẻ: “Tôi mua một chiếc Toyota HiLux 2018 cách đây một năm rưỡi với giá 4,5 triệu peso. 6 tháng sau, nó có giá 7,5 triệu peso. Bây giờ, chiếc ô tô có giá gần 12 triệu peso. Thực tế, cách duy nhất để tiết kiệm là mua hàng hoá”.

Tham khảo: ABC News