Đề nghị xem xét cắt những dự án giải ngân vốn đầu tư công bằng 0%

Bộ Tài chính cũng đề nghị các Bộ, ngành và địa phương đánh giá kiểm điểm trách nhiệm cụ thể trong việc phải cắt giảm kế hoạch, rút kinh nghiệm trong việc xây dựng kế hoạch 2024 đảm bảo sát với khả năng thực hiện.

Theo Bộ Tài chính, ước thanh toán vốn đầu tư công tính đến hết tháng 9/2023 là 363.310,6 tỷ đồng, đạt 47,75% kế hoạch, đạt 51,38% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng hơn so với cùng kỳ năm ngoái (cùng kỳ năm 2022 đạt 42,16% kế hoạch và đạt 46,70% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là 49.740,216 tỷ đồng, đạt 38,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Theo đó, có 3 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân dưới 30%; 57 địa phương còn tồn tại nhiều dự án giải ngân dưới 10% (298 dự án sử dụng ngân sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu nguồn vốn trong nước với kế hoạch triển khai là 20.379 tỷ đồng) và 109 dự án tại 41 địa phương chưa thực hiện giải ngân. Nguyên nhân chủ yếu do khâu thực hiện, đặc biệt gặp nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng do đặc thù của từng dự án. Để tạo thuận lợi cho công tác giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm, theo Bộ Tài chính, các Bộ, ngành, địa phương cần quan tâm hơn nữa đến công tác giải phóng mặt bằng.

Riêng đối với các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội được giải ngân trong thời gian 2 năm (2022 - 2023), tuy nhiên sau khi hoàn thiện các thủ tục đầu tư (rà soát danh mục, đăng ký, phân bổ vốn đầu tư), thực tế dự án chỉ được giải ngân trong khoảng 1 năm. Các dự án công nghệ thông tin thuộc Chương trình có yêu cầu phức tạp về kỹ thuật, về công nghệ, cần phải xin hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn trước khi phê duyệt dự án. Vì vậy, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ưu tiên cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân của các dự án công nghệ thông tin nhằm mục tiêu chuyển đổi số.

Về kế hoạch kéo dài các năm trước chuyển sang năm 2023 là 54.725 tỷ đồng, dự kiến đến hết tháng 9/2023, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn này khoảng 44,31% (thấp hơn tỷ lệ giải ngân nguồn vốn trong kế hoạch năm). Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ KH&ĐT phối hợp với các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương làm rõ lý do, trách nhiệm trong việc đề xuất việc kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm sau nhưng khả năng giải ngân chậm làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước (NSNN).

Đối với Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính để nghị khẩn trương có hướng dẫn về phân bổ, giao kế hoạch, giải ngân vốn chuẩn bị đầu tư dự án theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại văn bản số 7160/VPCP-KTTH ngày 18/9/2023.

Đối với các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, Bộ Tài chính yêu cầu tiếp tục tập trung chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc để triển khai nhanh, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm về giải ngân vốn theo đúng chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ tại các Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Khẩn trương triển khai phân bổ kế hoạch vốn năm 2023 cho các dự án thuộc danh mục dự án được giao theo Quyết định số 888/QĐ-TTg ngày 24/7/2023; có quyết định điều chỉnh kế hoạch (nếu có nhu cầu) theo hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về điều chỉnh vốn giữa các nhiệm vụ, dự án của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với các nhiệm vụ, dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025.

Theo Bộ Tài chính, trong 8 tháng năm qua, mặc dù tỷ lệ giải ngân cao hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng trên cơ sở cuộc họp Tổ công tác (Tổ công tác số 3 do Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang làm tổ trưởng; Tổ công tác số 2 do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà làm tổ trưởng) và tổng hợp theo báo cáo 8 tháng năm 2023 của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương, việc giải ngân vốn đầu tư công còn tồn tại một số vướng mắc.

Cụ thể: Trong việc giao đất, chuyển đổi đất rừng tại một số dự án còn phức tạp, mất nhiều thời gian, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (tại Bộ Giao thông vận tải và tỉnh Quảng Bình).

Thực hiện các quy định mới về an toàn phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường (Bộ Y tế, tỉnh Thừa Thiên Huế), một số dự án mang tính chất chuyên ngành phải trình duyệt nhiều bước. Các dự án thủy lợi, đê điều có tính đặc thù, công tác thi công có tính thời vụ, thời gian thi công ngắn, vừa thi công, vừa phải đảm bảo phục vụ sản xuất nông nghiệp, việc khoan đê, cắt đê không thực hiện được trong mùa mưa bão; khan hiếm nguồn nguyên vật liệu, biến động giá nguyên vật liệu.

Các Bộ, ngành và địa phương có nhu cầu điều chỉnh vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển triển kinh tế với các nhiệm vụ, dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 nhưng chưa thực hiện được do phải chờ hướng dẫn cụ thể của Bộ KH&ĐT. Ngoài ra theo Bộ Tài chính, một số địa phương chưa tổ chức đấu giá đất nên chưa có số thu để giải ngân.