Đề xuất xây "thần tốc" tuyến tàu điện tự lái 20.000 tỷ chạy trên kênh, rạch ở đô thị lớn nhất Việt Nam

Sở Giao thông Vận tải (TPHCM) vừa có văn bản gửi Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TPHCM đề nghị có ý kiến liên quan đến đề xuất xây dựng tuyến tàu điện trên cao lái tự động (Automated guideway transit - AGT) theo lộ trình từ sân bay Tân Sơn Nhất - trung tâm Thành phố - Công viên Văn hóa Đầm Sen.

Công ty cổ phần Công viên Thạch Bàn đề nghị TP.HCM xem xét bổ sung tuyến đường sắt trên cao này vào quy hoạch để có cơ sở thực hiện.

Theo đề xuất, dự án có chiều dài gần 30km, với tổng mức đầu tự dự kiến cho toàn dự án là 20.000 tỷ đồng và sẽ giúp giảm ùn tắc khu vực sân bay Tân Sơn Nhất nhiều năm nay.

Về lộ trình, doanh nghiệp Công ty cổ phần Công viên Thạch Bàn đưa ra đề xuất đầu tư theo 3 giai đoạn. Giai đoạn 1, công ty đầu tư đoạn Sân bay Tân Sơn Nhất (quận Tân Bình) - Cù lao Nguyễn Kiệu (Quận 4) dài 12,7km chạy dọc kênh Nhiêu Lộc Thị Nghè.

Giai đoạn 2, doanh nghiệp triển khai đoạn Cù lao Nguyễn Kiệu - cầu Bà Tàng (Quận 8) dài 5,7km chạy dọc theo kênh Đôi và giai đoạn 3 sẽ dài 11,5km từ Cầu Bà Tàng - giao lộ Hoàng Văn Thụ, Út Tịch đi theo kênh Tân Hóa, đường Lạc Long Quân.

Tàu điện trên cao tự lái có nhiều ưu điểm hơn tàu điện một ray?

Cũng theo công ty cổ phần Công viên Thạch Bàn, triển khai tuyến tàu điện AGT có ưu vượt trội của tàu tự lái so với Monorail (tàu điện một ray) là khả năng chuyển làn linh hoạt, tiện lợi cho việc phát triển tuyến, mức vốn đầu tư thấp. Các ga chính sẽ kết nối với hệ thống metro.

Tuyến tàu điện trên cao tự lái sử dụng làn đường rộng 4m, làm bằng thép nên có thể sản xuất hàng loạt tại nhà máy, giúp cho việc thi công dự án nhanh, chỉ khoảng 5 năm là hoàn thành.

Hệ thống tàu tự lái trên cao do Mitsubishi phát triển đã đoạt giải thưởng Good Design Award 2016 của Viện Xúc tiến thiết kế Nhật Bản (JDP). Thêm vào đó tuyến tàu tự lái trên cao nằm hoàn toàn trên kênh, rạch nên không gặp vấn đề về giải phóng mặt bằng.

Doanh nghiệp này cho rằng, việc đầu tư metro theo cách tiếp cận hướng từ ngoài vào sẽ kéo dài hàng chục năm, trong khi đó tình trạng ùn tắc giao thông khu vực trung tâm sẽ càng ngày càng gia tăng, đặc biệt là khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, đồng thời giúp phát triển mạng lưới đường sắt đô thị của TP HCM.

Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị TPHCM xem xét bổ sung tuyến tàu điện tự lái trên cao này vào quy hoạch để có cơ sở thực hiện.

Theo đề án metro mà UBND TP.HCM vừa gửi HĐND TP hồi cuối tháng 6, TP HCM đặt ra mục tiêu đến năm 2035, tức là trong 11 năm tới sẽ hoàn thành khoảng 183km đường sắt đô thị. Đến năm 2045, TP HCM sẽ xây dựng thêm khoảng 168,36km để hoàn thiện 7 tuyến đường sắt đô thị (theo Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060), nâng tổng chiều dài đường sắt đô thị lên khoảng 351,08km.

Đến năm 2060 hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị còn lại theo quy hoạch được duyệt, nâng tổng chiều dài đường sắt đô thị lên khoảng 510,02km.

Tổng nhu cầu vốn đầu tư xây dựng và vận hành khai thác sơ bộ (chưa bao gồm lãi vay trong quá trình xây dựng) giai đoạn từ nay đến năm 2035 khoảng 837.249 tỷ đồng (tương đương 34,92 tỷ USD), không bao gồm vốn đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 1.

Hiện nay, TP HCM được quy hoạch 8 tuyến metro và 3 tuyến xe điện mặt đất (hoặc đường sắt một ray Monorail) với tổng chiều dài khoảng 220 km, tổng vốn đầu tư ước tính gần 25 tỷ USD. Trong đó, tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sau 17 năm được duyệt, 12 năm thi công, đến nay mới chuẩn bị hoàn thành. Tuyến số 2, đoạn Bến Thành - Tham Lương với tổng chiều dài hơn 30 km đã được triển khai cũng nhiều lần lùi tiến độ, dự kiến đến năm 2030 mới hoàn thành. Các tuyến còn lại chưa được đầu tư.