"Điều hành giá là nghệ thuật", tăng lương phải kiểm soát được giá

Sáng 8/6, trong phần chất vấn và trả lời chất vấn Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, đại biểu Triệu Thị Huyền (đoàn Yên Bái) đặt vấn đề, Chính phủ đã ban hành Nghị định về tăng lương cơ sở từ ngày 1/7/2023. Theo đó, giá của một số loại mặt hàng dịch vụ thiết yếu như điện, y tế, giáo dục, bảo hiểm trong thời gian tới có thể xem xét tăng theo lộ trình giá thị trường.

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết các giải pháp tổng thể về điều hành giá để đảm bảo kiểm soát lạm phát và tránh được hiệu ứng tâm lý tăng lương, tăng giá?

Trả lời vấn đề này, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết điều hành giá là nghệ thuật uyển chuyển trong điều kiện điều hành theo kinh tế thị trường nhưng có sự quản lý của Nhà nước. Việc điều hành, theo ông Khái, phải quan tâm đến đời sống của người dân, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa.

"Giải pháp điều hành giá phải uyển chuyển, căn cứ tín hiệu của thị trường, phải nắm bắt thị trường để có kịch bản điều hành. Ví dụ như với mặt hàng xăng dầu thì 10 tháng đầu năm tăng nhưng giữa tháng 9 lại giảm", ông Khái nói và cho biết phải nắm bắt thị trường, có giải pháp và kịch bản để điều hành.

Mục tiêu là phải đạt được như Quốc hội giao như năm 2022 là 4% CPI, năm 2023 là khoảng 4,5%.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết điều hành giá là nghệ thuật uyển chuyển trong điều kiện điều hành theo kinh tế thị trường nhưng có sự quản lý của Nhà nước

Theo Phó Thủ tướng, muốn giữ được giá phải đáp ứng quan hệ cung - cầu. Điều này Chính phủ rất quan tâm, đặc biệt với mặt hàng thiết yếu như thực phẩm. Trong thực hiện các quy định của pháp luật về giá, Phó Thủ tướng quán triệt với mặt hàng Nhà nước không định giá phải niêm yết, kê khai và kiểm tra thường xuyên.

Đặc biết, Phó Thủ tướng cho rằng cần tuyên truyền, thông tin đầy đủ để người dân hiểu được công tác hành giá của Chính phủ, tránh trường hợp lạm phát, tăng giá mà không kiểm soát được. Trong thời điểm tăng lương cơ sở thì phải kiểm soát được giá, để cuối năm 2023 chỉ số giá tiêu dùng CPI không vượt quá 4,5%.

Cũng liên quan đến tăng lương, trước đó trong phần báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng nhấn mạnh thời gian tới sẽ thực hiện lộ trình cải cách tiền lương; xây dựng phương án điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng phù hợp.

Ngân hàng được kiểm soát hết sức nghiêm ngặt

Liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho rằng, tình trạng sở hữu chéo, thao túng lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn rất đáng lo ngại, bất chấp ngành ngân hàng đã trải qua nhiều giai đoạn thực hiện tái cơ cấu. Đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Phó Thủ tướng cho ý kiến về vấn đề này.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) chất vấn về vấn đề sở hữu chéo trong ngành ngân hàng

Trả lời chất vấn của đại biểu Hà Sỹ Đồng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng là định chế đặc biệt khi vừa huy động vốn, vừa cho vay. Đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nên được kiểm soát, giám sát theo tiêu chuẩn hết sức nghiêm ngặt.

Phó Thủ tướng nhìn nhận sở hữu chéo sẽ tác động đến hành vi thao túng trong hoạt động ngân hàng, đặc biệt là hoạt động tín dụng.

Theo Phó Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước được quy định 2 chức năng quan trọng là đảm bảo an toàn cho ngân hàng thương mại và giữ được giá trị đồng tiền. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước vừa qua đã tích cực kiểm tra, thanh tra, xử lý thực trạng sở hữu chéo. Tuy nhiên việc xử lý chéo trong ngành ngân hàng hiện nay cũng có những khó khăn như việc đứng tên hộ.

Lưu ý việc dành vốn tín dụng cho lợi ích của nhóm sở hữu chéo sẽ làm méo mó hoạt động kinh tế, làm ảnh hưởng môi trường chung, Phó Thủ tướng cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ thường xuyên thanh tra việc này.

Để hạn chế sở hữu chéo, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện, rà soát cơ chế hoạt động của các ngân hàng thương mại; sửa Luật Tổ chức tín dụng để có căn cứ vững chắc kiểm soát, xử lý sở hữu chéo.

Bên cạnh đó là tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, cũng như hệ thống kiểm soát nội bộ của các ngân hàng cũng phải tự phát hiện những hành vi lệch chuẩn. Phó Thủ tướng nhấn mạnh thêm giải pháp xử lý nghiêm sai phạm; công khai, minh bạch để các nhà đầu tư và người dân có thông tin kiểm tra, giám sát và xử lý tình trạng này.

Thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn

Cũng về vấn đề tài chính, đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) cho biết, thời gian qua, thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn, thanh khoản dòng tiền.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể nói là khủng hoảng, nhiều doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu, nhất là trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 là rất lớn.

Điều này gây bức xúc cho nhiều người dân, làm sụt giảm niềm tin của thị trường và nhà đầu tư nên việc huy động vốn từ phát hành trái phiếu đạt thấp thì tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội.

Do đó, đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị Phó Thủ tướng cho biết trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề này, những giải pháp căn cơ để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường này phát triển an toàn, lành mạnh trong thời gian tới.

Đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) kiến nghị Chính phủ sớm có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và trái phiếu

Trả lời câu hỏi của đại biểu Sùng A Lềnh, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, hiện nay, thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô.

Nguyên nhân là bởi quản lý, sử dụng dòng tiền trong đòn bẩy tài chính còn chưa hợp lý, có một số vi phạm, sai phạm trên thị trường, các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính sau đại dịch… Phó Thủ tướng phân tích, thị trường bất động sản gặp khó khăn do nguyên nhân pháp lý, cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý, chưa phù hợp, năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập hai tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do hai đồng chí Phó Thủ tướng làm tổ trưởng, để nghiên cứu, đánh giá những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, từ đó đưa ra giải pháp.

"Hai Tổ công tác đã có báo cáo, Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo để hoàn thiện căn cứ pháp lý, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp hoạt động thông suốt, hiệu quả.

Cùng với đó, cần tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo công khai, minh bạch, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức, pháp luật, ổn định tâm lý", Phó Thủ tướng cho hay.

Phó Thủ tướng cho biết, gần đây tín hiệu của thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn khó khăn nhưng trong quý I, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước đã ổn định được tình hình. Quan điểm của Chính phủ là tháo gỡ khó khăn trên tinh thần "trách nhiệm thì theo hợp đồng dân sự, nhưng Nhà nước cũng cần tham gia để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp".