Điều khiến Việt Nam khác biệt trong mắt nhà đầu tư Thụy Sĩ: Không chỉ là tăng trưởng

Sau 3 lần tổ chức ở Thụy Sĩ, năm nay, Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ - Việt Nam 2025 (SVEF 2025) lần đầu tiên diễn ra ở Việt Nam, do UBND Thành phố Đà Nẵng, Đại sứ quán Thuỵ Sĩ tại Việt Nam đồng tổ chức, mang theo những câu chuyện về dòng vốn, công nghệ cao và niềm tin dài hạn của doanh nghiệp châu Âu vào Việt Nam. Theo ông Philipp Rösler, Chủ tịch SVEF, Việt Nam đang đứng trước một thời điểm đặc biệt trong hành trình hội nhập.

‘Cây cầu’ đưa Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng doanh nghiệp châu Âu

Ý tưởng về Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ – Việt Nam được hình thành như thế nào, thưa ông?

Khoảng bốn năm trước, tôi cùng Đại sứ Thụy Sĩ Ivo Sieber đã nhận được một đề xuất từ cộng đồng người Việt Nam tại Thụy Sĩ về việc xây dựng một nền tảng trao đổi giữa hai quốc gia. Sau khi nghe đề xuất đó, tôi cảm thấy ý tưởng ấy đã cho thấy tinh thần khởi nghiệp rất mạnh mẽ của cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Dù Thụy Sĩ và Việt Nam có nhiều khác biệt, từ phong cảnh đến ẩm thực nhưng chúng ta lại chia sẻ những giá trị rất tương đồng. Cả người Việt Nam và người Thụy Sĩ đều chăm chỉ, kỷ luật và có tinh thần doanh nhân mạnh mẽ.

Chính những giá trị chung đó đã trở thành nền tảng để ý tưởng về Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ – Việt Nam được hình thành.

Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ – Việt Nam (SVEF) được xem là một cột mốc quan trọng trong kết nối doanh nghiệp hai nước. Theo ông, SVEF đang đóng vai trò như thế nào trong việc đưa Việt Nam tiến gần hơn với cộng đồng đầu tư châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh hợp tác kinh tế song phương đang bước vào giai đoạn mới?

Trước hết, SVEF được xây dựng như một nền tảng để các nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp hai nước có thể đối thoại trực tiếp với nhau. Nhưng với chúng tôi, kết nối không chỉ dừng lại ở kinh tế. Điều quan trọng không kém là thúc đẩy sự giao lưu giữa con người, từ giới học thuật, khoa học, nghiên cứu, cho tới thế hệ trẻ, thế hệ tương lai, cũng như các cơ quan truyền thông.

Mục tiêu của Diễn đàn không chỉ là tổ chức một sự kiện hay ký kết các thỏa thuận hợp tác. Điều chúng tôi hướng tới là xây dựng một mối quan hệ hữu nghị lâu dài, dựa trên sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau. Và thật ý nghĩa khi chúng ta đang làm điều đó vào đúng thời điểm hai quốc gia tiến rất gần tới việc ký kết Hiệp định Thương mại Tự do giữa Thụy Sĩ và Việt Nam.

Bối cảnh địa chính trị và kinh tế vĩ mô hiện nay cũng đang tạo ra những điều kiện thuận lợi cho hợp tác song phương. Chỉ mới tháng trước, FTSE Russell đã công bố kế hoạch nâng hạng Việt Nam từ “thị trường cận biên” lên “thị trường mới nổi”. Đây không đơn thuần là một đánh giá tài chính, mà là dấu hiệu cho thấy những cải cách mà Việt Nam kiên trì thực hiện trong nhiều năm qua đang bắt đầu mang lại kết quả thực chất.

Chính trong bối cảnh đó, SVEF mong muốn đóng vai trò như một cây cầu đưa Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng đầu tư châu Âu, và đồng thời giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về những cơ hội dài hạn tại Việt Nam.

Vì sao Đà Nẵng được ông lựa chọn làm điểm đến cho Diễn đàn năm nay, và ông nhìn nhận vai trò của thành phố này như thế nào trong chiến lược hợp tác dài hạn giữa Thụy Sĩ và Việt Nam?

Chúng ta đã sẵn sàng để hợp tác sâu hơn, trên nhiều cấp độ khác nhau. Và việc Diễn đàn có mặt tại Đà Nẵng lần này hoàn toàn không phải là ngẫu nhiên, mà là một lựa chọn có chủ đích.

Trong thời gian qua, Đà Nẵng đã rất chủ động kết nối và làm việc với chúng tôi, trong đó có những lần gặp gỡ tại Thụy Sĩ bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm ngoái và cả năm trước đó. Chính sự chủ động và nhất quán đó đã tạo dựng niềm tin và nền tảng cho hợp tác.

Chúng ta đều biết, Đà Nẵng đang theo đuổi mục tiêu trở thành Trung tâm Tài chính Quốc tế. Và với chúng tôi, đây là một tầm nhìn nghiêm túc, đáng để đồng hành. Chúng tôi rất tự hào khi mang tới Đà Nẵng cộng đồng chuyên gia tài chính hàng đầu của Thụy Sĩ, để cùng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ và sát cánh cùng thành phố trên hành trình trở thành một IFC thành công, có vị trí trong mạng lưới các trung tâm tài chính quốc tế toàn cầu.

Theo ông, Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ – Việt Nam năm nay đã mang lại những kết quả và thông điệp quan trọng nào, đặc biệt trong bối cảnh Đà Nẵng đang được định vị như một trung tâm mới về tài chính, đổi mới sáng tạo và công nghệ cao?

Tôi cho rằng Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ – Việt Nam năm nay đã diễn ra hết sức thành công. Thành công bởi chúng ta đã chứng kiến sự hợp tác rất hiệu quả và chặt chẽ giữa Thụy Sĩ và Việt Nam, mà đại diện tiêu biểu chính là thành phố Đà Nẵng.

Diễn đàn đã quy tụ được những mô hình kinh doanh ưu việt, những cách tiếp cận mang tinh thần doanh nhân hàng đầu từ Thụy Sĩ, đồng thời kết nối với các doanh nhân xuất sắc nhất của Việt Nam, đặc biệt là tại Đà Nẵng. Hơn 300 đại biểu đã tham dự trực tiếp và chúng tôi đã cùng nhau thảo luận những chủ đề rất thiết thực, từ Hiệp định Thương mại Tự do giữa Thụy Sĩ và Việt Nam, câu chuyện xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng, đến trí tuệ nhân tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, Diễn đàn cũng đã ghi nhận sự đóng góp của cộng đồng khởi nghiệp. Điều này thực sự ấn tượng và mở ra những cơ hội rất lớn cho giới trẻ, cho thế hệ doanh nhân tiếp theo của thành phố Đà Nẵng. Tôi tin rằng, thông qua Diễn đàn lần này, chúng ta đã góp phần thúc đẩy mối quan hệ đối tác mạnh mẽ và thực chất hơn nữa giữa hai nước.

Điều khiến Việt Nam thực sự khác biệt so với các quốc gia khác trong khu vực

Từ góc nhìn của các nhà đầu tư châu Âu, đâu là yếu tố quan trọng nhất của môi trường kinh doanh Việt Nam để họ có thể yên tâm đầu tư dài hạn?

Từ những phiên thảo luận hôm nay, điều tôi rút ra rõ ràng nhất là các nhà đầu tư châu Âu cần sự ổn định. Họ muốn biết khung khổ pháp lý hiện tại đang ở đâu, và trong trung hạn – từ vài năm tới – sẽ được định hình như thế nào, để có thể đưa ra những quyết định đầu tư lớn và dài hạn.

Sự ổn định đó không chỉ nằm trên giấy tờ, mà phải được thể hiện bằng một hệ thống thể chế vững mạnh, một môi trường pháp lý rõ ràng, lực lượng lao động có tay nghề cao và một thị trường đủ lớn để tạo dư địa tăng trưởng. Đây chính là những yếu tố mà Việt Nam đang sở hữu.

Điều đáng mừng là Đà Nẵng đã gửi đi những tín hiệu rất rõ ràng, trấn an nhà đầu tư rằng môi trường đầu tư ổn định và sự hỗ trợ dành cho dòng vốn FDI là cam kết xuyên suốt của cả hệ thống hành chính. Với các nhà đầu tư châu Âu, đó là một thông điệp rất đáng khích lệ và thuyết phục.

Từ góc nhìn của ông, điều gì khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn đối với giới đầu tư Thụy Sĩ trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt khi so sánh với các quốc gia khác trong khu vực như Thái Lan, Malaysia hay Indonesia?

Tôi cho rằng Việt Nam đang mang lại cơ hội đầu tư rất hấp dẫn, bởi đây là một nền kinh tế tăng trưởng nhanh và vẫn còn nhiều dư địa phía trước. Khi các nhà đầu tư có mặt tại Việt Nam ngay từ giai đoạn này, họ sẽ tăng trưởng cùng nền kinh tế. Và nếu có lợi thế cạnh tranh, mức sinh lời chắc chắn sẽ cao hơn.

Nhưng điều khiến Việt Nam thực sự khác biệt, khi đặt cạnh các quốc gia khác trong khu vực, chính là con người. Người Việt Nam chăm chỉ, kỷ luật, có tinh thần doanh nhân và rất sáng tạo. Đó cũng là những giá trị cốt lõi của Thụy Sĩ. Dù hai quốc gia có nhiều khác biệt về xã hội, văn hóa hay thể chế, nhưng sự tương đồng về giá trị nền tảng đã tạo nên một điểm chung rất đặc biệt.

Chính sự tương đồng đó là nền tảng quan trọng để các doanh nghiệp Thụy Sĩ cảm thấy tin tưởng và lựa chọn Việt Nam như một điểm đến dài hạn, thay vì những thị trường khác trong khu vực.

Theo ông, trọng tâm hợp tác đầu tư giữa doanh nghiệp Thụy Sĩ và Việt Nam hiện nay đang dịch chuyển theo hướng nào, và đâu là những lĩnh vực công nghệ mà hai bên có nhiều dư địa để sớm chuyển từ thảo luận sang hợp tác thực chất?

Chúng ta không còn nói về công nghệ thấp. Dù Việt Nam có thế mạnh rất lớn trong lĩnh vực sản xuất, nhưng tại Diễn đàn lần này, trọng tâm thảo luận đã chuyển rõ rệt sang công nghệ cao.

Chúng tôi bàn nhiều về ngành dược phẩm, từ biosimilar, công nghệ gen, kỹ thuật di truyền, cho tới việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu và sản xuất dược. Bên cạnh đó là những câu chuyện về deep tech trong sản xuất, nơi AI đang mở ra những cách tiếp cận hoàn toàn mới.

Nói cách khác, chúng ta có thể tập trung vào chính những lĩnh vực công nghệ tiên tiến nhất mà thế giới hiện nay đang theo đuổi. Và đó cũng là những lĩnh vực mà tôi tin rằng doanh nghiệp hai nước hoàn toàn có thể sớm chuyển từ đối thoại sang hành động, nếu cùng chia sẻ tầm nhìn dài hạn và tinh thần hợp tác thực chất.

Việt Nam đang hướng tới mục tiêu thu hút vốn chất lượng cao thay vì vốn giá rẻ. Theo ông, đâu là điều Việt Nam cần làm để trở thành “điểm đến chiến lược” của các tập đoàn Thuỵ Sĩ nói riêng và châu Âu nói chung?

Dù Việt Nam rất mạnh về sản xuất nhưng Việt Nam không còn tập trung vào công nghệ thấp. Việt Nam không nên tự thu mình lại. Thế hệ trẻ và con người Việt Nam hoàn toàn có thể làm được những gì các quốc gia khác đang làm, thậm chí có thể làm tốt hơn, bởi sự chăm chỉ và tinh thần doanh nhân mạnh mẽ. Đó là một thông điệp rất quan trọng của Diễn đàn hôm nay, mang lại sự khích lệ và niềm tin rõ rệt.

Trong bối cảnh “chính trị quyền lực” ngày càng lấn át mô hình kinh tế dựa trên luật lệ, việc duy trì một trật tự quốc tế dựa trên luật pháp trở nên đặc biệt quan trọng đối với những quốc gia như Thụy Sĩ hay Việt Nam. Đó cũng là lý do các hiệp định thương mại tự do được thúc đẩy mạnh mẽ, nhằm tạo ra sự dự báo và niềm tin cho doanh nghiệp. Chúng ta không cần một thỏa thuận nhanh, mà cần một thỏa thuận tốt, đủ chất lượng và đủ toàn diện.

Một điểm then chốt khác là đầu tư vào nguồn nhân lực, vào vốn con người – không chỉ là kiến thức, mà là năng lực giải quyết vấn đề, tranh luận và trình bày kết quả. Đây là những lĩnh vực mà Việt Nam và Thụy Sĩ hoàn toàn có thể hợp tác sâu hơn, thông qua các doanh nghiệp và cố vấn giàu kinh nghiệm, để cùng nhau tạo ra những giá trị mới.

Theo ông, để thu hút hiệu quả dòng vốn châu Âu, đặc biệt là từ Thụy Sĩ, Việt Nam cần ưu tiên những yếu tố nào về thể chế và chính sách trong giai đoạn hiện nay?

Theo tôi, một trong những ưu tiên quan trọng nhất của Việt Nam là sớm tiến tới ký kết Hiệp định Thương mại Tự do với Thụy Sĩ. Đây sẽ là bước đi có ý nghĩa chiến lược, tạo thêm niềm tin và động lực cho các nhà đầu tư châu Âu.

Tuy nhiên, ngay trong ngắn hạn, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đã ký với Liên minh châu Âu, đặc biệt là EVFTA. Điều quan trọng là chủ động định vị Việt Nam như một thị trường hấp dẫn, ổn định và giàu cơ hội – nơi các doanh nghiệp châu Âu có thể nhìn thấy không chỉ lợi ích trước mắt, mà cả tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Nếu làm tốt điều đó, Việt Nam sẽ không chỉ thu hút thêm dòng vốn châu Âu, mà còn nâng cao chất lượng đầu tư, đúng với định hướng phát triển bền vững mà Việt Nam đang theo đuổi.

Cảm ơn ông!